Árbók skálda - 01.12.1956, Blaðsíða 32

30
skautsbauginn, viku eftir viku, nes af nesi og breiddarstig af breiddarstigi,
upplitað og skellótt, draugalegt eins og Hollendingurinn íljúgandi.
'Jtlendu skipin hafa kvatt fyrir löngu; sum hafa flautað í kveðjuskyni,
skipshafnir annarra veifað — og skipin síðan horfið jafn hljóðlaust og þau
komu.
Með haustinu komu þokumar, þaðan sem Pólstraumurinn og Golfstraum-
urinn mætast og ísinn fró Spítzbergen og Síberíu gufar upp. Einstaka reka-
drumbar sunnan úr höfum sigla hjá í þokunni, mahogní frá sunnanverðum
Mexíkóflóa, barrviður frá fljótunum í Síberíu. Þokulúðurinn vælir í sífellu og
þokan snýst kringum siglingaljósin, leysist upp í flóka, þéttist aftur, smýgur
inn í hvern krók og kima, hljóðlega og leitandi — og allt er blautt, járn sem
tré. Á stjórnpalli stendur Grímsi, þögull og hugsandi, byrjaður að grána í
vöngum. Hann, eins og meiri hluti skipshafnarinnar, er niðurdreginn. Sumarið
er fíaskó, og það er ekki til að bæta skapið, að kaffi, sykur og tóbak er
gengið til þurrðar — og bannsett þokan í ofanálag. En ekkert fær á Hlölla.
Glaðværð hans og áhyggjuleysi er ódrepandi. Gegnum þokuna berst dill-
andi rödd hans, söngur um suðrænar meyjar og allar syndimar sem hann
hefur drýgt með þeim.
Svo skipast veður í lofti —- skyndilega eins og ætíð við heimsskautsbaug-
inn. Þruma sprengir himininn; loftið yfir Thule tætist sundur. Glampa slær
á blauta brúna og snöggur skjálfti fer um fúnar máttarstoðir skipsins. Regnið
streymir niður eins og hellt sé úr fötu, steypist eins og foss með. skruðningi
ofan af bátadekkinu, fram hjá eldhúskýrauganu, niður á dekkið. Og ein og
ein alda, lotulöng og gráðug, byltir sér inn yfir borðstokkinn og sleikir græðgis-
lega allt sem fyrir er, járn tré og gler.
Önnur þruma splundrar loftinu, annar glampi — og það verður albjart í
eldhúsinu. Nikolja hættir andartak að hnoða deigið, lítur upp — hlustar.
„Það er að koma haust," segir hann þreytulega. „Það er að koma haust,
hvuti litli," — tekur síðan aftur til við deigið.
Kaldur gustur fór um garðinn og feykti fölnuðum laufblöðum og bréfarusli
á leiðið. Ég hrökk við og vaknaði til sjálfs mín. Það var orðið dimmt og hafði
kólnað. Kveikt hafði verið á ljóstýrunum í garðinum og daufa skímu lagði á
skakkan krossinn, ruslið og arfann.
Ég hreinsaði burt mesta ruslið, en það gagnaði lítið. Við hlið dýru leg-
steinannna var leiði Nikolja eftir sem áður jafn fátæklegt. Hér var ekkert
meira að gera. Ég snart krossinn lauslega í kveðjuskyni og hélt á braut. Þá
fór þytur um garðinn, og ég heyrði rödd bergmála í fjarska. Það var Nikolja
að kalla. „Þannig á að taka þá, hvuti litli, leiftursnöggt, þá eru þeir varnar-
lausir!"
Ég nam staðar og svipaðist um — en það var ekkert að sjá. Kyrrð og friður
ríkti í garðinum —■ og það var rétt svo að ég gat greint litla trékrossinn inn
á milli stóru fallegu legsteinanna.