Árbók skálda - 01.12.1956, Síða 66
64
og beið. Menn. spurðu hver annan áhyggjufullir: „Nokkuð nýtt af ofnamann-
inum?" Um það leyti sem ofninum var skipað upp, flaug loftventla- og
vatnslásamaður í ofboði til Þýzkalands.
Blankur húsbyggjandi sker sig allsstaðar úr. Hann er rauðeygður af svefn-
leysi, með sement í hárinu og bunka af minnisblöðum í brjóstvasanum. Séu
höfð á honum endaskipti, sér maður í berar iljarnar. Auk þess rignir úr
vösum hans hinu undarlegasta safni af skrúfum, nöglum, splittum, tommu-
stokkum og hengilásalyklum. Hann talar hús, hugsar hús, dreymir hús. Þeg-
ar minnzt er á peningva í návist hans, blakta á honum eyrun. Hann er á
ferðinni klukkan hálf sex á rnorgnana (það er eini tíminn sem hægt er að
ná rörlagningarmanninum heima) og um miðnætti (hann má ekki missa af
síðasta strætisvagninum).
Sé þess nokkur kostur, sest hann aftast í vagninn. Þar er minnst hættan
á að hann þurfi að vera með riddaralega tilburði. Það hvarflar ekki að hon-
um að standa upp fyrir þrítugri konu. Ef hún er um fertugt, lokar hann aug-
unum og læst sofa. Ef hún er eldri, reynir hann að gizka á þyngd hennal'.
Hann stendur upp fyrir fimmtugum hlussum.
Hann sefur eins og steinn. Hann er sofnaður um leið og hann leggur höf-
uðið að kodda, og þó að rúmið dytti niður í kjallara, mundi hann ekki
rumska. Börnin spyrja hver þessi ókunnugi maður sé sem komi út úr svefn-
herberginu hennar mömmu á morgnana. Út yfir tekur þó þegar mamma
verður snælduvitlaus líka og fer á fætur klukkan sjö og klæðir sig í verka-
mannagallann sem er búinn að liggja uppi á háalofti síðan Jói frændi dó og
eldar einhver reiðinnar ósköp af hafragraut og fær tólf ára barnfóstru hús-
stjórnina og er horfin. Undir háttatíma reikar örþreyttur eyrarkarl með krull-
ur inn um dyrnar, hámar í sig leifarnar af hafragrautnum, leggst fram á
eldhúsborðið og sofnar. Mamma er komin heim.
Þessi ritsmíð verður einhverstaðar að enda, og það er freistandi að láta
hana enda þarna í eldhúsinu með timburhreinsunarmeistara Sunnlendinga-
fjórðungs sofandi fram á borðið. En ég má til með að segja fáein orð um
augnablikið mikla og sérfræðingana. Augnablikið mikla rennur upp þegar
húsbyggjandinn skipar krökkunum að halda sér saman, læsir sig inni í stofu
og situr við það fram undir morgun að semja byggingaráætlun. Enginn hús-
byggjandi með snefil af virðingu fyrir sjálfum sér lætur undir höfuð leggj-
ast að semja áætlun. Ég veit ekki hvernig á því stendur: engin húsbygging-
aráætlun er fimm aura virði. Ég bjó til þrjár. Samkvæmt fyrstu áætlun átti
húsið að kosta X krónur, samkvæmt annarri áætlun átti það að kosta X + Y
og samkvæmt þeirri þriðju átti það að kosta X —Y —(- W.C. Þá hætti ég.
Sérfræðingamir birtast tveimur til sex dögum eftir að húsbyggjandinn
byrjar að byggja. Þeir koma til þess að segja honum hvernig hann skuli
hafa húsið. Hver sérfræðingur á sína uppáhaldskenningu og er hjartanlega
sannfærður um að allir aðrir sérfræðingar séu með lausa skrúfu. f bæjum
má reikna með tíu til tólf sérfræðingum á ferkílómetrann. Ég var naumast
fyrr búinn að taka fyrstu skóflustunguna en ég kynntist kjallarakenning-
unni. Samkvæmt henni er ekkert hús hús nema það hafi kjallara. Þessi kenn-