Sveitarstjórnarmál - 01.10.1993, Qupperneq 61

FÉLAGSMÁL
Danir hafa hátt í tveggja áratuga
reynslu af því að veita félagslega að-
stoð eftir alhliða félagsmálalöggjöf
sem skyldar sveitarfélögin til að
uppfylla þarfir allra rbúa um félags-
leg úrræði. f ljósi reynslunnar er nú
verið að vinna að því þar í landi að
koma á fót ríkisreknum ráðgjafar-
miðstöðvum til að tryggja að ákveðin
sérþekking glatist ekki. Þá telja
margir að hjálpartækjaúthlutun og
ýmsar tryggingabætur, s.s. bifreiða-
styrkir, eigi að færast aftur á hendur
ríkis.
Nú á sér stað í Noregi einhver
stærsta tilfærsla verkefna frá ríki til
sveitarfélaga sem um getur. Með
lögum, sem norska stórþingið sam-
þykkti 1988, var ákveðið að öll
þjónusta við fatlaða skyldi flytjast frá
ríki til sveitarfélaga. Þar er skylda
hvers sveitarfélags að skipuleggja
þjónustu á einstaklingsgrundvelli út
frá þörfum hvers og eins. Þjónustuna
skal veita í heimabyggð á almennum
stofnunum samfélagsins. Sveitarfé-
lagið lætur gera nákvæma áætlun um
þjónustu við hvern einstakling og
þegar hún liggur fyrir kemur fjár-
magn frá ríkinu til að borga kostnað-
inn. Þessum tilflutningi á verkefnum
skal vera lokið árið 1996.
Þá hefur norska ríkisstjórnin nú
nýlega ákveðið að framkvæmda-
áætlun sú sem lá til grundvallar
þessum verkefnaflutningi skuli
styrkt enn frekar með fjármagni frá
ríkinu sem nemur um 700-800
milljónum norskra króna. Astæða er
til að undirstrika nauðsyn þess að við
slíkar breytingar hér verður fjármagn
að vera tryggt ef áunnin réttindi fatl-
aðra eiga ekki að glatast.
í Svíþjóð öðluðust gildi á sl. ári ný
viðbótarlög um þjónustu við fatlaða
sem auka enn á ábyrgð og skyldur
sveitarfélaganna gagnvart fötluðum
íbúum sínum.
Þótt margt sé ólíkt hjá okkur og
þessum þjóðum er margt í reynslu
þeirra sem vert er að skoða, læra af
því sem vel hefur tekist og forðast
það sem miður hefur farið.
Lokaorð
Breytt viðhorf í þjóðfélaginu til
ýmissa velferðarmála gefa nú tilefni
til endurskoðunar á ríkjandi hefðum
í þjónustu við minnihlutahópa á borð
við fatlaða.
Núverandi sveitarstjórnarlög, sem
öðluðst gildi árið 1986, leggja sveit-
arfélögum ýmsar skyldur á herðar
gagnvart þegnum sínum. Þetta hefur
þó ekki að neinu verulegu leyti náð
til fatlaðra íbúa ennþá. Kannski færa
nýleg lög um félagsþjónustu sveitar-
félaganna okkur nær því marki, en
þar segir meðal annars: „Markmið
félagsþjónustu sveitarfélaga er að
tryggja fjárhagslegt og félagslegt ör-
yggi og stuðla að velferð íbúanna á
grundvelli samhjálpar." En til þess
að svo megi verða þarf að fylla enn
frekar inn í ramma laganna, til dæmis
jafnhliða endurskoðun laga um mál-
efni fatlaðra, auk þess sem þarf að
færa þekkingu á málefnum fatlaðra
til sveitarfélaganna.
Mikið hefur áunnist í málefnum
fatlaðra á síðustu áratugunum, þó er
þeirri uppbyggingu engan veginn
lokið. Því verður að gera nákvæma
og raunhæfa framkvæmdaáætlun um
áframhald uppbyggingar í þágu fatl-
aðra. Þar þarf að nást góð samvinna
ríkis, sveitarfélaga og hagsmuna-
samtaka fatlaðra um það hvaða
þjónustu skuli flytja til sveitarfélag-
anna, því ljóst er að ákveðin sérhæfð
þjónusta verður áfram að vera á
hendi ríkisins. Þá verður það aldrei
of oft undirstrikað að kostnaðarlið-
urinn má ekki gleymast - það verður
að tryggja sveitarfélögunum tekju-
stofna til að standa straum af auknum
útgjöldum vegna nýrra verkefna.
Ef þetta næst fram er óhætt að gera
sér vonir um að stærri og öflugri
sveitarfélög geti fært okkur nær því
marki að allir þegnar landsins njóti
sömu grundvallarmannréttinda og að
samfélagið sé eitt fyrir alla.
KRAFT KULDAGALLAR
fyrir vinnu og leik
66°N framleiðir kuldagalla
sem staðist hafa fullkomlega
íslenskt veðurfar eins og það
gerist verst. KRAFT kulda-
gallarnir eru mikið notaðir af
iðnaðarmönnum, bæjar-
starfsmönnum og fleirum er
starfa úti eða stunda mikla
útiveru að vetri til.
Stefndu á íslenskt í 66°N
SKULAGÖTU 51 REYKJAVIK
SÍMI 91-11520
307