Sveitarstjórnarmál - 01.03.1995, Blaðsíða 8

FORUSTUGREIN
Súðavík
Mánudagurinn 16. janúar 1995 verður lengi í minnum
hafður. í einu vetfangi er hluti byggðarlags lagður í rúst
og 14 manns láta lífið. Snjóflóðið sem féll á Súðavík
með fyrrgreindum afleiðingum er einhver mesti harm-
leikur sem átt hefur sér stað á Islandi um langt árabil.
Enn einu sinni skynjum við hversu lítils mannlegur
máttur má sín gegn sterkum og miskunnarlausum nátt-
úruöflunum.
Sveitarfélögin í landinu hafa sameinast um að aðstoða
Súðavíkurhrepp í þeim erfiðleikum sem hann stendur
frammi fyrir og þjóðin öll sameinaðist með eftirminni-
legum hætti í að styðja íbúa Súðavíkur til að hefja lífs-
baráttuna á nýjan leik.
Atburðurinn í Súðavík hefur þegar leitt til endurmats á
snjóflóðavömum og staðarvali byggðar. Nauðsynlegt er
að stórefla eftirlit og rannsóknir og gera allt sem í mann-
legu valdi stendur til að íbúar víða á landsbyggðinni geti
búið við öryggi en ekki ótta.
Samband íslenskra sveitarfélaga flytur Súðvíkingum
og þeim sem misst hafa ástvini innilegar samúðarkveðj-
ur.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson
Grunnskólinn til sveitarfélaganna
Mikil tímamót urðu í sögu sveitarfélaganna þegar Al-
þingi samþykkti í lok febrúar ný lög um grunnskólann,
sem fela í sér að allur rekstrarkostnaður grunnskóla fær-
ist yfir til sveitarfélaganna. Um er að ræða stærsta verk-
efnaflutning frá ríki til sveitarfélaga í áratugi.
Ný lög um grunnskóla öðlast þegar gildi en koma að
fullu til framkvæmda I. ágúst 1996, enda hafi Alþingi
þá samþykkt lög um breytingar á tekjustofnum sveitarfé-
laga, lög um breytingar á lögum um Lífeyrissjóð starfs-
manna ríkisins, sem tryggi öllum þeim kennurum og
skólastjómendum grunnskóla, sem rétt hafa átt til aðild-
ar að Lífeyrissjóði ríkisins, aðild að sjóðnum og enn-
fremur lög um ráðningarréttindi kennara og skólastjórn-
enda við grunnskóla sem tryggi þeim efnislega óbreytt
ráðningarréttindi hjá nýjum vinnuveitanda.
Af hálfu Sambands íslenskra sveitarfélaga hefur alltaf
verið lögð rík áhersla á að samkomulag næðist milli rík-
is, sveitarfélaga og kennara um mat á kostnaði og flutn-
ingi tekjustofna til sveitarfélaga og kjara- og réttindamál
kennara. Það hefur jafnframt verið skoðun sambandsins
að ekki verði af yfirfærslu alls grunnskólakostnaðar frá
ríki til sveitarfélaga fyrr en náðst hefur samkomulag
milli aðila um efni þeirra lagafrumvarpa sem nauðsyn-
legt er að samþykkja til að lögin komi að fullu til fram-
kvæmda.
Nú er að störfum svokölluð „flutninganefnd", skipuð
fulltrúum ríkis, sveitarfélaga og kennara, sem unnu að
undirbúningi yfirfærslunnar. M.a. á grundvelli þeirrar
vinnu verða væntanlega nú í haust lögð fyrir Alþingi
nauðsynleg lagafrumvörp vegna yfirfærslunnar. Sveitar-
félögin þurfa samhliða að vinna að undirbúningi þess að
yfirtaka verkefni fræðsluskrifstofanna og sérskóla svo
og að fyrirkomulagi á kjarasamningsgerð við kennara og
tilhögun annarra verkefna er þau yfirtaka frá ríkinu og
ekki tengjast launagreiðslum til kennara.
Sveitarfélögin í landinu hafa alla burði til að yfirtaka
rekstur gmnnskólans og þeim er fullkomlega treystandi
til þess. í 2. grein nýrra grunnskólalaga segir að grunn-
skólinn skuli haga störfum sínum í samræmi við eðli og
þarfir hvers og eins og í 29. gr. segir að í aðalnámsskrá
skuli þess gætt að allir nemendur fái sem jöfnust tæki-
færi til náms.
Spyrja má á hvem hátt ríkið hefur tryggt jafnréttið á
umliðnum árum og hvað sé átt við með því. Jafnréttið
lýtur að því að öll böm á aldrinum 6-16 ára eiga sama
rétt til náms í samræmi við lög um grunnskóla. Jafnrétti
til náms hlýtur ennfremur að snúast um lágmarksrétt
hvers og eins en jafnframt um það að hver einstaklingur
fái að njóta hæfileika sinna án tillits til efnahags og ann-
arra aðstæðna. Mismunur á milli skóla er þó til staðar og
hafa þeir búið við misjafnar forsendur og skilyrði til að
2