Sveitarstjórnarmál - 01.03.1995, Blaðsíða 22

RAÐSTEFNUR
Fjármálaráðstefnan 1994:
Verri fjárhagur en áður
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, for-
maður sambandsins, lagði á það
megináherslu í setningarræðu sinni
á ráðstefnunni unt fjármál sveitarfé-
laga, sem haldin var á Hótcl Sögu
23. og 24. nóvember sl., að fjárhag-
ur sveitarfélaganna hefði versnað á
allra síðustu árum. Hann vék að
breytingunni sem gerð var á tekju-
stofnum sveitarfélaga og á verka-
skiptingu ríkis og sveitarfélaga um
áramótin 1989 og 1990. „Þá batnaði
hagur sveitarfélaganna og rekstrar-
afgangur þeirra jókst verulega. Síð-
an hefur rekstrarafgangurinn undan-
tekningalítið farið lækkandi og er
hann nú hjá öllum þorra sveitarfé-
laga sem hlutfall af tekjum orðinn
lægri en hann var á árinu 1989. Ár-
angurinn sem náðist með lagabreyt-
ingunum 1989 hefur því að mestu
gengið til baka og í heildina eru
sveitarfélög nú verr sett en á því ári
þegar gripið var til sérstakra ráðstaf-
ana til að bæta fjárhag þeirra.
Ein meginskýringin er sú að tekj-
ur sveitarfélaganna hafa farið lækk-
andi síðustu ár á sama tíma og
rekstrargjöld sveitarfélaganna hafa
aukist. I því sambandi má m.a.
nefna álögur ríkisins með lögreglu-
skatti og framlögum til Atvinnu-
leysistryggingasjóðs og töluverð
aukning hefur verið í framkvæmd-
um. Fjármál sveitarfélaga hafa því
þróast ntjög til verri vegar síðustu
ár.
Skatttekjur sveitarfélaga lækkuðu
í krónutölu um 2,9% milli áranna
1992 og 1993. Þetta gerist á sama
tíma og verðlag hækkar um 4,1%.
Skatttekjurnar hafa því lækkað um
7,2% að raungildi milli þessara ára.
Á sama tíma og skatttekjurnar
dragast saman aukast útgjökl sveit-
arfélaga urn nær 14%. Mesta aukn-
ingin er vegna félagsmála, umhverf-
ismála og æskulýðs- og íþróttamála.
Árið 1993 var rekstrarafgangur
sveitarfélaga fyrir fjárfestingu urn
3.3 milljarðar króna, eða 12,9% af
skatttekjum. Þrátt fyrir það fram-
kvæmdu sveitarfélög fyrir um 9,2
milljarða kr„ eða sem nemur 36,1%
af skatttekjum þeirra. Árið 1992
nárnu framkvæmdir sveitarfélaga
9.3 milljörðum kr., eða 35,5% af
skatttekjum. Rekstrarafgangur sveit-
arfélaga fyrir fjárfestingar var þá 6,9
milljarðar kr., eða 26,4% af skatt-
tekjurn.
Skuldir sveitarfélaga hafa því
aukist verulega milli áranna 1992
og 1993. Heildarskuldir þeirra juk-
ust um 4,7 milljarða kr. milli áranna
en nettóskuldir um 5,1 milljarð.
Peningalegar eignir sveitarfélaga
voru 14,4 milljarðar kr. 1992 en
voru í árslok 1993 um 14 milljarðar
kr. og hafa því minnkað um 400
milljónir inilli þessara ára.“
Þróunina í fjármálum sveitarfé-
laga kvað Vilhjálmur m.a. rnega
rekja lil aukins atvinnuleysis á árinu
1993. Það hefði á árinu 1992 mælst
3% en á árinu 1993 4,3%. Á árinu
1994 væri gert ráð fyrir að atvinnu-
leysið yrði um 4,8% og árið 1995
ívið hærra eða 4,9%.
Fjárhagsaðstoð sveitarfélaga kvað
hann hafa aukist um 50% milli ár-
anna 1992 og 1993 og að það
stefndi í töluverða aukningu milli
áranna 1993 og 1994.
Sveitarfélög hafa með beinum
hætti tekist á við atvinnuleysið með
ýmsum hætti, m.a. með átaksverk-
efnum í samvinnu við Atvinnuleys-
istryggingasjóð. Til slíkra verkefna
Frá fjármálaráöstefnunni á Hótel Sögu. Viö boröiö sitja, taliö frá vinstri, Gísli Bragi
Hjartarson, Siguröur Sigurösson og Þórarinn B. Jónsson, bæjarfulltrúar á Akureyri,
Dan Jens Brynjarsson, hagsýslustjóri Akureyrarbæjar, Björk Guömundsdóttir, kona
hans og framkvæmdastjóri héraösnefndar Eyjafjaröar. Fjær i rööinni sést Pétur Þór
Jónasson, sveitarstjóri Eyjafjaröarsveitar.
1 6