Sveitarstjórnarmál - 01.10.1997, Qupperneq 47

ORYGGISMAL
geti komið rekstraraðilum sund-
lauga að góðum notum.
Leikvellir
Á vegum CEN er nefnd sem
vinnur að gerð staðlaraðar sem fjall-
ar um leiktæki á opinberum leik-
svæðum. í röðinni verða 10 staðlar
en gerð þeirra er mislangt á veg
komin.
EN 1176-1 snýr sérstaklega að
framleiðendum leiktækja. Hann er á
lokastigi sem frumvarp en búið er
að greiða atkvæði um hann tvisvar
sinnum og efnislega verður honum
ekki breytt. Þessi staðall fjallar um
almenn öryggisatriði og prófunarað-
ferðir, eða aðalatriðin í byggingu
allra helstu leiktækja. Sem dæmi má
nefna burðarþol, leyfilega hæð leik-
tækja, efni sem notuð eru og örygg-
isbil sem koma í veg fyrir að bömin
festi fætur, hendur, fingur eða höf-
uð. í staðlinum eru kröfur til tækj-
anna með þeim hætti að bömum á
ekki að vera hætta búin þótt þau séu
í fötum með reimum.
EN 1177 fjallar um öryggiskröfur
og prófunaraðferðir á undirlagi því
sem haft er í kringum leiktækin.
Þessi staðall er í samræmi við þann
kafla í EN 1176-1 sem fjallar um
öryggissvæði. Samkvæmt staðlinum
eru nokkrar tegundir af undirlagi
leyfilegar. Má þar nefna öryggis-
hellur (úr gúmmíi) og perlumöl
(steinar sem eru slípaðir í vatni).
Samsvarandi steina er að finna í
fjörum hér á landi en þá þarf að
sigta. Vel viðhaldið gras er leyfilegt
þar sem hæð tækja er ekki mikil (ca.
50 cm). Sandur er einnig leyfilegur
og ákveðin tegund af trjáberki.
Fimm staðlar um einstök leiktæki
eru skemmra á veg komnir. I þeim
verða settar fram öryggiskröfur
varðandi rólur, rennibrautir, hlaupa-
ketti, hringekjur og gormatæki.
EN 1176-8 snýr að eigendum
leikvallanna því í honum eru settar
fram kröfur um uppsetningu, skoð-
un og viðhald leiktækjanna. Þessar
kröfur eru í samræmi við kröfur til
framleiðenda sem koma fram í EN
1176-1. í honum er framleiðendum
Reynslan sýnir aö
margs ber aö gæta
vlö rekstur sund-
staöa. Myndin var
tekin á ráöstefnu
sambandsins um
rekstur íþrótta-
mannvirkja á árum
áöur. Myndirnar
meö greininni tók
Gunnar G. Vigfús-
son.
gert skylt að afhenda vottorð um
hvenær þarf að fara að sinna við-
haldi leiktækjanna og endumýjun.
Ef leiktækin eru t.d. máluð þarf
vottorðið að kveða á um hvers kon-
ar málning skuli notuð.
Síðasti staðallinn í þessari röð
fjallar um rekstur leikvallatækja.
Árið 1993 var að frumkvæði
Slysavarnafélags Islands komið á
fót tækninefnd á vegum Staðlaráðs
íslands sem hafði það verkefni að
kynna sér stöðlunarvinnu um leik-
velli hjá CEN. Þetta var gert í því
augnamiði að hafa áhrif á væntan-
lega staðla þannig að tekið yrði tillit
til íslenskra aðstæðna, s.s. veðráttu,
náttúrulegs umhverfis, notkunar
grjóts við leikvallagerð, stærðar
leiksvæðisins, hjólreiðasvæða o.fl.
Þegar fyrstu drög staðalsins voru
send út kom í ljós að íslenska
nefndin hafði þarft verk að vinna
því þar voru atriði sem ekki voru
fullnægjandi fyrir íslenskar aðstæð-
ur. Átti það einkum við um þann
kafla sem fjallaði um skipulag leik-
svæðisins. Fulltrúi íslensku nefndar-
innar sótti nokkra fundi evrópsku
nefndarinnar og tókst að koma því
til leiðar að kaflinn um skipulag
yrði felldur út úr staðlinum en í stað
hans myndi hvert land útbúa u.þ.b.
eina síðu um skipulag sem hentaði
aðstæðum í hverju landi um sig. Is-
lensk útgáfu á slíku plaggi var unnin
í samvinnu við Rannsóknastofnun
byggingariðnaðarins og hefur það
nú verið gefið út sem Rb-blað.
Kostnaöur
Kröfur um öryggi á þeirri aðstöðu
sem er boðin til íþróttaiðkana og
leikja hafa aukist jafnt og þétt síð-
astliðin ár. Fyrir marga íslenska
rekstraraðila táknar þetta algjör um-
skipti og hrýs mörgum hugur við
þeim kostnaði sem auknar kröfur
hafa í för með sér. En við megum
heldur ekki gleyma því að slys eru
afar dýr fyrir þjóðfélagið í heild, svo
ekki sé talað um persónuleg áföll af
þeirra völdum.
Þegar verið er að koma upp nýrri
íþrótta- eða leikjaaðstöðu ættu við-
komandi aðilar skilyrðislaust að
nýta sér þá vinnu sem búið er að
vinna og kynna sér kröfumar sem
settar em fram í þeim stöðlum sem
komnir eru. Sveitarstjórnarmenn
ættu að gera kröfu um að framleið-
endur fylgi stöðlunum og gefi út
vottorð um að svo sé.
Þar sem aðstaða er fyrir hendi er
rétt að fá fagfólk til að taka út heild-
armyndina. I sumum tilvikum má
t.d. breyta eða lagfæra leiktæki svo
það standist kröfur og sama gildir
um boltamörkin. Síðan væri kannski
raunhæft að gera áætlun um úrbætur
til 6 eða 7 ára.
237