Sveitarstjórnarmál - 01.06.2001, Qupperneq 71

Frá landshlutasamtökunum
var haustið 1999 að ekki væri þörf fyrir byggingu
nýs sambýlis á svæðinu en ákveðin þörf væri fyrir
sjálfstæða búsetu. Leikfangasöfn eru á Blönduósi,
Siglufirði og á Sauðárkróki og gerði Gréta sérstaka
grein fyrir starfsemi þeirra og hlutverki.
Þá ræddi Gréta um atvinnumál fatlaðra og þörf
þeirra fyrir að komast út á vinnumarkaðinn,
aðstæður fatlaðra í heimahúsum, skammtímavistun
og stuðning við foreldra fatlaðra barna. Gréta gerði
grein fyrir breytingum á starfsmannafjölda sem
sinna málefnum fatlaðra í heildina og á einstökum
svæðum. Aukið fjármagn hefúr komið inn í
málaflokkinn og sú ánægjulega þróun á sér stað að
menntað fólk er að skila sér aftur heim til starfa að
málefnum fatlaðra.
Ávörp gesta
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, formaður Sambands
íslenskra sveitarfélaga, ávarpaði þingið. Hann
minnti á mikilvægi þess að stjórn sambandsins ætti
gott samstarf við landshlutasamtökin og þakkaði
ánægjulegt samstarf við sveitarstjórnarmenn á
Norðurlandi vestra. Hann benti á breytt verksvið
og auknar kröfur sem gerðar eru til sveitar-
stjórnanna og benti á að mikil fækkun hefði orðið
á sveitarfélögum, eða úr 204 í 124, og þannig
færðust mun fleiri verkefni í hendur færri sveitar-
stjórnarmanna.
Hann ræddi neikvæða umræðu um sveitarstjórnir
og skýrði frá því að sambandið hefði ráðist í
nákvæma úttekt á fjárhagslegri stöðu sveitarfélaga,
þar sem fram hefði komið að tekjustofnar sveitar-
félaga hafa veikst verulega; væri m.a. um að kenna
mikilli fólksfækkun á stórum svæðum, en þeir
erfiðleikar, sem af þessu sköpuðust, yrðu meðal
annars tilefni til neikvæðrar umfjöllunar um sveit-
arstjórnarstigið.
Páll Pétursson félagsmálaráherra flutti ávarp og
rakti helstu stefnumál ríkisstjórnarinnar, m.a. þá
dreifbýlisáætlun sem unnið hefur verið eftir og þau
störf og þær stofnanir sem fluttar hafa verið út á
land.
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðar- og viðskiptaráð-
herra kvað flesta landsmenn vilja að bærilegt
jafnvægi ríkti í byggðum landsins, þótt alltaf kæmu
upp einstök ágreiningsmál. Sagði ráðherra að lögð
væri áhersla á fjölgun opinberra starfa á lands-
byggðinni. Kvaðst ráðherrann ætla að fýlgja fast
eftir stefnumörkun ríkisstjórnarinnar í byggðamál-
um og sagði það sameiginlegt verkefni ríkis og
sveitarfélaga og stofnana þeirra að sjá til þess að
allt land væri í byggð. Ekki ætti að takmarka bú-
ferlaflutninga heldur að skapa eins byggðavænlegt
umhverfi sem mögulegt væri um allt land. Ungt
fólk mundi í framtíðinni sækjast eftir annars konar
störfum en þeim sem nú væru uppistaða
atvinnulífs á landsbyggðinni og við því þyrfti að
bregðast.
Byggðaaðgerðir á íslandi
í samanburði við önnur lönd
Þórarinn V Sólmundarson, ráðgjafi hjá Byggða-
stofnun á Sauðárkróki, rakti í stórum dráttum
sveiflur i fólksfjölda milli þéttbýlis og dreifbýlis
og ýmsa þætti sem tengdust þeim, svo sem öflun
gjaldeyristekna sem tengdust svæðunum, meðal-
tekjur á íbúa o.fl. Hann bar saman hvernig staðið
væri að málum í nágrannalöndum og rakti m.a.
hvernig Norðmenn móta sína byggðastefnu og
efnahagsuppbyggingu utan þéttbýlisstaða. Kom
m.a. fram að þar er byggðamálum skipt í „stóru
og litlu“ byggðastefnu og gerði hann grein fyrir
mismun þessara stefna sem meðal annars er í
skattasvæðum, stuðningssvæðum og fjárfestingar-
styrkjasvæðum, launaauka o.fl. sem verða því
virkari sem norðar dregur í landinu.
Þá gerði hann grein fyrir mjög vel heppnaðri
byggðastefnu á írlandi, en þar hefur fólksflótta úr
landi verið snúið við og þangað sækja nú menn
heim aftur og fyrirtæki vilja setja sig þar niður.
Þá skýrði Þórarinn stefnu Evrópusambandsins
varðandi stuðning við þau svæði sem þurfa á
aðstoð að halda vegna strjálbýlis og fólksflótta.
Þórarinn benti á að hér væri varið hlutfallslega
mun minni fjármunum til byggðamála en annars
staðar og einnig væri sótt minna héðan til Evrópu-
sambandsins. Hér væru byggðaáætlanir mest í
formi viljayfirlýsinga meðan miklu markvissar
væri unnið að málum annars staðar. Hér væri
stoðkerfið að mestu á höfuðborgarsvæðinu og
þyrfti að efla tengsl þess við landsbyggðina,
hér á landi væri frekar um björgunaraðgerðir en
byggðaaðgerðir að ræða. Engar svæðaskiptingar
væru hér við lýði, en í samanburðarlöndunum
miðuðust markvissar aðgerðir við fyrirfram ákveð-
in svæði.
Frumkvöölasetur
Bjarni Þór Einarsson gerði grein fyrir niðurstöð-
um starfshóps um frumkvöðlasetur. Dagana 4. til