Morgunblaðið - 16.05.2013, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. MAÍ 2013
Mbl. birti 8. maí
grein eftir Jón Krist-
jánsson, „kaupmann í
Reykjavík og áhuga-
mann um flugmál“,
undir fyrirsögninni
„Flug í Reykjavík“.
Þar velur höfundur
að beina til mín sam-
tals 13 spurningum
um ýmsa flugtengda
þætti, og sem mér
væri í reynd almennt ljúft að
svara ítarlega. Ég hef hins vegar
enga trú á því að ritstjórar blaðs-
ins samþykki að ráðstafa mörgum
síðum þess til að svara spurn-
ingum, sem flestum er hægt að fá
svarað í heimsókn á netið, t.d. á
vefsíður þeirra þriggja stofnana
innanríkisráðuneytis, sem með
þessi mála fara. Hjá þeim eru
samtals 876 starfsmenn, sem eru
eflaust fúsir að veita slíkar upp-
lýsingar.
Til að byrja með vil ég því vekja
athygli Jóns á vefsíðu Flugmála-
stjórnar Íslands (www.caa.is), sem
er ætlað að framfylgja lögum og
reglum um flugmál, gefa m.a. út
starfsleyfi til flugvalla og flugrek-
enda, og annast eftirlit með þeim.
Isavia ohf. (www.isavia.is) „annast
rekstur og uppbyggingu allra flug-
valla á Íslandi og stýrir jafnframt
flugumferð á íslenska flugstjórn-
arsvæðinu“. Að lokum er Rann-
sóknarnefnd flugslysa
(www.rnf.is), sem „annast rann-
sókn flugslysa, flugatvika og flug-
umferðaratvika“ og hefur birt um-
fangsmiklar upplýsingar um þau.
Það þarf hins vegar engin geim-
vísindi til þess að átta sig á þeim
rauða þræði, sem tengir saman
allar spurningar Jóns, og sem
leiðir til þess að í reynd mætti
stytta málið í eina kjarnaspurn-
ingu: „Þarf áfram að vera tiltæk
norður/suður flugbraut á Reykja-
víkurflugvelli?“ Sem íbúi á Sól-
eyjargötu, við hlið skrifstofu for-
seta Íslands, á hann rétt á að fá
svar við slíkri spurningu. Áður en
hugað er að því, væri þó við hæfi
að líta tæp 14 ár aftur í tímann.
Þann 23. nóv. 1999 birti Mbl.
frétt undir fyrirsögninni „Flug-
völlurinn verði ein
flugbraut“, og byggð-
ist á viðtali við þáver-
andi forseta borg-
arstjórnar
Reykjavíkur, sem
þremur dögum síðar
birti eigin grein í DV
undir fyrirsögninni
„Flugbraut í stað
flugvallar?“. Þar kom
fram það álit hans, að
þar sem á Akureyri,
Egilsstöðum og Ísa-
firði væru flugvellir
með aðeins eina flugbraut, væri
ástæðulaust að hafa þær fleiri í
Reykjavík. Af þessu tilefni ritaði
ég grein undir fyrirsögninni
„Hvað ræður ákvörðun um fjölda
flugbrauta?“, sem Mbl. birti 27.
nóv. 1999. Þar voru rakin þau al-
þjóða ákvæði, sem almennt gilda
um hönnun flugvalla, og skýrð sú
lykilþýðing, sem svonefnd vindrós
hvers staðar hefur varðandi nauð-
synlegan fjölda flugbrauta svo
nægjanleg nýting náist með hlið-
sjón af hliðarvindsþoli flugvéla.
Vindrós flugvalla í fjörðum eða
dölum mótast af því umhverfi, og
skýrir hvers vegna Akureyri, Eg-
ilsstaðir og Ísafjörður komast af
með eina flugbraut.
Með stuðningi þáverandi R-lista
í borgarstjórn náði hugmyndin um
„flugbraut í stað flugvallar“ alla
leið inn í aðalskipulag Reykjavíkur
2001-2024, og þar lagt til að frá og
með árinu 2016 verði aðeins ein
flugbraut á Reykjavíkurflugvelli.
Rétt er að minna á, að slíkt skipu-
lag tekur fyrst gildi eftir að um-
hverfisráðherra hefur samþykkt
það og áritað. Með áritun ráð-
herra, dags. 20. des. 2002, fylgdi
eftirfarandi fyrirvari: „Uppbygg-
ing í Vatnsmýri og tímasetning
hennar er háð flutningi flug-
starfsemi af svæðinu.“ Allir ráð-
herrar, sem síðan hafa farið með
samgöngumál, hafa lýst eindregn-
um stuðningi sínum við áfram-
haldandi rekstur Reykjavík-
urflugvallar í Vatnsmýri, og sama
gildir um samgönguáætlanir, sem
Alþingi hefur samþykkt. Ákvæðið
um lokun norður/suður flugbraut-
arinnar er því markleysa.
Flugstarfsemi í Vatnsmýrinni
hófst haustið 1919 með starfsemi
Flugfélags Íslands (nr. 1), og
frumkvöðla þess minnst með virð-
ingu, m.a. afa Jóns, sem var
stjórnarformaður félagsins. Með
bréfi atvinnu- og samgöngu-
málaráðuneytis til bæjarstjórnar
Reykjavíkur, dags. 11. okt. 1937,
var lagt til að í Vatnsmýri yrði
byggður flugvöllur samkvæmt
uppdrætti Gústafs E. Pálssonar
verkfræðings. Það var þó fyrst 5.
mars 1940 sem skipulagsnefnd
Reykjavíkur samþykkti að mæla
með erindinu, og þá eftir umfjöll-
un sjö annarra kosta. Var tillagan
síðan samþykkt á fundi bæjarráðs
9. mars 1940, tveimur mánuðum
fyrir hernám Íslands 10. maí 1940.
Reykjavíkurflugvöllur með að-
eins eina flugbraut yrði með öllu
óbrúklegur fyrir reglubundið áætl-
unarflug, þannig að lokun norður/
suður flugbrautar þýddi sjálfkrafa
að það legðist af. Þann 19. apríl
s.l. undirrituðu borgarstjóri og
innanríkisráðherra „Samkomulag
um endurbætur á aðstöðu fyrir
farþega og þjónustuaðila á
Reykjavíkurflugvelli“. Einn þáttur
þess er fyrhuguð bygging nýrrar
flugstöðvar fyrir allt áætl-
unarflugið á svæði Flugfélags Ís-
lands, og fyrirhugað að hún verði
tilbúin árið 2015. Undir þeim lið
er eftirfarandi sérstaklega árétt-
að: „Að gerð verði viðskiptaáætlun
fyrir nýja flugstöð sem miðar að
sjálfbærni hennar.“ Í því felst m.a.
að fjárfesting í slíku mannvirki
myndi fá eðlilegan afskriftartíma.
Um allan heim er kunnugt um
íbúa, sem velja sér búsetu í næsta
nágrenni flugvallar, og krefjast
síðan að honum verði lokað. Hér í
Reykjavík, eins og annars staðar,
verða minni hagsmunir að víkja
fyrir meiri.
Svar til Jóns Kristjánssonar
Eftir Leif
Magnússon »Um allan heim er
kunnugt um íbúa,
sem velja sér búsetu í
næsta nágrenni flug-
vallar, og krefjast síðan
að honum verði lokað.
Leifur Magnússon
Höfundur er verkfræðingur.