Morgunblaðið - 22.06.2013, Blaðsíða 27

FRÉTTIR 27Erlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22. JÚNÍ 2013
Dilma Rousseff, forseti Brasilíu,
skaut á skyndifundi í ríkisstjórn
sinni í gær til að ræða ólguna í
landinu eftir að um 1,25 milljónir
manna tóku þátt í götumótmælum
í um hundrað borgum og bæjum í
fyrrakvöld og fram eftir nóttu. For-
setinn aflýsti einnig fyrirhugaðri
ferð sinni til Japans í næstu viku
vegna mótmælanna.
Flestir þátttakendanna hafa
mótmælt með friðsamlegum hætti
en þó hefur komið til átaka milli
hópa óeirðaseggja, sem hafa kast-
að grjóti, og lögreglumanna sem
hafa svarað
með því að
beita táragasi
og skjóta
gúmmí-
byssukúlum.
Mótmæl-
endur hafa m.a.
safnast saman
við íþrótta-
leikvanga þar sem álfukeppnin í
fótbolta fer fram. Fjöldamótmæli
eru fyrirhuguð við Maracana-
leikvanginn 30. júní þegar úrslita-
leikur keppninnar fer þar fram.
Milljón manna mótmælti
SKOTIÐ Á SKYNDIFUNDI Í RÍKISSTJÓRNINNI
Dilma Rousseff
BAKSVIÐ
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Fjöldamótmælin á götum borga
Brasilíu síðustu daga beinast meðal
annars gegn spillingu stjórnmála-
manna, slæmri opinberri þjónustu,
vaxandi verðbólgu sem skerðir lífs-
kjör landsmanna, fjölgun ofbeldis-
glæpa og meintu harðræði lögreglu-
manna. Ofan á þetta bætist óánægja
með mikinn kostnað sem Brasilía
hefur af því að halda álfukeppnina í
fótbolta sem nú fer fram, heims-
meistaramótið í fótbolta á næsta ári
og Ólympíuleikana sumarið 2016.
Þótt Brasilíumenn séu mikil fót-
boltaþjóð og stoltir af knattspyrnu-
hetjum sínum telja margir mótmæl-
endanna að stjórnin hafi ausið of
miklu fé í íþróttamannvirki og
undirbúning alþjóðlegu stórmót-
anna. Nær hefði verið að nota féð til
að bæta mennta- og heilbrigðiskerf-
ið í landinu.
Lítill neisti kveikti bálið
Götumótmælin blossuðu upp í
byrjun mánaðarins þegar yfirvöld í
tveimur stærstu borgunum, Sao
Paulo og Rio de Janeiro, hækkuðu
fargjöld í almenningssamgöngum.
Síðustu árin hefur hreyfing, sem
berst fyrir bættum almenningssam-
göngum, efnt til mótmæla í hvert
sinn sem fargjöldin hafa verið hækk-
uð en þátttakan í þeim hefur verið
lítil hingað til.
Fargjaldahækkunin í byrjun mán-
aðarins nam 7% og var sú fyrsta í
tvö ár. Yfirvöldin segja að hækkunin
hafi verið minni en verðbólgan á
þessum tíma og fjöldamótmælin
komu þeim því í opna skjöldu. Verð-
bólgan er nú 5,45% á ári.
Yfirvöldin ákváðu á miðvikudag-
inn var að falla frá fargjalda-
hækkuninni en það var þá orðið of
seint: neistinn sem kveikti götumót-
mælin var orðinn að báli.
Mikill hagvöxtur
Mótmælabálið breiddist ört út að
þessu sinni, enda var eldsmaturinn
mikill, að mati brasilíska blaða-
mannsins Rogério Simões. Hann
segir í grein á fréttavef CNN að
ekki hafi verið hægt að velja betri
tíma til að hefja fjöldamótmæli í
Brasilíu vegna óánægju meðal
landsmanna með vanefndir ríkis-
stjórnarinnar.
Þetta kann að hljóma undarlega
við fyrstu sýn í ljósi þess að síðustu
árin hefur Brasilía verið á meðal
þeirra ríkja heims sem hafa verið í
mestri efnahagslegri sókn. Hag-
vöxturinn í landinu hefur verið rúm
fimm prósent að meðaltali og Bras-
ilía varð sjötta stærsta hagkerfi
heimsins fyrir lok ársins 2011.
Efnahagsbatinn varð til þess að
30 milljónir af 194 milljónum íbúa
landsins hófust upp fyrir fátæktar-
mörkin. Skráð atvinnuleysi minnk-
aði, er nú 4,6%.
Vinstrimaðurinn Luiz Inácio Lula
da Silva var forseti landsins á ár-
unum frá 1. janúar 2003 til loka árs-
ins 2010 og naut mikilla vinsælda.
Flokkssystir hans, Dilma Rousseff,
tók við embættinu 1. janúar 2011 og
nýtur enn mikils fylgis meðal fátæk-
ustu íbúanna.
Svo virðist hins vegar sem stuðn-
ingurinn við Rousseff og ríkisstjórn-
ina hafi dvínað meðal millistéttar-
fólks. Rogério Simões segir að
margir þeirra sem taka þátt í götu-
mótmælunum séu vel menntað milli-
stéttarfólk sem kvarti yfir versnandi
lífskjörum vegna aukinnar verð-
bólgu og telji að stjórnin hafi svikið
loforð sín um að bæta innviði lands-
ins, svo sem samgöngu-, mennta- og
heilbrigðiskerfið, auk þess sem of-
beldisglæpum hafi fjölgað.
„Þegar staðreyndir lífsins tóku að
minna marga Brasilíumenn á að lífs-
kjör þeirra voru ekki jafngóð og
stjórnin hélt fram, og margir fóru að
sjá landið sitt í öðru ljósi þegar fót-
boltastórmótin nálguðust, með vís-
bendingum um aukinn kostnað ríkis-
ins án þess að almenningur hefði
augljósan ávinning af því. Í stað þess
að einblína á það sem áunnist hafði
fóru þeir að horfa á það sem þeir
hafa ekki fengið,“ segir Rogério
Simões.
Óeirðirnar nú eru þær mestu frá
árinu 1992 þegar efnt var til götu-
mótmæla til að krefjast þess að þá-
verandi forseta Brasilíu, Fernando
Collor de Mello, yrði vikið úr emb-
ætti fyrir spillingu, meðal annars
mútuþægni. Mótmælin urðu til þess
að Collor sagði af sér.
Vanefndir kynda undir ólgunni
 Mótmælin í Brasilíu beinast m.a. að slæmri opinberri þjónustu, spillingu stjórnmálamanna, vaxandi
verðbólgu og miklum kostnaði við alþjóðleg íþróttastórmót  Vaxandi óánægja meðal millistéttarfólks
AFP
Uppþot Lögreglumenn skjóta gúmmíkúlum að mótmælanda í Rio de Janeiro í fyrrakvöld þegar um 1,25 milljónir manna tóku þátt í mótmælum í Brasilíu.
500 km
Ekkert lát á götumótmælum í Brasilíu
BRASILÍA
Rio de Janeiro,
Niteroi
ATLANTSHAF
Belo Horizonte
Natal
Manaus
Cuiaba
Fortaleza
Recife
Rio Branco
Salvador
BRASIL ÍA
Porto Alegre
Curitiba
Heimild: Ríkisstjórn Brasilíu
Sao Paulo
Fjölmenn
mótmæli
Mótmælin hafa m.a. beinst að kostnaðinum af því að halda álfukeppnina í fót-
bolta sem nú fer fram, HM í fótbolta á næsta ári og Ólympíuleikana árið 2016
Á hvern íbúa:
12.200 krónur
Borgir þar semHM í fótbolta fer fram á næsta ári
Borgir þar semHM og álfukeppnin í fótbolta fara fram
Alls: Jafnvirði
1.850 milljarða króna
Kostnaður landsins
af fótboltamótunum:
Bíldshöfða 16, 110 Reykjavík 414 84 00 www.martex.is
Góð þjónusta
byrjar með
flottu útliti.
Fataframleiðandi
fagfólksins
BRAGARD