Morgunblaðið - Sunnudagur - 16.06.2013, Blaðsíða 47

16.6. 2013 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 47
morgnana, fullur tilhlökkunar að takast á
við verkefni dagsins.
Ég fann miklu meiri neista í kosninga-
baráttunni. Þetta var mjög skemmtilegur
tími. Það voru þúsundir sem lögðu hönd á
plóginn í þessari vinnu í framboði Þóru.
Þetta var magnað ævintýri.“
Að borða er best
Leið Svavars Halldórssonar inn í sjón-
varpsfréttir RÚV var hlykkjótt. Hann byrj-
aði fyrir meira en áratug á Fréttastofu út-
varpsins á RÚV en fór þaðan upp á Stöð
2. Stuttu eftir að hann kom þangað var því
batteríi breytt í hið tilraunakennda NFS
sem Svavar segir að hafi verið gaman að
taka þátt í, þótt margar tilraunir þeirrar
fréttastofu hafi mistekist. „En það var
margt áhugavert prufað á þessum tíma,“
segir Svavar.
Svavar var enn þar þegar NFS var aftur
breytt í Stöð 2 og svo kom að því að Elín
Hirst bauð honum að koma í sjónvarps-
fréttir RÚV. Þar var hann árið 2008 þegar
Geir H. Haarde bað Guð að blessa Ísland
og enn eru menn ekki alveg með það á
hreinu hvort Guð hafi orðið við þeirri bón.
„Það var mjög merkilegur tími og magn-
að að vera fréttamaður á RÚV á þessum
tíma,“ segir Svavar. „Á þeim tíma sem
hrunið varð, voru menn uppteknir í skipu-
lagsbreytingum út af sameiningu fréttastof-
anna. Margt af okkar reyndasta fólki sat á
miklum og löngum fundum um skipulag og
sameiningu þegar Ísland var að fara á
hliðina. Þetta var allt svo skrítið, ég man
að það var farið í íslensku orðabókina til
að fletta upp orðinu þjóðnýting þegar
Glitnir var þjóðnýttur, svo maður myndi
þetta örugglega rétt úr fræðunum og færi
rétt með. Það var svo margt í gangi sem
ekki var daglegt brauð.
Þessi tími er minnisstæður, að vera fyrir
utan þegar forstjórarnir voru að koma
beygðir út af skrifstofum sínum eða niðri á
Austurvelli þegar Óslóartréð var brennt.
Tilraunir okkar fréttamanna til að setja
þetta í samhengi voru oft erfiðar, því
stærðirnar voru svo ótrúlegar. Allt sem
hefur komið í ljós eftir á sýnir svo að
þetta hafi allt verið miklu svakalegra en
maður gat látið sér detta í hug.
Þegar maður var að útskýra þetta fyrir
kollegum sínum erlendis, þá spurðu þeir
bara opinmynntir hvernig það gat gerst?
Hvar voru eftirlitsstofnanirnar? Hvar voru
stjórnmálamennirnir? Hvar var skynsemin?
Það bara gerðist, var eina stutta svarið
sem hægt var að bjóða upp á.
Allt sukkið og svínaríið sem var í gangi
en fáir vissu af eða trúðu, því allar skýrsl-
urnar sögðu að þetta væri í lagi. Álags-
prófin sem gengu upp en samt hrundi allt.
Jafnvel þó menn hefðu séð hættumerkin,
þá var alltaf dregið úr því á opinberum
vettvangi.
Mér er minnisstætt hversu árásargjarnir
þeir í bönkunum voru gagnvart fréttamönn-
um í aðdraganda hrunsins. Eins og í febr-
úar árið 2008 þegar ég var með frétt um
baktjaldaþreifingar um sameiningu bank-
anna vegna þess að þeir stæðu það illa þá
fékk ég herdeild af almannatengslamönnum
á mig eftir fréttaflutning minn. Meira að
segja ónefndur bankastjóri hringdi í mig á
miðnætti öskrandi á mig. Menn tala oft um
að fjölmiðlar hafi sofið á verðinum. Ég
held það sé ekki alveg rétt. Það voru
margar fréttir með þessum viðvörunum,
þær bara náðu ekki flugi. Ein frétt var um
matsfyrirtækin sem lækkaði lánshæfi rík-
issjóðs, vegna hugsanlegrar gjaldfellingar á
ríkið út af bönkunum, þetta var 2007 ef ég
man rétt. Þessi frétt fékk enga umfjöllun
annars staðar en hjá okkur og enginn
þingmaður tók hana upp. Við sjálf fylgdum
henni ekki eftir næsta dag. Það voru bara
allir hálf sofandi og enginn trúði því að
handfylli af mönnum gæti nánast sett
Ísland á hausinn.
Þetta var skemmtilegur tími þrátt fyrir
allt, út frá sjónarhóli blaðamannsins, en nú
vil ég einbeita mér að mat.“
Upphefur hamborgarann
„Um síðustu áramót strengdi ég fyrsta al-
vöru áramótaheitið. Ég hét mér því að
reyna að gera aðeins það sem er skemmti-
legt og hef nokkurn veginn staðið við það,“
segir Svavar. En á mánudaginn, 17. júní,
kemur út fyrsta bókin eftir hann sem
fjallar um íslenska hamborgara.
Aðspurður hvað fleira hann hafi á prjón-
unum segir hann að hann sé einnig að
gera sjónvarpsþætti um íslenskan mat.
„Er þetta allt matartengt sem þú ert að
gera?“
„Já, bara matartengt.“
„Þýðir þá setningin: Ég ætla bara að
gera það sem er skemmtilegt í raun og
veru ég ætla bara að gera eitthvað sem er
tengt mat?“
„Já, hvað annað er skemmtilegt nema
matur og að borða?“ Spyr Svavar undrandi
og uppsker hlátur undirritaðs.
„Í alvöru,“ segir Svavar. „Hefurðu séð
myndina Julie & Julie eftir Noruh Ep-
hron? Það er skrambi fín mynd, en þar er
sagt frá Júlíu Child, mest selda matreiðslu-
bókahöfundi sögunnar. Þegar hún var að
reyna að finna sér hillu í lífinu leit hún
inn á við til að komast að því hvað væri
það eina sem hún væri virkilega góð í.
Hún komst að því að hún væri ekki virki-
lega góð í neinu nema því að borða. Hún
elskaði að borða. Ég upplifi mig alveg í
hennar stöðu, mér finnst ógurlega gaman
að borða – og þar með að elda. Þá byrjar
maður að reyna að finna eitthvað að gera í
kringum það.
Ég var búinn að vera í hefðbundinni
blaðamennsku í rúman áratug. Allt í einu
vaknaði ég upp við að hafa fengið yfir mig
nóg af Icesave-fréttum og fann að ég hafði
bara ekki úthald í enn einn fund hjá
Seðlabankanum um stýrivexti eða
gjaldeyrishöft.
Þessi bók um hamborgara er bara fyrsta
bók af mörgum, vona ég. Það er búið að
draga orðspor hamborgara niður í svaðið
og ég vil leggja mitt af mörkum til að
endurreisa það. Þetta þótti frekar fínn
matur hérna áður fyrr, fyrir stríð. Ham-
borgarinn er upprunninn úr tartarsteik,
sem er rússneskur réttur. En það er gríð-
arlegur munur á hamborgara og hamborg-
ara. Almennilegir hamborgarar úr góðu
hráefni, úr góðu kjöti, íslensku grænmeti
og góðu brauði eru herramannsmatur. Svo
eru þeir líka hollir og ganga því mjög vel
sem hluti af fjölbreyttu mataræði og heil-
brigðu líferni. Ég er að taka upp hanskann
fyrir holla og góða hamborgara í þessari
bók.
Ég hef undanfarin ár verið að taka mig
á í hollustunni og er í dag 20 kílóum létt-
ari en ég var fyrir tveimur árum. Ég var
110 kíló en er núna 90 kíló. Partur af
þessu hollara matarræði er góður og hollur
hamborgari, kannski ekki daglega, en einu
sinni tvisvar í viku, það er í góðu lagi.“
Aðspurður hvað hafi valdið því að orð-
spor hamborgarans hafi farið svo illa segir
hann að það hafi verið þegar hann var
skyndibitavæddur. Frá því að menn fóru
að afgreiða hamborgara út um bílalúgur
hafi leiðin legið niður á við. „En nú eru
hins menn víða um lönd að átta sig á því
að öfgar eða töfrabrögð eru ekki rétta leið-
in til heilbrigðs lífernis. Stóra málið er að
vita hvað þú ert að láta ofan í þig. Við á
Íslandi búum svo vel að hafa frábært hrá-
efni við höndina allan ársins hring, það
þarf bara að bera sig eftir því.
Um leið og hamborgarar urðu að fjölda-
framleiddum skyndibita þá fór þeim að
hraka. Það eru ennþá til fínir veitingastaðir
sem bjóða upp á góða hamborgara og hafa
haldið nafni þeirra uppi. Þetta er svona
ákveðin hreyfing í heiminum í dag, þar
sem menn segja hingað og ekki lengra.
Menn eru að reyna að rífa upp orðspor
hamborgarans. Frægir kokkar og fínir veit-
ingastaðir víða um heim eru meðal þeirra.
En hamborgari er um leið ennþá alþýðu-
matur.
Ég held þeirri baráttu uppi hér á Ís-
landi, þannig að Íslenska hamborgarabókin
er að vissu leyti með heimspekilegu og
pólitísku ívafi. En þetta er auðvitað fyrst
og fremst matar- og lífsnautnabók.
Ég vona að hún nýtist vel í grillið í
sumar en hún er til notkunar allan ársins
hring.“
Svavar Halldórsson blaðamaður
er giftur einni þekktustu sjón-
varpskonu landsins, Þóru Arnórs-
dóttur. Svavar segir að það megi
kalla Sigmund Davíð Gunn-
laugsson forsætisráðherra guð-
föður sambands þeirra.
Morgunblaðið/Styrmir Kári
„Það er ekki það sama, hamborgari og ham-
borgari,“ segir Svavar.
* „Allt í einu vaknaði ég upp við að hafa fengiðyfir mig nóg af Icesave-fréttum og fann að éghafði bara ekki úthald í enn einn fund hjá Seðlabank-
anum um stýrivexti eða gjaldeyrishöft,“ segir Svavar.