Stígandi - 01.07.1943, Síða 32

Stígandi - 01.07.1943, Síða 32
22 UM MÁLVÖNDUN STÍGANDI greina. En öll menning er sprottin upp af hugsun og er þannig óhugsanleg án málsins. Af þessu ætti því gildi málsins að vera lýðum ljóst. Eftir þessar almennu athugasemdir um málið er rétt að víkja næst að íslenzkri tungu. Þeir, sem þetta land byggja, eru með þeim ósköpum fæddir, að þeir eru Islendingar. Þó að ég taki svo til orða, er það ekki ætlun mín að halda því fram, að það sé eitt- hvað verra en að vera borinn og bam fæddur með einhverri annarri þjóð. A það vil ég að þessu sinni engan dóm leggja, enda brestur mig þekkingu til þess. En þessi tilviljun leggur okkur skyldur á herðar og það þungar skyldur. Islenzkan er merki- legt mál, sem allir þeir, er fást við rannsóknir á eðli og uppruna germanskra og jafnvel indógermanskra mála, verða að hafa hliðsjón af. Þetta mikilvægi tungunnar megum við kunna for- feðrunum þakkir fyrir, og það hlýtur að reynast okkur hvöt til þess að verða ekki eftirbátar þeirra um varðveizlu hennar. Vitundin um þetta ætti aldrei að hvarfla úr huga neins Islend- ings. íslenzk tunga er í öndverðu það mál, sem talað var í Noregi á ofanverðri níundu öld. Uppruni hennar er því fyllilega ljós. Og við erum svo heppnir, að við eigum heimildir um hana frá fyrstu tíð í ljóðum fornskáldanna. Að vísu má telja það víst, að ýmsar hinna fornu vísna sé rangfeðraðar og jafnvel ortar nokkr- um öldum seiína og aðrar hafi brjálazt í meðförum, en hjá því fer ekki, að ýmsar sé svo gamlar, og af þeim má margt nema um íslenzkuna á elzta skeiði. Af þessu má marka, að Islending- ar standa vel að vígi og betur en flestar þjóðir aðrar um það að skrá sögu tungu sinnar. En heildarsaga íslenzkunnar hefir aldrei verið skráð, og bíður það verk komandi tíma. En það er mikið starf og vandasamt. Vér gortum stundum af því, íslendingar, að vér höfum varðveitt tungu vora óbreytta þúsund ár. Vitan- lega er þetta aðeins fávíslegt grobb. Tungan hefir, sem betur fer, breytzt, en það er hróður feðra vorra, að þeir stilltu breyting- unum í hóf. Það er nauðsynlegt og óhjákvæmilegt, að tungan breytist, en það er illt, að breytingarnar sé snöggar, eins og rækilegar verður minnzt á síðar. Breytingar þær, sem orðið hafa á tungunni frá fornu fari, eru af ýmsu tæi. Hér eru engin tök á að rekja þær. Þó tel ég rétt að

x

Stígandi

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Stígandi
https://timarit.is/publication/1085

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.