Stígandi - 01.01.1949, Page 71

«
y
undir hituð skilningi og saraúð. Orðfær-
ið er yfirlætislaust, en nákvæmt og auð-
ugt. Hér er á ferð óvenjugóður og
skeramtilegur rithöfundur, og er til-
hlökkunarefni að fá fleiri þætti frá hans
hendi.
Skrifað og skrafað.
Sigurður Þórarinsson: Skrifað og
skrafað. Helgafell.
Eg ltafði gerf mér mjög miklar vonir
um ánægju af lestri þessarar bókar, áður
en ég fékk hana í hendur — þrátt fyrir
nafn hennar. Höfund hennar hafði ég
áður þekkt að tvennu og hvoru'tveggja
ágætu. Eg hafði fyrst lesið doktorsritgerð
hans, Tefrokronologiska studier pá Is-
land, og fundizt þá, sem þar væri um
að ræða allt að því opinberun bæði um
ýmis atriði í sögu þjóðar okkar og þó
einkum um heimildir um þá sögu, sem
mér hafði alls ekki dottið í hug, að væru
til og jafnvel ekki dottið í hug að gætu
verið til. Síðar hafði ég hlustað á hann
flytja frásögn af mótorsleðaför þvert yfir
Vatnajökul á fundi Ferðafélags Akur-
eyrar, viðbrigða skemmtilega.
En einmitt vegna þessa undirbúnings
\ arð eg fyrir nokkrum vonbrigðum, er
ég tók að lesa þetta, er höfundurinn
hafði „skrifað og skrafað". Þetta eru
nokkur sundurleit erindi, og eru sum
þeirra tneð handbragði hins bráðsnjalia
og frumlega vísindamanns, sama hand-
bragðið og Tefrokronologiska studier,
svo sem erindin Margt geymir moldin,
enda eru það endursagnir þátta úr dokt-
orsritgerðinni. Einkum er fyrra erindið,
Frjólínuritið frá Skallakoti, ágætt sýnis-
liorn þessa ltandbragðs, en síðara erind-
ið, Sviðning á íslandi til forna, er ekki
eins sannfærandi um, að höfundurinn
hafi fast undir fótum (þó að svo geti
verið í raun og veru). Sum hin erindin
eru einnig skemmtileg, t. d. erindin um
Sigurð Stefánsson og íslandslýsingu hans
og um Grímsvötn og Grímsvatnajökul,
og jafnvel fleiri, og þó ekki eins
skemmtileg að lesa og erindið, sem eg
heyrði á Akureyri, á að hlýða. Hins veg-
ar vil ég ekki dyljast þess, að mér falia
sum erindin illa, ekki vegna skoðana,
sem þar koma fram, heldur vegna bún-
ings og háttar. Eg get vel skilið það, að
maður eins og Sigurður Þórarinsson eigi
erfitt með að stilla sig um að deila á
„vísindi" píramídaspárnanna og kreósót-
lækna. Eg get líka fyrirgefið mönnuni
Jrað — líka ágætum mönnum — að þeir
trúi því, að Satan eigi að sækja með
sjálfs hans vopnum, því að slík trú'er svo
almenn. En það er ekki mín trú, og slíkt
er nóg til þess, að eg hefi ekki gaman að
þessum vopnaburði Sigurðar. Þar að
auki finnast mér vopn Sigurðar líka
verr til bardagans fallin en vopn and-
stæðinganna. Hann getur að vísu leikið
eftir pýramídaspámanninum og kreósót-
lækninum gusuganginn, öfgarnar og
auglýsingaskrumið, en hann getur ekki
sett upp þenna spekingssvip forheimsk-
unarinnar, sem er þeirra langskæðasta
vopn, og f stað þess tekur hann á sig
gervi hávaðasams oflátungs, sem engan
laðar, illa er til þess fallið að vekja
traust, en fælir margan.
Svo að enn berar sé talað, þykir mér
það ljóður á þessari bók, að sums staðar
kemur fram lijá höfundi hennar hneigð
til áróðurs og jafnvel að ekki sé örgrannt
um að kenni óviðkunnanlegs auglýsinga-
keims. Aróðurinn finnst mér seinheppi-
legur, því að hann er ertandi en ekki
sannfærandi og þar að auki ósamboðinn
vísindainanni. Auglýsingabragðið vona
ég hins vegar að sé bara tízkukeimur,
en stafi ekki frá neinu, sem er höfund-
inum mergrunnið, hafi það að vísu einu
sinni komið fyrir, en skuli aldrei koma
fyrir aftur.
Bókaunnendum vil ég að lokum segja
þetta: Látið þetta kver ekki fara fram
hjá ykkur, þó að það sé höfundi sínum
ekki fyllilega samboðið, því að hér er
á ferð óvenjulegur maður, er vonandi á
STÍGANDI 69