Læknablaðið - 15.02.2005, Blaðsíða 67
UMRÆÐA & FRÉTTIR / ARFUR JÓNS STEFFENSEN
Pelvis (mjaðmagrindin)
Jón spurði læknastúdent hvaða munur væri á mjaðma-
grind karla og kvenna. Ræddu þeir ýmsar víddir og
hlutföll sem eru á grind kynjanna. Að lokum stóð Jón
upp og náði í mjaðmabeinagrind, rétti stúdentinum og
spurði: - Hvaða genitalia haldið þér að hafi hangið á
þessu pelvis? Stúdentinn hélt á grindinni báðum hönd-
um, velti henni lengi fyrir sér og kannaði hlutföllin. Að
lokum giskaði hann á að það væri penis. Þá glotti Jón
og sagði: - Haldið þér að svo hafi nú alltaf verið?
Líkamshluti sem hundraðfaldast við ertingu
Jón var að hlýða læknastúdínu yfir og hafði talið bor-
ist vítt og breitt um mannslíkamann. Meðal annars
höfðu þau talað um augun. Hann spurði stúlkuna
kankvíslega hvaða líkamshluti það væri sem hundrað-
faldaðist við ertingu. Stúlkunni brá nokkuð, roðnaði
hún síðan og stamaði: - Penis. Þá glotti Jón út í annað
og sagði: - Hm, þá verðið þér nú fyrir vonbrigðum
þegar þér giftið yður.
Jón Steffensen og Sigmundur Guðbjarnason, bókasafn Jóns að Aragötu 3 í bakgrunni.
Myndin er tekin í maí 1990 þegar gengið varfrá formlegu afsali á húsi Jóns
til Háskólabókasafns.
Regio brachii og penis (upphandleggurinn og
getnaðarlimurinn)
Læknastúdína hafði verið í prófi hjá Jóni þar sem hún
fékk tópógrafíska verkefnið regio brachii og system
anatómíska verkefnið penis. Eftir yfirheyrsluna bíður
hún frammi á gangi í smástund eftir einkuninni. Að
lokum opnast dyrnar á kennslustofunni, Jón rekur
höfuðið út í gegnum dyragættina og gefur henni ein-
kunnina með eftirfarandi orðum. - Þér voruð slakar í
upphandleggnum en þér vóguð yður upp á penis.
Með þvagálinn í rassvasanum
Læknastúdent var að segja Jóni frá ferli ureters
(þvagáls) frá nýrum niður í þvagblöðru. Þegar komið
var niður í grindina villtist stúdentinn nokkuð af leið
og var kominn inn á foramen ischiaticum major þegar
Jón sagði óþolinmóður og all önugur: - Ureter endar
sem sagt í rassvasanum.
Þar fór þín, Stína
Jón var hófsmaður á vín en þótti bjór góður drykk-
ur. Eitt sinn var hann að fara úr samkvæmi á þeim
tíma sem sterkur bjór var bannvara á íslandi og var
þá leystur úl með tveimur bjórflöskum. Þegar hann
og Kristín kona hans stigu út úr leigubílnum heima á
Aragötu vildi svo slysalega til að önnur flaskan datt
í götuna og brotnaði. Kvöldið var stillt og frostið
hart og brothljóðið ómaði um allt hverfið. Þegar það
hljóðnaði sagði Jón: - Þar fór þín flaska, Stína. Var
síðan ekki rætt meira um þann skaða.
Eigi má skápum renna
Prófum í líffærafræði hjá Jóni lauk með því að stúdent
skoðaði vefjasýni í smásjá og átti að gera grein fyrir
vefjagerð og úr hvaða líffæri það væri. Þegar stúd-
ent hafði skoðað sýnið alllengi spyr Jón að lokum:
- Hvaða vefur er nú þetta? Stúdent svarar: - Slímhúð.
- Hvaðan er þessi slímhúð? spyr Jón þá. - Úr vagina,
svarar stúdent. - Nei, þetta er úr rectum, svarar þá
Jón og bætir við: - Þér skuluð nú ekki ruglast á þessu
þegar þér komið heim til yðar.
Áður en næsti dettur
Gísli Sigurbjörnsson forstjóri elliheimilisins Grundar
hafði þann sið að bjóða árlega 50 ára stúdentum og
eldri til fagnaðar á elliheimilinu. Var þá venja að taka
ljósmynd af hópnum. Nú vildi svo sorglega til þegar
verið var að raða hópnum upp við vegg fyrir framan
Ijósmyndara að einn öldungurinn hneig niður og var
örendur. Varð uppi fótur og fit, læknir og sjúkrabíll
komu á vettvang og þegar búið var að flytja líkið á
brott stóð hópurinn þarna alllengi í hálfgerðri upp-
lausn. Hafði hver lítið að segja öðrum. Ljósmyndar-
inn hímdi í vandræðum sínum úti í horni með mynda-
vélina framan á maganum. Þá var sagt stundarhátt
yfir hópinn: - Hm, eigum við nú ekki að láta taka
myndina áður en næsti dettur?
Læknablaðið 2005/91 207