Læknablaðið - 15.02.2005, Blaðsíða 43

FRÆÐIGREINAR / ATHUGASEMD
burðar má hafa í huga að tímamótagrein Watson og
Crick sem lýsir byggingu DNA og birtist í Nature
1953 hafði náð tæplega 2400 tilvitnunum á 50 árum,
eða í apríl 2003, samkvæmt ISI Science Citation Ind-
ex, sjá einnig (3).
Heimildir
1. Sveinbjörnsdóttir S, Guðnadóttir AS, Þjóðleifsson B. Vísinda-
störf á Landspítala. Alþjóðlegur og íslenskur samanburður.
Læknablaðið 2004; 90: 839-45.
2. Randomised trial of cholesterol lowering in 4444 patients with
coronary heart disease:the Scandinavian Simvastatin Survival
Study (4S). Lancet 1994; 344:1383-9.
3. Strasser BJ. Who cares about the double helix? Nature 2003; 422:
803-4.
Svar við athugasemd
Arnar Olafssonar
Örn Ólafsson gerir tvær athugasemdir við grein okk- löndum. Á þeim stutta tíma sem gafst til andsvara var
ar „Vísindastörf á Landspítala" (1). Svar okkar er ekki hægt að afla heimilda til að kanna þetta atriði.
eftirfarandi:
Sigurlaug
Sveinbjörnsdóttir
1. Athugasemd um meðaltal
Myndir 3-5 voru fengnar frá RANNÍS. Til að svara
fyrirspurn Arnars var leitað frekari gagna og fengust
þau hjá Þorvaldi Finnbjörnssyni tlwrvald@rannis.is
Gögnin eru ekki á vef R ANNÍ S en þau eru upphaflega
úr gagnagrunni National Science Indicators /Institute
for Scientific Information. Við skoðun á gögnum sem
mynd 5 er byggð á þá kom í ljós að 428 ISI greinar
um klíníska læknisfræði frá Islandi voru birtar á
tímabilinu 1994-98 og var vitnað í 272 þeirra (63,6%)
alls 2857 sinnum. Tilvitnanir voru taldar í ágúst 1999.
Til að kanna betur það misvægi sem Örn gerir að
umtalsefni þá var gerð sérstök talning á tilvitnunum
fyrir þrjár greinar (2-4) sem Landspítali átti aðild að
og mest var vitnað í og getið var um í grein okkar.
Talningin var gerð „handvirkt" á Web of Science Ex-
panded og áætlað hve margar tilvitnanir voru í hverja
grein í ágúst 1999. Talningin leiddi í ljós að tilvitnanir
í grein (2) voru =800, í grein (3) =360 og í grein (4)
voru þær =591. Það er því ljóst að tilvitnanir í greinar
(2-4) standa á bakvið um 60% tilvitnana í greinar úr
klínískri læknisfræði 1994-98. í þessu sambandi er
rétt að benda á að fyrir utan ísland stóðu 99 setur og
fjögur lönd að grein (2), 16 setur og sex lönd að grein
(3) og 19 setur og fimm lönd að grein (4) og fengu öll
lönd sömu aðild í tilvitnunum.
Það er vel þekkt að í öllum faggreinum frá öllum
löndum eru örfáar greinar sem standa á bakvið stóran
hluta allra tilvitnana. Þessi staðreynd er grunnurinn
að þeirri aðferðafræði sem Science Citation Index
(SCI) og Institude of Scientific Information (ISI)
byggir á. í grein okkar (1) í kaflanum Um ISI og SCI
er þessari hugmyndafræði lýst.
Við erum ekki sannfærð um að misdreifing tilvitn-
ana sé íslandi í hag eins og Örn heldur fram. Greinar
sem mikið er vitnað í eru yfirleitt frá stórum rann-
sóknarsetrum sem eru miklum mun algengari í stærri
2. Athugasemd um gæði
Örn reiknar út að fjöldi tilvitnana í grein hefur fylgni
við fjölda heimildagreina. Hann spyr síðan hvort þetta
samband sé vísbending um gæði eða samráð: „„Vitn-
aðu í mig og þá nmn ég vitna í þig““. Við teljum að
þessi fylgni sé vísbending um gæði. Ný þekking í líf-
og læknisfræði myndast einkum við samstarf margra
vísindamanna úr mismunandi sérgreinum og bakland
þekkingarinnar er því mun víðfeðmara en þegar fáir
standa að greinum. Það er því fullkomlega eðlilegt að
greinar með marga höfunda hafi fleiri heimildir. Við
teljum að margar tilvitnanir í grein séu vísbending um
gæði en ekki samráð. Það er viðtekin skoðun í hinu
alþjóðlega vísindasamfélagi að fjöldi tilvitnana sé vís-
bending um gæði og kemur það m.a. fram í því að vís-
indatímarit eru metin eftir „impact factor". SCI er hins
vegar vandmeðfarinn. I grein okkar í Læknablaðinu,
kaflanum Fjöldi tilvitnana, leggjum við áherslu á sex
atriði sem sérstaklega þarf að gæta að við túlkun á SCI.
Það er skoðun okkar að ef þessara atriða sé gætt þá
geti SCI gefið vísbendingar um gæði greina.
3. Varðandi mynd 7
Það er rétt sem Örn bendir á að grein (2) hefur áhrif á
mynd 7 en þar er þó aðeins einn höfundur sem nýtur
góðs af þessari grein en hann sat í framkvæmdanefnd
rannsóknarinnar. Aðrir íslenskir höfundar að grein-
inni eru ekki taldir með í mynd 7.
Heimildir
1. Sveinbjörnsdóttir S. Guðnadóttir AS, Þjóðleifsson B. Vísinda-
störf á Landspítala. Alþjóðlegur og íslenskur samanburður.
Læknablaðið 2004; 90:839-45.
2. Randomised trial of cholesterol lowering in 4444 patients with
coronary heart disease: the Scandinavian Simvastatin Survival
Study (4S). Lancet 1994; 344: 1383-9.
3. Ford D. Easton DF, Bishop DT, Narod SA, Goldgar DE. Risks
of cancer in BRCAl-mutation carriers. Breast Cancer Linkage
Consortium. Lancet 1994; 343:692-5.
4. Wooster R, Bignell G. Lancaster J. Swift S, Seal S, Mangion J, et
al. Identification of the breast cancer susceptibility gene BRCA2.
Nature 1995; 378:789-92.
Anna Sigríður
Guðnadóttir
Bjarni
Þjóðleifsson
Sigurlaug er sérfræðingur
í taugasjúkdómum, Anna
Sigríður bókasafnsfræðingur
og Bjarni sérfræðingur í lyf-
lækningum og meltingarsjúk-
dómum.
Læknablaðið 2005/91 183