Læknablaðið - 15.05.2012, Qupperneq 13

RANNSÓKN
Tafla II. Klínískar upplýsingar um sjúklinga, fjöldi (%).
Gjörgæsluhópur n=21 Viðmiðunarhópur n=231 p-gildi
Aldur 74±8 68± 10 0,004
Karlkyn 13(62) 111 (48) 0,32
Reykingasaga 20 (95) 221 (96) 1
Langvinn lungnateppa 11 (52) 67 (29) 0,049
Kransæöasjúkdómur 11 (52) 67 (29) 0,049
Saga um hjartsláttartruflanir 5(24) 189 (32) 0,56
ASA-flokkun'
1 0(0) 2(1) 1
2 4(19) 97 (42) 0,06
3 15(71) 125(54) 0,17
4 2(10) 6(3) 0,14
FEV1 < 75% af spáðu" 5(24) 56 (24) 0,83
FVC < 80% af spáðu'" 4(19) 38 (17) 0,76
Stærð æxlis (cm) 3.5 ±2.1 2.8 ±1.3 0,06
TMN-stig
1 11 (52) 130(56) 0,91
II 6(29) 61 (26) 0,83
III 2(10) 32 (14) 0,82
IV 2(10) 8(4) 0,44
*American society of anesthesiologists.
**Forced expiratory volume in 1 second. öndunarmælingar vantar hjá einum sjúklingi í
viömiðunarhópi.
***Forced vital capacity. Öndunarmælingar vantar hjá einum sjúklingi í viðmiöunarhópi.
heildarfjöldi sjúklinga því 244. Meðalaldur þeirra var 68 ± 9 ár (bil
42-89) og voru karlar 51% hópsins.
I 21 af 252 aðgerðum (8%) þurftu sjúklingarnir að leggjast inn
á gjörgæsludeild, 10 á fyrri helmingi rannsóknartímabilsins og 11
á því síðara (p=0,94).
I töflu I sjást innlagnarástæður og upplýsingar um þá sjúklinga
sem lögðust á gjörgæsludeild. Sjúklingar sem lögðust beint á
gjörgæsludeild eftir aðgerð voru 11 talsins, en fjórir þeirra voru
fluttir þangað sofandi með barkarennu. Miðgildi legutíma á gjör-
gæsludeild hjá þessum sjúklingum var einn dagur (bil 1-68) og
var algengasta ástæða fyrir innlögn lágur blóðþrýstingur, eða
hjá fjórum sjúklingum. í tveimur tilfellum var ástæða innlagnar
á gjörgæsludeild mikil blæðing í aðgerð (>1,5 L). Tveir sjúklingar
voru hafðir til eftirlits en annar þeirra var hjartabilaður vegna
ósæðarlokuþrengsla og hinn hafði háan blóðþrýsting. Sex þessara
sjúklinga þurftu meðferð í öndunarvél og létust tveir þeirra. Ann-
ar lést á gjörgæsludeild 12 dögum eftir aðgerð vegna lungnabólgu,
en hann hafði útskrifast þaðan á öðrum degi eftir aðgerð en var
lagður inn að nýju daginn eftir. Hinn sjúklingurinn lést á legu-
deild 75 dögum eftir aðgerð, en hann þurfti meðferð í öndunarvél
í 58 sólarhringa og dánarorsök hans var kransæðastífla.
Fjórir sjúklingar lögðust á gjörgæsludeild af vöknunardeild og
sex frá legudeild hjarta- og lungnaskurðdeildar. Ástæður fyrir inn-
lögn þessara 10 sjúklinga voru lágur blóðþrýstingur (n=4), hjarta-
og/eða öndunarbilun (n=4) og enduraðgerð vegna blæðingar
(n=2). Miðgildi legutíma á gjörgæsludeild fyrir þessa 10 sjúklinga
Tafla III. Fylgikvillar eftir aðgerð og dánarhlutfall íbáðum hópum, fjöldi (%).
Fylgikvillar Gjörgæslu- hópur n=21 Viðmiðunar- hópur n=231 p-giidi
Minniháttar fylgikvillar 15(71) 69 (30) <0,001
Langvarandi loftleki (>7dagar) 9(43) 39 (17) 0,008
Gáttatif 5(24) 42(18) 0,56
Lungnabólga 8 (38) 17(7) <0,001
Sárasýking 1(5) 6(3) 0,46
Fleiðruholssýking 0(0) 2(1) 1
Lömun á raddbandataug 0(0) 4(2) 1
Alvarlegir fylgikvillar 10(48) 10(4) <0,001
Andnauðarheilkenni (ARDS) 6(29) 0(0) <0,001
Hjartabilun 4(19) 4(2) 0,002
Enduraðgerð vegna blæðingar 4(19) 3(1) 0,001
Hjartadrep 1 (5) 3(1) 0,3
Berkjufleiðrufistill 0(0) 0(0)
Efri holæðarheilkenni 0(0) 1 (D 1
Látnir
<30 daga 2(10) 0(0) 0,006
<90 daga 3(14) 1 (1) 0,002
var 1,5 dagur (bil 1-16) en fjórir þurftu meðferð í öndunarvél og
lést einn þeirra. Sá sjúklingur hafði útskrifast af gjörgæsludeild
en lagst þar inn að nýju þrívegis og var meðhöndlaður samtals
9 sólarhringa i öndunarvél. Dánarorsök hans var öndunarbilun
vegna lungnabólgu og nýrnabilunar.
Miðgildi heildarlegutíma á sjúkrahúsi var 9 dagar fyrir alian
hópinn. Legutími gjörgæsluhópsins var 19 dagar en 9 dagar hjá
viðmiðunarhópi (p<0,001). Níu sjúklingar (43%) lágu lengur en
sólarhring á gjörgæslu, þar af 5 (24%) lengur en viku. Lengsta
samfellda lega á gjörgæsludeild var 68 dagar en sá sjúklingur út-
skrifaðist heim til sín 38 dögum eftir útskrift af gjörgæsludeild.
Þrír sjúklingar lögðust aftur inn á gjörgæsludeild eftir útskrift
þaðan, einn í þrígang og lést hann síðar á legudeild (sjá ofar).
Annar sjúklingur var lagður aftur inn á gjörgæsludeild sama
dag og sá þriðji degi eftir útskrift af gjörgæsludeild og lést hann
þar. Allir höfðu þessir sjúklingar gengist undir blaðnám og voru
ástæður endurinnlagnar á gjörgæsludeild lágur blóðþrýstingur
hjá tveimur og öndunarbilun hjá einum.
I töflu II sést samanburður hópa. Sjúklingar í gjörgæsluhópi
voru eldri og oftar með sögu um langvinna lungnateppu og
kransæðasjúkdóm. Kynjahiutfall og niðurstöður öndunarmælinga
voru hins vegar sambærilegar og langflestir sjúklinganna í báðum
hópum höfðu sögu um reykingar. Ekki var heldur munur á ASA-
flokkun sjúklinga, stærð eða pTNM-stigun sjúkdómsins, aðgerðar-
tíma, blæðingu í aðgerð eða hlutfalli sjúklinga sem fengu utan-
bastsdeyfingu (89%).
í töflu III sjást fylgikvillar eftir aðgerð í hópunum tveimur.
Alls fengu 71% gjörgæslusjúklinga minniháttar fylgikvilla borið
saman við 30% í viðmiðunarhópi (p<0,001). Algengustu fylgikvill-
arnir voru langvarandi loftleki, gáttatif og lungnabólga. Hlutfall
gjörgæslusjúklinga sem fengu alvarlega fylgikvilla var einnig
LÆKNAblaðið 2012/98 273