Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.05.2012, Qupperneq 99

Frjáls verslun - 01.05.2012, Qupperneq 99
FRJÁLS VERSLUN 5. TBL. 2012 99 geta þess í ársskýrslum hvert sé hlutfall kynja í fullu starfi og sérstaklega í stjórn­ unarstörfum. Athyglisvert er að skoða al þjóðlegan samanburð á tölum um hlutföll kvenna í stjórnum fyrirtækja. Tölur um þetta frá árinu 2008 sem birtar voru í skýrslu frá GovernanceMetricInternational sýna að konur skipa að meðtaltali um 10,5% af stjórnarsætum. Það kemur ekki á óvart að Norðurlöndin séu fremst í flokki hvað stjórnarsetu kvenna snertir. Fyrst landa í heiminum lögleiddi Noregur kynjakvóta í stjórnum fyrirtækja þar sem kveður á um að hlutfall hvors kyns skuli vera að minnsta kosti 40%. Í Bandaríkjunum hefur náðst góður ár angur í fjölgun kvenna í stjórnum skráðra félaga. Konur eru um 15% í stjórnum 500 stærstu fyrirtækjanna (Fortune 500) og er það um tvöföldun frá árinu 1996. noregur lögleiðir kynjakvóta Í febrúar árið 2002 gáfu stjórnvöld í Noregi út þau tilmæli að á árinu 2005 skyldi hlutur kvenna í stjórnum hlutafélaga hafa náð 40% að öðrum kosti yrðu sett lög þessa efnis. En tilmæli eru tilmæli og þau dugðu skammt. En hlutfallið náði aðeins vera um 24% og þess vegna staðfestu stjórnvöld í Noregi lög í byrjun árs 2006 um að félögin skyldu ná þessu takmarki fyrir lok árs 2007 ella sæta háum sektum. Markmiðið náðist árið 2008 og hafði þá talan vaxið jafnt og þétt, eða úr 6% árið 2002. Það er athyglisvert að á sama tíma hefur konum ekki fjölgað í óskráðum einkafélögum, þ.e. fyrirtækjum sem lögin ná ekki til, og hefur hlutfallið í þeim félögum verið nánast óbreytt allan tímann eða á milli 16 og 18%. Einnig vekur eftirtekt að fjöldi nýskráðra einkahlutafélaga í Noregi (en lögin ná ekki til þeirra) hefur aukist eftir gildistöku laganna, oft í þeim eina tilgangi að komast undan þeim. Samkvæmt norsku lögunum getur hluta­ félagaskrá synjað fyrirtækjum um skráningu á stjórn og breytingum á henni ef hún er ekki talin uppfylla skilyrði laga. Hlutafélaga­ skráin getur jafnframt óskað eftir úrbótum og hefur síðan heimild til að sekta þau fyrirtæki sem vanrækja þessa skyldu sína og loks getur hafist ferill sem endar með slitum fyrirtækisins. Enn hefur engu fyrirtæki í Noregi verið slitið vegna þessara viðurlaga en hlutafélagaskrá hefur hótað að beita þeim. Fylgjendur lagasetningarinnar í Noregi töldu að „glerþakið“ yrði brotið með lögu­ num en með því er átt við að „ósýnilegar hindranir“ komi í veg fyrir framgang kvenna í viðskiptalífinu. Andstæðingar lagasetning­ arinnar töldu að litið yrði á kon ur í stjórn ar­ sætum sem táknmyndir og hæfari stjórnar­ menn þyrftu að víkja sæti fyrir reynsluminni konum. Til að mæta þess ari gagnrýni var stjórnarsætum í mörgum fyrirtækjum fjölg­ að og þar með fjölgaði konum í stjórnum. Andstæðingar telja að með lagasetning­ unni sé vegið að sjálfstæði fyrirtækja og eigenda þeirra með opinberum afskiptum af einkahögum. Eigendur eigi alfarið að fá að ráða því hvernig stjórnarskipan sé hátt­ að og þeir kjósi þá sem þeir telji hæfasta hverju sinni, óháð kyni, í stjórn til að gæta hagsmuna sinna. Lögin í Noregi brutu blað í afskiptum ríkisins af atvinnulífi og rekstri fyrirtækja þar í landi og takmörkuðu rétt hluthafa. Framkvæmd laganna í Noregi var tiltölu­ lega einföld, þar sem stór hluti ríkisfyrir­ tækja hafði verið hlutafélagavæddur en var áfram í meirihlutaeigu ríkisins. Þess má geta að norska ríkið er stærsti eigandi hlutafjár í landinu og því hæg heimatökin að framfylgja lögunum. Noregur hefur auk þess notað kynjakvótakerfi hjá hinu opin­ bera í mörg ár. Þá hefur kvótakerfi einnig verið í gildi í stjórnum fyrirtækja með fleiri en 200 starfsmenn þar sem starfsmenn hafa haft rétt á ákveðnum fjölda stjórnar­ sæta. Þannig voru viðhorf Norðmanna og forsendur fyrir lagasetningu aðrar en margra annarra þjóða. ísland fylgir í kjölfarið Hér á landi hefur hlutfall kvenna í stjórnum aukist hægt á undanförnum árum. Árið 2009 gerðu Samtök atvinnulífsins, Félag kvenna í atvinnurekstri (FKA), Viðskiptaráð og Creditinfo með sér samstarfssamning með það að markmiði að fjölga konum í stjórnum fyrirtækja og ná 40% hlutfalli fyrir árslok 2013. Áður hafði FKA lagt fram lista yfir konur sem voru tilbúnar til að taka sæti í stjórnum fyrirtækja en það er skemmst frá Um 200 konur vantar í stjórn ir til þess að stærstu fyrir tækin uppfylli lögin um kynjakvótann miðað við stöðuna árið 2011. Þær koma til viðbótar við þær tæp lega 200 konur sem fyrir eru í stjórnum þessara fyrir­ tækja. Stjórnir ráða eingöngu forstjórann. Þess vegna spyrja margir sig hvort fleiri konur í stjórnum muni hafa áhrif á fjölda kvenna í al­ mennum stjórnunarstöðum innan fyrirtækja. Ennfremur hvort afkoma fyrirtækja batni við það að fleiri konur setj ist í stjórnir þeirra. Evrópa 10,5 Portugal 0,4 Ítalía 3,6 Tékkland 4,4 Rússland 5,8 Belgía 6,5 Spánn 6,6 Austurríki 6,7 Írland 7,1 Bretland 7,8 Frakkland 8,2 Sviss 8,4 Þýskaland 9 Grikkland 9,5 Tyrkland 9,7 Ungverjaland 10,2 Pólland 10,2 Holland 10,3 Danmörk 12,1 Ísland 14,3 Finnland 21 Svíþjóð 23 Noregur 10.5   0.4   3.6   4.4   5.8   6.5   6.6   6.7   7.1   7.8   8.2   8.4   9   9.5   9.7   10.2   10.2   10.3   12.1   14.3   21   23   0   5   10   15   20   25   % hlutfall af konum í stjórnum fyrirtækja í Evrópu árið 2008
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164

x

Frjáls verslun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.