Þjóðlíf - 01.03.1991, Blaðsíða 14

DÚETTINN K - K
Það hefur líklega ekki farið framhjá nein-
um, hvort sem honum hefur líkað betur
eða verr, að kappar tveir austrænir hafa
verið að tefla um heimsmeistaratitilinn í
skák með litlum hléum undanfarin sex
ár. Það má heita með ólíkindum hve
áhugi fésýslumanna og styrktaraðila hef-
ur verið mikill á síendurteknum viður-
eignum Sovétmannanna tveggja, nú síð-
ast var verðlaunaféð heilar 5 milljónir
dollara og hefur aldrei verið hærra.
ú, þú áttir kollgátuna lesandi góður,
hér er átt við einvígi þeirra Anatólí
Karpovs og Garrí Kasparovs, fulltrúa
tveggja kynslóða, boðbera ólíkra viðhorfa,
en umfram allt skákmeistara sem hafa
borið ægishjálm yfir aðra skákmenn um
margra ára skeið og vísast öflugustu skák-
vélar sögunnar, (Bobby Fischer, hvar ert
þú?)
Hvað halda þeir lengi áfram þessir
herramenn? Megum við eiga von á nýju K
Spilar hann lengi enn?
ÁSKELL ÖRN KÁRASON
— K einvígi 1993 og aftur ’96? Vill einhver
borga milljónir dollara fyrir að sjá þá tefla
tvöhundruðustu skákina — eða þá
þrjúhundruðustu? Nú þegar næsta um-
ferð heimsmeistarakeppninnar er áliðin
nokkuð fara í vöxt vangaveltur um næsta
áskoranda Kasparovs — skákunnendur
leita logandi ljósi að fyrirboðum breytinga
— nýjum áskoranda. Nú munu sumir ætla
að glóðin sé eitthvað farin að kulna hjá
Anatolí og það að vonum; pilturinn verður
fertugur á þessu ári; hann hefur auðgast
vel á skákinni og nýtur að vissu leyti meiri
virðingar nú en þegar hann var heims-
meistari. Hann gæti átt eftir a.m.k. 20 góð
ár á friðarstóli sem „grand old man“ skák-
heimsins í stað þess að vera alltaf sá sem
tapar heimsmeistaraeinvígum. Eftir síð-
asta ósigur virðast möguleikar hins smá-
vaxna Rússa til að endurheimta titilinn
eftirsótta hverfandi litlir. Það er ekki laust
við að skákheimurinn heyrist hvísla:
„Farðu heim
Tolja, þetta þýðir
ekkert; við viljum
sjá eitthvað nýtt.“
Málið er þó
flóknara en þetta.
Kunnugir halda
því fram að Kar-
pov sé síður en svo
af baki dottinn;
hann er þó alltént
ekki eldri en þetta
og metnaðurinn
enn til staðar. Þá
hafi hann fullan
hug á að efla auð-
sæld sína enn frek-
ar.
Heimsmeistara-
keppnin í skák er
mikið bákn í
mörgum þrepum.
Henni má líkja við
fljót sem á upptök
sín í óteljandi smásprænum sem renna
saman í stærri vatnsföll og sameinast loks í
einum ós. Segja má að svæðamótin séu
fyrsta þrepið sem formlega er liður í þess-
ari keppni. Þá hafa smásprænurnar safn-
ast í einar 15 þverár; heiminum er skipt í
svæði sem hvert nm sig heldur mót til að
útkljá hverjir komast áfram upp á næsta
þrep. Norðurlöndin eru eitt stórt svæði,
Sovétríkin annað, svo dæmi séu tekin.
Svæðin eru missterk, þannig getur Afríka
einungis sent einn fulltrúa á millisvæða-
mót, en Sovétríkin fimm. Að auki eiga
nokkrir stigahæstu skákmenn heims sjálf-
krafa keppnisrétt á millisvæðamóti.
Síðast tefldu 64 keppendur af svæðun-
um á þessu móti sem haldið var í Manila á
Filippseyjum sl. sumar. Þar voru þeir
Margeir Pétursson og Norðmaðurinn
Agdestein fulltrúar Norðurlanda og Jó-
hann Hjartarson var þar einnig vegna
árangurs síns í síðustu áskorendakeppni
— sem er næsta þrep og þangað komast
fáir. I Manila voru það 12 efstu mennirnir
og í hóp þeirra slógust þeir Timman og
Júsúpov, sem urðu í 2. og 3. sæti á eftir
Karpov á síðasta móti. 7 einvígum þessara
14 meistara er nú lokið og helmingurinn er
fallinn í valinn. Anatólí Karpov slæst nú í
hóp hinna sjö og næsti áfangi á þessari
löngu leið er fjóðungsúrslit áskorenda-
keppninnar, fjögur útsláttareinvígi.
Þannig er áfram haldið þar til einn stendur
eftir: áskorandi heimsmeistarans.
natólí Karpov þarf ekki mikillar
kynningar við. Hann er trúlega iðn-
asti og ötulasti skákmaður allra tíma.
Hæglátur í fasi og spar á stórar yfirlýsing-
ar; alger andstæða heimsmeistarans, en
undir sléttu yfirborði býr logandi metnað-
ur og sigurvilji. Karpov er fæddur 1951,
eins og margir aðrir meistarar sem drottn-
að hafa yfir skákheiminum undanfarna
áratugi.
Einn úr þeim hópi er Hollendingurinn
Jan Timman. Hann hefur jafnlengi og
Stundum neíndur „sláturhúsið hraðar hendurindverski unglingurinn
Viswanathan Anand.
14 ÞJÓÐLÍF