Þjóðlíf - 01.03.1991, Blaðsíða 43

„Þetta er rudraksha," sagði Sai Baba um Ieið og hann sveiflaði höndinni og rétti Erlendi þennan fagra grip úr sluragulli. Steinninn ofan á
gullskildinum er ekta rúbín.
sambandi töframanna. Sá maður hafði
haft afskipti af Sai Baba í þeim tilgangi að
fletta ofan af honum og ég innti hann eftir
árangrinum. Hann sagðist mjög fljótlega
hafa orðið þess fullviss að ekki væri um
töfrabrögð að ræða.
Seinna fékk ég sjálfur inngöngu í al-
þjóðasamtök töframanna, þó að engan
telji ég mig töframanninn. Karlis Osis
ræddi athuganir okkar við bandaríska
töframanninn fræga Douglas Henning og
sýndi honum myndbönd af Sai Baba.
Hann kvaðst geta leikið nær öll krafta-
verkin eftir ef hann fengi að undirbúa sig
en sum voru honum hulin ráðgáta. Kynni
mín af töframönnum færðu mig ekki nær
lausninni á gátunni um Sai Baba þótt ég
yrði margs fróðari um möguleika til
blekkinga.
Mér tókst ekki að færa sönnur á að fyrir-
bærin væru blekkingar. Ég tek hins vegar
skýrt fram að ég sannaði ekki heldur að
þau væru raunsönn þar sem ég fékk Sai
Baba ekki til að taka þátt í tilraunum. En
ekki er ósennilegt að Sai Baba búi yfir
hæfileikum sem ekki verða útskýrðir með
eðlilegum hætti.“
rlendur Haraldsson hefur, sem fyrr
segir, sérstakan áhuga á fyrirbærum
sem lúta að hinu dulræna og í lokin spurði
ég hann því um svonefnda nýaldarbylgju
sem tröllriðið hefur landanum síðustu
misseri. „Mér sýnist að með þessari nafn-
gift, „nýöld“, sé verið að setja í eina heild
mjög ólíkar hreyfingar gamalkunnugra
trúarbragða, dæmalausra hindurvitna og
allt þar á milli,“ svaraði hann. „Fæst af
þessu er nokkuð nýtt. Það eina nýja er
líklega hreyfmg sem nefna má nýspírit-
isma og er upprunnin í Bandaríkjunum.
Angi af þessu eru svokölluð Michaelfræði.
Þessi boðskapur kemur frá fólki sem að
eigin sögn skrifar og talar ósjálfrátt. í
gegnum það eiga að koma persónuleikar
frá löngu liðnum tímum með trúarlegan
boðskap. Margir þessir nýju „miðlar“
hafa skrifað bækur sem sumar hafa fengið
töluverða útbreiðslu. Þetta eru eins konar
opinberunarbókmenntir og þetta fólk tal-
ar á ensku um að það sé „channels“, eða
leiðarar, fyrir umræddar verur með trúar-
legan boðskap, svo sem Michael, Seth og
Ramþa. Þessi fyrirbæri er hins vegar eng-
in leið að rannsaka á raunhæfan hátt frem-
ur en aðrar staðhæfmgar um trúarleg efni.
Það er enginn vafi á því að ýmislegt af
því sem flokkað er undir nýöldina er notað
til þess að hafa fé út úr fólki og auka með
því trúgirni. En við verðum að minnast
þess að það ríkir trúfrelsi í landinu og ekki
getum við bannað fólki að iðka trúar-
brögð.
Sjálfur lít ég svo á að á grundvelli ýmissa
tilrauna sem ég hef gert geti menn á stund-
um fengið einhverja vitneskju frá um-
hverfi sínu án þess að hún komi eftir
þekktum leiðum. Hins vegar er þessi vitn-
eskja ákaflega lítil og óstöðug. En því
verður að bæta við að þótt liðin sé heil öld
síðan menn hófu að rannsaka þessi fyrir-
bæri þá deila vísindamenn enn um það
hvort tekist hafi að færa sterkar líkur fyrir
tilveru nokkurra dulrænna fyrirbæra.“
Þegar Erlendur er spurður um eigin
trú, til dæmis hvað varðar kenningar um
endurholdgun, svarar hann: „Trú er trú
og verður aldrei neitt annað. Spurningin
snýst um það hvort við finnum einhverjar
sönnur þess að einhver dulræn fyrirbæri
séu til, þ.e. finnum við traustar vísbend-
ingar um að dulræn fyrirbæri gerist í
reynd. Þær kannanir sem ég hef fram-
kvæmt segja ekki til um það. Leiðin til
þess að fá trausta vitneskju um dulræn
fyrirbæri eru tilraunir og árangur þeirra
hefur verið misjafn. Sumar þeirra hafa þó
sýnt að þar kunni að vera um raunsönn
fyrirbæri að ræða. í vísindum er aðeins
rætt um sannanir á afstæðan hátt. Hér er
fjallað um hverjar líkur séu til þess að
einhver fyrirbæri séu raunsönn. Svar vís-
indamanns sem kannar hið dulræna verð-
ur alltaf háð mati á líkindum.“ (
ÞJÓÐLÍF 43