Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2008, Side 14

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 56
á lífi, oftast vegna myndrannsókna á óskyldum sjúkdómum í
kviðarholi. Markmið rannsóknarinnar var að bera saman þessi
einkennalausu æxli á 35 ára tímabili.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin byggir á gagnagrunni um
alla sjúklinga með nýrnafrumukrabbamein sem greindust 1971-
2005. Upplýsingar fengust úr gagnagrunni rannsóknarstofu
Landspítala í meinafræði, Krabbameinsskrá KÍ og sjúkraskrám
Landspítala. Öll æxlin voru stiguð skv. TNM-stigunarkerfi og
vefjasýni endurskoðuð. Hóparnir voru bornir saman m.t.t. ald-
urs, kyns, stærðar, stigunar, gráðunar og vefjagerðar.
Niðurstöður: Alls greindust 110 sjúklingar við krufningu og
913 á lífi, þar af 255 fyrir tilviljun, oftast vegna ómskoðunar
(29%) eða tölvusneiðmyndar (26,7%) á óskyldum sjúkdómum í
kviðarholi. Samanburður hópanna er sýndur í töflu I. Þeir sem
greindust við krufningu voru marktækt eldri en hinir en æxlin
voru hins vegar marktækt minni og munaði 1,7 cm. Auk þess
voru þau á lægri stigum og gráðum en tilviljanagreindu æxlin.
Totufrumugerð (papillary RCC) var hlutfallslega algengari í
krufningagreinda hópnum en tærfrumugerð (clear cell RCC)
sjaldgæfari.
Ályktun: Krufninga- og tilviljanagreind nýrnafrumukrabba-
mein eiga margt sameiginlegt í samanburði við einkennagreind
nýrnafrumukrabbamein, enda bæði greind í sjúklingum sem
ekki hafa einkenni sjúkdómsins. Sjúklingar í krufningagreinda
hópnum eru eldri og sjúkdómurinn á heldur lægri stigum og
gráðum en fyrir sjúklinga sem greinast fyrir tilviljun á lífi.
Tafla I. (n, % í sviga)
Krufningagreinin Tilviljanagreining p-gildi
(n=110) (n=255)
Meðalaldur 74,4 65,6 <0,0001
Kynjahlutfall 1,6 1,6 0.98
(kk/kvk)
Vinstri æxli 50 (45,5) 106 (41,6) 0.49
Meðalstærö (cm) 3,7 5,4 <0,0001
Gráðun
I + II 91 (85,1) 181 (75,4) <0,04
III + IV 16 (14,9) 59 (24,6)
Stigun
l+ll 94 (87,9) 175 (68,7) p=0.0001
lll+IV 13 (12,1) 80 (31,3)
Vefjagerð
Tærfrumugerð 80 (74,1) 214 (89,2) <0,0001
Totufrumugerð 23 (21,3) 23(9,6) <0,0001
Litfælugerð 3 (2,8) 1 (0,4) <0,0001

V-14 Skurðsýkingar eftir bláæðatöku á ganglimum við
opnar kransæðahjáveituaðgerðir
Helga Hallgrímsdóttir1, Ásta S. Thoroddsen', Tómas Guðbjartsson 12
'Hjúkrunarfræðideild, 2læknadeild HÍ, ’hjarta- og lungnaskurðdeild
Landspítala
helgahal@landspitali. is
Inngangur: Einn algengasti fylgikvilii kransæðahjáveituað-
gerða (CABG) eru skurðsýkingar og geta þær m.a. komið í
bringubeinsskurð. Mun algengari eru þó skurðsýkingar eftir
bláæðatöku, eða 2-24% skv. erlendum rannsóknum. Ekki eru til
tölur um tíðni þessara sýkinga hér á landi og markmið þessarar
rannsóknar að bæta úr því.
Efniviður og aðferðir: Framsýn rannsókn á 65 sjúklingum (51
karl, meðalaldur 64 ár) sem gengust undir CABG á LSH frá 1.
sept. til 26. des. 2007. Oftast var um að ræða CABG eingöngu,
þar af átta aðgerðir framkvæmdar á sláandi hjarta (OPCAB), en í
12 tilfellum var framkvæmd önnur aðgerð samtímis, oftast loku-
aðgerð. Klínískar upplýsingar fengust úr sjúkraskrám og öllum
sjúklingum var fylgt eftir í 30-40 daga eftir aðgerð. Skurðsár
voru metin skv. ASEPSIS stigakerfi og var sýking skilgreind sem
ASEPSIS-skor >20. Bornir voru saman sjúklingar með og án sýk-
ingar og lagt mat á áhættuþætti sýkingar.
Niðurstöður: Alls greindust 15 sjúklingar með sýkingu (23,1%)
innan 35 daga frá aðgerð og fengu þeir allir sýklalyf. Jafnframt
fengu 13 sjúklingar í ósýkta hópnum (ASEPSIS <20) sýklalyf,
oftast vegna þvagfæra- eða lungnasýkingar. Að meðaltali
greindist skurðsýkingin á 17. degi (bil 9-33 dagar). í töflu I eru
bornir saman sjúklingar í hópum tveimur. Eins og búast mátti
við var ASEPSIS-skor hærra hjá sjúklingum með sýkingu en hjá
þeim sem ekki voru með sýkingu (29,5 vs. 9, p<0,0001). Aldur
og kynjadreifing voru sambærileg, sömuleiðis áhættuþættir og
legutími fyrir og eftir aðgerð (9 og 11 dagar fyrir báða hópa).
Tilhneiging til lægri sýkingatíðni sást eftir brotinn skurð miðað
við samfelldan (p=0,12).
Ályktun: Skurðsýkingar eftir bláæðatöku eru stórt vandamál
eftir kransæðahjáveituaðgerðir en tæplega fjórði hver sjúklingur
fær slíka sýkingu og fær meðferð með sýklalyfjum. Þetta eru
heldur hærri tölur en sést hafa í erlendum rannsóknum en hafa
verður í huga að í þessari rannsókn var sjúklingum fylgt eftir
óvenju lengi sem hækkar tíðni sýkinga. Brýnt er að kanna betur
þessa áhættuþætti í stærri samanburðarrannsókn og með því
móti gera ráðstafanir til að fyrirbyggja þær.
Tafla I. Samanburöur á sýktum og ósýktum sjúklingum (fjöidi sjúklinga
og % t sviga).
Sýktir n = 15 Ekki sýktir n = 50 p-gildi
Meöalaldur 68.1 65.6 Óm
Karlkyn 11 (73) 40 (80) óm
BMI 28.2 28.3 óm
Sykursýki 2 (13,3) 6(12) óm
Æöasjúkdðmar 2 (13,3) 8(16) óm
Aögeröartími (mín) 229 235 óm
Lengd skuröar (cm) 55 49 0,06
Brotinn skurður 2 (13.3) 18 (36) 0,12
ASEPSIS skor 29.5 9 <0.0001
Gefin sýklalyf 15 (100) 13(26) <0,01
Legutfmi fyrir/eftir aðgerð (miögildi) 11/9 11/9 Óm
óm = óniarktakt
14 LÆKNAblaðið 2008/94