Læknablaðið : fylgirit - 01.05.2010, Side 11

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 63
Niðurstöður: Niðurstöður sýndu mun á verkjaupplifun barnanna,
mældum með VAS og MBPS, fyrir og við inngrip (p<0.0001). Bömin
sem fengu sársaukadeyfingu með kæliúða við nálastungur sýndu minni
verkjahegðun (MBPS) en samanburðarhópurinn. Sá munur mældist
ekki marktækur (p=0.064). Ekki kom fram marktækur munur (p>0.05) á
hópunum þegar allar mælingar voru skoðaðar saman.
Alyktun: Þessi rannsókn var liður í að þróa nýja aðferð við
verkjameðhöndlun yngri barna í bráðaaðstæðum. Notkun kæliúða
með bómullar aðferð reyndist ein og sér ekki draga marktækt úr
verkjaupplifun þessa aldurshóps. Mikilvægt er að rannsaka útfærslu
kæliúðameðferðar nánar meðal yngri barna og samþættingu þess við
aðrar verkjameðferðir.
V-13 Lífsmarkamælingar á barnadeildum
Hanna Guðrún Brynjarsdóttir1; Guörún Kristjánsdóttir' 1
1 Hjúkrunarfræðideild HÍ, JBamaspítala Hringsins, Landspítala
gkrist@hi.is
Inngangur: Rannsóknir sýna að lífsmarkamælingar eru oftast hluti af
rútínubundinni starfsemi bamadeilda. Tilgangur rannsóknarinnar var
að kanna lífsmarkamælingar á bamadeildum m.t.t. tækja og viðhorfa
starfsfólks til framkvæmdar og mikilvægis þeirra í samhengi fræðilegrar
þekkingar.
Efniviður og aðferðir: Vettvangsathugun var gerð með hálfstöðluðum
viðtölum við 19 starfsmenn (sjúkraliða, lækna og hjúkrunarfræðinga)
á fjórum bamadeildum um viðhorf þeirra til lífsmarkamælinga auk
könnunar á tegund, ástandi og notkun tækja til mælinganna. Við
úrvinnslu gagna var notast við efnisþáttagreiningu og þemu einangruð.
Tegund, fjöldi, tengsl og dreifing tækja á deildum var skráð. Niðurstöður
voru skoðaðar í ljósi fræðilegrar úttektar á rannsóknum og fræðilegri
umræðu.
Niðurstöður: Tæki til lífsmarkamælinga eru í nokkm samræmi við
þarfir skjólstæðinga deildanna. Takmarkaðar upplýsingar fengust um
reglulegt viðhald þeirra og aðgengi starfsfólks að leiðbeiningu um
notkun þeirra. Víða vantaði aldurstengda fylgihluti tækja. Ur viðtölum
voru greind fjögur þemu (þægindi við mælingar, ástand og viðbrögð
barns við mælingu, aðferð við notkun tækja og réttmæti tækja til
lífsmarkamælinga) sem falla undir framkvæmd lífsmarkamælinga og
fimm um mikilvægi lífsmarkamælinga (öryggi bams, eftirlit með ástandi,
viðmiðunargildi, fer eftir yfirvegun og mati fagmanna, mælingar komi
öðru til leiðar). Viðhorf sýndu skýrt sérstöðu bama í framkvæmda og
mikilvægi lífsmarkamælinga.
Alyktanir: Bæta þarf eftirlit með tækjakosti og gera leiðbeiningar
aðgengilegar starfsfólki. Viðhorf starfsmanna er í samræmi við fræðilega
umræðu og rannsóknir og kalla á frekari rannsóknir á gildi, framkvæmd
og skráningu lífsmarkamælinga á barnadeildum. Lífsmarkamælingar
fara fram við breytilegar kringumstæður og brýnt er að móta skýrari
verklagsreglur við framkvæmd þeirra í samræmi við niðurstöður
rannsókna.
V-14 Fósturhjartaómskoðanir á íslandi 2003- 2007; ábendingar og
útkoma
Sigurveig Þórisdóttir', Hildur Harðardóttir1-2, Hulda Hjartardóttir2, Gylfi
Óskarssonu, Hróðmar Helgason3, Gunnlaugur Sigfósson1-3
’Læknadeild HÍ, 3kvennasviði Landspítala, 3Bamaspítala Hringsins, Landspítala
hhard@landspitali.is
Inngangur: í þessari rannsókn voru skoðaðar ábendingar og útkoma
fósturhjartaómskoðana og hvaða ábendingum fylgja mestar líkur á
hjartagalla.
Efniviður og aðferðir: Farið var yfir ábendingar og útkomu
fósturhjartaómana sem gerðar voru á árunum 2003-2007 og hjartagallar
sem greindust skráðir. Meðgöngulengd við greiningu, hnakkaþykkt
fósturs við 12 vikur, afdrif þungunar, niðurstöður krufninga og greiningu
bams eftir fæðingu fengust úr sjúkraskýrslum.
Niðurstöður: Alls vom framkvæmdar 1187 fósturhjartaómskoðanir
og greindist hjartagalli í 73 fóstmm. Algengasta ábendingin var
fjölskyldusaga um hjartagalla (n=631;53,2%) sem leiddi til greiningar
18 hjartagalla í fósturlífi (2,9%). Næst algengasta ábendingin var aukin
hnakkaþykkt (n=159) og vom 16 hjartagallar greindir (10,1%). Þrjátíu
konur fóru í fósturhjartaómun vegna óeðlilegrar fjögurra hólfa sýnar
sem leiddi til greiningar 22 (73,3%) hjartagalla sem kröfðust inngrips
á nýburaskeiði eða höfðu slæmar horfur. Aðrar ábendingar leiddu til
greiningar á minniháttar hjartagöllum.
Ályktanir: Óeðlileg fjögurra hólfa sýn er mikilvægasti forspárþátturinn
fyrir greiningu hjartagalla í fósturlífi. Sú ábending var aðeins 2,5% af
heildarfjölda fósturhjartaómana á tímabilinu en leiddi til greiningar 30%
allra hjartagalla og voru allir meiriháttar.
V-15 Greining þvagfæragalla á meðgöngu og útkoma eftir fæðingu
Þorbjöm Jónsson1, Hildur 1 larðardóttir13, Viðar Öm Lðvarösson13, Hulda
Hjartardóttir2
'Læknadeild HÍ, 2fæðinga- og kvensjúkdómalækningum, 3bamalækningum, Landspítala
thorbjo@gmail.com
Inngangur: Engar íslenskar rannsóknir eru til á greiningu þvagfæragalla
á meðgöngu og útkomu eftir fæðingu.
Markmið: Að rannsaka með afturvirkum hætti greiningu þvagfæragalla
við fósturómskoðun sem gerð er við 12. og 20. viku og síðar á meðgöngu.
Útkoma eftir fæðingu og faraldsfræði er skoðuð.
Aðferðir: Gagna var aflað úr sjúkraskrám LSH fyrir tímabilið 01.01.2004-
31.12.2008. Upplýsingar um greiningar á meðgöngu og greiningar/
inngrip eftir fæðingu voru skráðar og horfur metnar.
Niðurstöður: Á tímabilinu vaknaði grunur um þvagfæragalla í 105
tilfellum við fósturómskoðun. Eftir fæðingu reyndust 7 hafa annan
meðfæddan sjúkdóm en ekki þvagfæragalla og 14 voru heilbrigð.
Ellefu tilfelli greindust með þvagfæragalla við 12 vikna skoðun, 2 við
16 vikur, 54 við 20 vikur (0,33% allra skoðaðra) og 30 síðar á meðgöngu.
Upplýsingar vantar um tímasetningu greiningar hjá 1 tilfelli. Af 84
fóstrum með þvagfæragalla, staðfesta eftir meðgöngu, fæddust 67 lifandi
böm, 15 meðgöngur enduðu með fósturláti (sjálfkrafa eða framkölluðu)
og 2 börn fæddust andvana. Eftir fæðingu greindust 41 með víkkun
á safnkerfum þvagvega (þar af 14 með góðkynja víkkun), 22 höfðu
sjúkdóm í nýrnavef, tvö höfðu galla í færslu fósturvefja (migration
anomalies) og upplýsingar vantar um tegund galla hjá tveimur. Þrjú
(4%) bamanna hafa látist og 17 (25%) gengist undir skurðaðgerðir. f
öllum tilvikum fósturláta (sjálfkrafa/framkallaðra) var um alvarlega
fósturgalla að ræða (15/16 tengdir þvagfæmm).
Ályktun: Horfur fósturs/bams með meðfæddan þvagfæragalla eru
verri og tíðni fósturláta, burðarmálsdauða og ungbamadauða er aukin
miðað við íslenskt þýði. Tegund, nýgengi og horfur meðfæddra galla á
þvagfærum eru svipaðar á íslandi og gerist hjá öðmm Evrópuþjóðum.
V-16 Samanburður á sjálfvirkum og handvirkum
blóðþrýstingsmælingum hjá 9-10 ára börnum á íslandi
Sigríður Bima Elíasdóttir1, Sandra Dís Stcinþórsdóttir', Runóltur Pálsson1'2, Ólafur
Skúli Indriðason2, Viðar Öm Eðvarðssonu
‘Læknadeild, heilbrigðisvísindasviði HÍ, 2nýrnalækningum, 3barnalækningum Landspítala
vidare@landspitali.is
Inngangur: Notkun sjálfvirkra blóðþrýstingsmæla hefur aukist
gríðarlega í barnalækningum en rannsóknum ber ekki saman um
áreiðanleika þeirra.
Markmið: Að rannsaka mismun á blóðþrýstingi (BÞ) mældum með
sjálfvirkum mæli (SM) eða handvirkum mæli (HM) hjá 9-10 ára börnum.
Aðferðir: BÞ var mældur hjá 1023 skólabömum sem slembiraðað var í
tvo hópa. í hópi 1 var hvert barn mælt í tvígang með HM og svo tvisvar
með SM og jafnoft í hinum hópnum en í öfugri röð. Hópamir voru bornir
saman með t-prófi og x2-
Niðurstöður: Sökum ófullnægjandi gagna voru 65 börn ekki tekin með
og vom 505 í hópi 1 og 453 £ hópi 2. Enginn munur var á hópunum m.t.t.
kyns, hæðar eða líkamsþyngdarstuðuls. Fyrsta mæling slagbilsþrýstings
(SBÞ) var hærri með SM (115±10 sbr. við 113±9 mm Hg, p<0,001). Enginn
LÆKNAblaðið 2010/96 11