Læknablaðið : fylgirit - 01.05.2010, Blaðsíða 26

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 63
V-70 Bólguboðar og sérhæfing T-stýrifrumna
Laufey Geirsdóttir 2, Brynja Gunnlaugsdóttir1'2, Inga Skaftadóttir2, Bjöm R.
Lúðvíksson1,2
'Læknadeild HÍ, 2ónæmisfræðideild Landspítala
laufeyge@landspitali.is
Inngangur: T-stýrifrumur (Tst) sem myndast utan thymus eru taldar
nauðsynlegar til að viðhalda árangursríku sjálfsþoli. Tst eru einkenndar
með hárri yfirborðstjáningu á Interleukin (IL)-2 alpha viðtaka keðju
(CD25), lágri tjáningu af IL-7 alpha viðtakakeðju (CD127) og stöðugri
tjáningu á umritunarþættinum FoxP3. Óreyndar T-frumur geta sérhæfst
í Tst þegar TGFfll og IL-2 eru til staðar en einnig getur A-vítamin afleiðan
retinoic acid stuðlað að þeirri sérhæfingu. Sýnt hefur verið fram á að há
tjáning á FoxP3 er nauðsynleg fyrir þroskun og bæligetu Tst.
Markmið: Markmið þessarar rannsóknar var að kanna áhrif helstu bólgu-
miðlanna, TNFa og IL-lþ, á sérhæfingu T stýrifrumna.
Aðferðir: CD4+CD25- T-frumur úr naflastrengjum voru einangraðar og
ræktaðar í návist TGFþl og IL-2 f allt að 7 daga með ræsingu um TcR
og CD28; ± TNFa eða IL-lþ. Frumumar vom því næst litaðar daglega
fyrir TNFRI, TNFRII, FoxP3, CD25 og CD127. Lausir TNFRII viðtakar og
TNFa í floti voru mældir með ELISA.
Niðurstöður: T-frumur sem ræktaðar em við bestu skilyrði Tst
sérhæfingar tjá minna af FoxP3 á degi 2 og 3 in vitro (-12%+/-1,2
og -ll%+/-4,2; p>0,05). T-fmmumar seyttu miklu magni af TNFRII
viðtökum og náðu að hlutleysa það TNF sem var til staðar í æti þeirra
eftir dag 4. Við hlutleysingu TNFa fóm Tst að tjá aftur FoxP3. Aftur
á móti virðist IL-ip bæla algerlega FoxP3 tjáningu og þess vegna Tst
sérhæfingu á degi 6-7.
Ályktun: Bólgumiðlarnir TNFa og IL-ip geta báðir hindrað sérhæfingu
Tst jafnvel þótt að aðrir nauðsynlegir sérhæfingarþættir eru til staðar.
Niðurstöður okkar benda þó til að T-frumur sem ræsast geti komist
hjá áhrifum TNFa með viðtakalosun í langvarandi bólguástandi. Aftur
á móti hefur langvarandi IL-lp viðvera, eins og finna má í bólgusjúk-
dómum, bælandi áhrif á sérhæfingu Tst.
V-71 Langtímaviðhald Haemophilus influenzae type b sértækra
B-minnisfrumna
Maren Henneken1, Einar Thoroddsen3, Sigurveig Þ. Sigurðardóttir1'4, Emanuelle
Trannoy1, Ingileif Jónsdóttir11'
'Ónæmisfræðideild Landspítala, 2Sanofi Pasteur, Marcy 1’ Etolie, Frakklandi, 3há!s-, nef- og
eymadeild Landspítala, 4) læknadeild HÍ, íslenskri erfðagreiningu
marenhOlandspitali.is
Inngangur: Bólusetningar þurfa að vekja ónæmisminni til að veita
langtímavemd gegn smitsjúkdómum. Fjölsykrusértækar (PS-specific)
B-minnisfrumur sem myndast í æsku geta viðhaldist án náttúrulegrar
útsetningar fyrir sýklinum. Bólusetning ungbarna gegn Hib hófst
1989, sem gerir okkur kleyft að rannsaka langlífi Hib-PS-sértækra
minnisfrumna í ungmennum, sem voru eða voru ekki bólusettir sem
ungbörn fyrir yfir 20 árum. Hib bakterían hvarf úr samfélaginu eftir að
Hib-bólusetningar hófust, svo náttúruleg útsetning getur ekki orsakað
viðhald ónæmisminnis.
Efniviður og aðferðir: Tíðni Hib-PS-sértækra B-frumna í blóði
var ákvörðuð og svipgerð þeirra (minnisfmmur, meyfmmur,
mótefnaflokkur) greind í flæðifmmusjá eftir litun með flúrskinsmerktri
Hib-fjölsykm og flúrskinsmerktum mótefnum. Eftir örvun in vitro voru
mótefnaseytandi frumur (antibody secreting cells, AbSC) taldar með
ELISpot. Mótefni í sermi verða mæld með ELISA. Blóð 16 ungmenna (10
bólusettir og 9 óbólusettir/óþekkt) hefur verið rannsakað.
Niðurstöður: Hib-sértækar CD19+ B-frumur voru 0.2% meðaltal fyrir
hópinn f heild, 0.11% í bólusettum (N=10) og 0.27% í óbólusettum/
óþekktum (N=9). Fyrir hópinn í heild voru 71% (45.8 -89.7%) af
CD19+ B-frumum CD20+CD27+ minnisfrumur. Meirihluti Hib-sértækra
B-minnisfrumna hafði gengið í gegnum flokkaskipti og tjáði IgG eða IgA.
Ályktanir: Bráðabirgðaniðurstöður okkar sýna að Hib-sértækar
minnisfrumur em mælanlegar í einstaklingum sem hafa verið bólusettir
fyrir yfir 2 áratugum, en smæð rannsóknarúrtaksins leyfir okkur
ekki að meta áhrif bólusetningar á tíðni þeirra. Við erum að stækka
rannsóknarúrtakið og munum kanna hvort tíðni Hib-sértækra B-fmmna
er hærri hjá þeim sem vom bólusettir fyrir meira en 20 árum, en þeim
sem ekki voru bólusettir.
V-72 Fylgni bólgumiðilsins C3 við æðakölkunarsjúkdóm og
áhættuþætti hans
Perla Þorbjömsdóttir1, Siguröur Þór Sigurðarson2, Sigurður Böðvarsson2,
Guðmundur Þorgeirsson-', Guðmundur Jóhann Arasonu
‘Ónæmisfræðideild, fiyflækningadeild Landspítala, 3læknadeild Hí
garasonOlsh.is
Inngangur: Magnakerfið er einn öflugasti bólgumiðill mannslíkamans.
Stungið hefur verið upp á því að C3 hækkun í blóði geti haft forspárgildi
fyrir æðakölkunarsjúkdóm.
Aðferðir: Til skoðunar voru 271 sjúklingar með kransæðasjúkdóm
og 132 heilbrigðir. Styrkur C3 var mældur með strýturafdrætti
í mótefnageli. Niðurstöður voru bomar saman við eftirfarandi
áhættuþætti kransæðasjúkdóms: sykursýki (DM) eða hár fastandi
glúkósi (pre-DM) (>6,1 mmól/L), háþrýstingur (>130/85 mm Hg),
lágt HDL kólesteról (HDLC) (<1,04 mmól/L í körlum, <1,29 mmól/1
í konum), há fastandi þríglyseríð (>1,69 mmól/L) og há líkamsþyngd
(LÞS>25). Ef þrjú eða fleiri þessara einkenna fóru saman var það greint
sem efnaskiptaheilkenni (metabolic syndrome).
Niðurstöður: í viðmiðunarhóp var C3 hækkað í einstaklingum með
há þríglyseríð (p<0,001), háa líkamsþyngd (p=0,002) eða háþrýsting
(p=0,019), og sérstaklega þeim sem höfðu þrjá eða fleiri áhættuþætti
(p<0,001). C3 gildi voru hækkuð í hjartaöng (p=0,035), kransæðastíflu
(p<0,001) og þeim sem höfðu sögu um kransæðastíflu (p=0,004),
en þetta reyndist bundið við þá sem höfðu efnaskiptaheilkenni. Af
þeim 9 sem voru með efnaskiptaheilkennið við komu greindust 6
með kransæðasjúkdóm á næstu 10 árum (6/9), en af þeim 28 sem var
ekki með efnaskiptaheilkennið við komu hafði enginn greinst með
kransæðasjúkdóm 10 árum síðar (p<0,001).
Ályktun: Styrkur C3 sýnir fylgni við efnaskiptaheilkenni og einstök
skilmerki hans, og getur hugsanlega spáð fyrir um kransæðasjúkdóm
síðar meir.
V-73 Áhrif BCG á ónæmissvar nýburamúsa við bólusetningu gegn
meningókokkum C
Siggeir F. Brynjólfsson1'2, Stefania P. Bjamarson1'2, Elena Mori3,Giuseppe Del
Giudice3, Ingileif Jónsdóttir1'2-4
'Ónæmisfræðideild Landspítala, fiæknadeild HÍ, 3Novartis Vaccines, Siena, Ítalíu, 4Islenskri
erfðagreiningu
siggeirOlandspitali.is
Inngangur: Vamir nýbura gegn ýmsum sýklum em skertar. Markmið
rannsóknarinnar var að kanna áhrif berklabóluefnisins BCG á ónæmissvar
nýburamúsa við próteintengdu fjölsykrubóluefni meningókokka af gerð
C, MenC-CRM]97, en BCG er víða gefið nýburum.
Aðferðir: Nýburamýs vom fmmbólusettar undir húð eða um nef
með MenC og BCG gefið samtímis, degi fyrir eða viku fyrir MenC
bólusetningu. Mýsnar voru endurbólusettar með MenC 16 dögum síðar.
Mótefni vom mæld með ELISA og myndun ónæmisminnis metin út frá
hraða og styrk mótefnasvarsins. Drápsvirkni sermis (semm bactericidal
activity, SBA) var einnig mæld.
Niðurstöður: Mýs bólusettar með MenC sem nýburar höfðu marktækt
hærri IgG mótefni en mýs sem fengu saltvatn. Nýburamýs sem
fengu BCG samtímis MenC bóluefninu höfðu marktækt hærra IgG
mótefnamagn en mýs sem fengu eingöngu MenC. Enginn munur var
á magni IgG mótefna músa sem fengu BCG degi eða viku fyrir MenC
bólusetningu og þeirra sem fengu aðeins MenC. Drápsvirkni sermis
var aðeins mælanleg í músum sem fengu BCG og MenC samtímis og
voru endurbólusett með MenC undir húð eða um nef. BCG jók og flýtti
ónæmissvari nýburamúsa, sem endurspeglar eflingu ónæmisminnis.
BCG hafði áhrif á undirflokka IgG sem bendir til aukins Thl svars.
Ályktanir: Niðurstöðumar sýna að BCG hefur ónæmisglæðandi áhrif
sé það gefið samtímis MenC. Þær stangast á við niðurstöður rannsókna,
sem sýndu að BCG sem er gefið nýburum manna eykur mótefnasvar
26 LÆKNAblaðið 2010/96