Læknablaðið : fylgirit - 01.05.2010, Blaðsíða 29

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 63
heimsfaraldri. Nýburamýs og aldraðar mýs verða notaðar sem líkön fyrir
aðalmarkhópana, unga og aldraða, til að rannsaka ónæmissvör gegn
bóluefni úr heilli óvirkjaðri inflúensuveiru (H5N1, heimsfaraldsstofni)
framleiddri í vefjarækt og blandaðri ónæmisglæðinum CoVaccine HT.
Vegna erfiðleika við ræktun á einræktuðum C57bl/6 músum var ákveðið
að bera saman svörun þeirra á inflúensubóluefninu við útæxlaðar NMRI
mýs.
Efniviður og aðferðir: Nýburamýs (1 viku gamlar, bæði C57bl/6 og
NMRI) voru bólusettar undir húð (s.c) með 0,1 pg HA inflúensubóluefni
(óvirkjuð influensuveira) ásamt lmg eða 0,lmg af CoVaccineHT,
og endurbólusettar 2 vikum síðar. Viðbótarhópar fengu 0,5pg HA
ásamt Alumgel eða Imject alum. Inflúensusértæk mótefni voru metin
með ELISA og geta mótefna til að hlutleysa inflúensuveiru með
rauðkornakekkjun (Hemagglutination Inhibition Assay).
Niðurstöður: Inflúensusértæk mótefnasvörun jókst verulega með
CoVaccineHT reyndist sambærileg milli músastofna. Báðar tegundir alum
gáfu sambærilega svörun hjá báðum músastofnum. Undirflokkamynstur
IgG var svipað milli músastofna, nema IgG2a, sem var hærra hjá NRMI
músum. NMRI músastofninn virtist hafa tilhneigingu til að vera næmari
en C57bl/6 í rauðkomakekkjunarprófinu.
Ályktun: Niðurstöðumar gefa til kynna að svörun C57bl/6 og
NMRI músa við inflúensubóluefni sé sambærileg þegar tekið
er tillit til IgG mótefnasvömnar og hlutleysingargetu mótefna
í rauðkomakekkjunarprófi. Niðurstöðurnar eru liður í prófun á
vefjaræktuðu inflúensu (H5N1) bóluefni fyrir nýbura.
V-82 Tjáning á LIMD1 og HIF1-alpha próteinunum í nýrnaæxlum
Þórgunnur E. Pétursdóttir’, Sigrún Kristjánsdóttir1, Unnur Þorsteinsdóttir2,
Kristrún Ólafsdóttir1, Páll H. Möller1, Stefan Imreh4, Valgarður Egilsson1, Sigurður
Ingvarsson5, Jóhannes Bjömsson'
‘Rannsóknarstofu í meinafræði, Landspítala, 2íslenskri erfðagreiningu, 3skurðlækningasviði
Landspítala, 4Karolinska Institutet, Microbiology and Tumorbiology Center, Stokkhólmi,
miraunastöð HÍ í meinafræði að Keldum
thorgep@landspitali.is
Inngangur: Stutti armur litnings 3 í mönnum er afbrigðilegur í flestum
æxlum. Et (elimination test) er próf sem var þróað, af samstarfsaðilum
okkar á Karolinska Institutet, til að finna litningasvæði með
æxlisbæligenum. Með notkun prófsins fannst svæði með tapi á erfðaefni
á 3p21.3 CERl (common eliminated region 1). Þar eru 34 virk gen þeirra
á meðal er LIMDl (LIM domain containing protein 1). Við höfum áður
sýnt fram á að með notkun 5 erfðamarka var úrfellingatíðni á CERl í
yfir 90% af æxlum m.v. eðlilegan vef og að úrfellingatíðnin á CERl var
hærri en á tveimur þekktum æxlisbæligena svæðum (FHIT á 3pl4.2
og VHL á 3p25.5). Nokkrar rannsóknir hafa verið gerðar sem benda til
þess að LIMDl próteinið taki þátt í að verjast myndun æxla. HIFl-alpha
(Hypoxia inducible factor 1 alpha) er umritunarþáttur sem virkjast við
lágan súrefnisstyrk innan fruma og stýrir umritun gena sem taka þátt
í nýæðamyndun (angiogenesis). Nýæðamyndun er mikilvæg til að
viðhalda og/eða auka vaxtarhraða æxla.
Markmið: Að kanna prótein tjáningu LIMDl og HIFl-alpha í
nýmaæxlum.
Aðferðir: Mótefnalitanir með viðeigandi mótefnum voru notaðar til að
kanna tjáningu próteina í 12 nýmaæxlis sneiðum og aðlægum eðlilegum
vef. Oll æxlin vom af tærfmmu gerð (clear cell renal cell carcinoma).
Niðurstöður: LIMDl próteintjáning er minnkuð í 11 af 12 (92%)
nýmaæxlum. Af þeim 11 sem voru með minnkaða LIMDl prótein
tjáningu voru 9 (82%) með aukna HIFl-alpha tjáningu.
Ályktun: Neikvætt samband er á milli tjáningar LIMDl og HIF-lalpha
í nýmakrabbameinum í mönnum, þ.e.a.s. þegar við sjáum sterka
próteinlitun á Limdl er litunin á HIFl-alpha veik og öfugt. Hugsanlega
tekur LIMDl próteinið með einhverjum hætti þátt í niðurbroti á HIFl-
alpha.
V-83 Fylgni á milli stökkla og DNA metýlunar í erfðamengi kímlínu
mannsins
Martin I. Sigurðsson1'2, Albert V. Smith3, Hans T. Bjömsson4'5, Jón J. Jónsson1'2
‘Lífefna og sameindalíffræðistofa, læknadeild HÍ, 2erfða- og sameindalæknisfræðideild
Landspítala, 3Hjartavemd, 'erfðalæknisfræðideild, 5Bamadeild Johns Hopkins háskóla
mis@hi.is
Inngangur: Mögulegt samband milli stökkla og metýlunar kímlínu
mannsins er áhugavert því það gæti haft áhrif á starfsemi og tjáningu
gena aðlægt stökklum. Að auki hefur verið lagt til að DNA metýlun sé
hluti varnarkerfi erfðaefnisins gegn skaðlegum áhrifum stökkla.
Markmið: Að kanna tengsl milli ER og metýlunar kímlínunnar
Aðferðir: Við höfum nýlega sýnt fram á að þéttni metýltengdra eins
basapara erfðabreytileika (mSNPs) er mælikvarði á DNA metýlun
kímlínunnar. Við könnuðum nú fylgni milli þéttleika mSNPs og
ER. Einnig notuðum við gögn um metýlun sæðisfruma, lokaafurðar
kímlínunnar í karlmönnum, til að kanna samband DNA metýlunar og
ER í hárri upplausn.
Niðurstöður: Eftir að leiðrétt hafði verið fyrir bjagandi breytum fundum
við sterka neikvæða fylgni milli hlutfalls Alu undirfjölskyldu stökkla og
þéttni mSNPs fyrir 125-1000 kb gluggastærðir. Hins vegar var neikvæð
fylgni milli hlutfalls L1 undirfjölskyldunnar og mSNPs einungis í stærstu
gluggastærðunum. í hárri upplausn var hlutfall Alu undirfjölskyldunnar
hærra aðlægt lágmetýluðum en hámetýluðum svæðum (3-15 kb)
en hlutfall L1 fjölskyldunnar var hærra aðlægt hámetýluðum en
lágmetýluðum svæðum (3-5 kb).
Ályktun: Einfaldasta skýringin á niðurstöðum okkar er að tvær stærstu
undirfjölskyldur stökkla (Alu og Ll) stökkvi frekar inn í lágmetýluð
svæði. Þessu fylgir metýlim aðlægt L1 eða val gegn innsetningu L1 í
lágmetýluð svæði. DNA metýlun er ólíklega varnarkerfi erfðaefnisins
gegn skaðlegum áhrifum stökkla.
V-84 Orsakir iðrasýkinga á ísiandi: framskyggn rannsókn á
tímabilinu 2003-2007
Ingibjörg Hilmarsdóttir4, Hjördís Harðardóttir4, Guðrún E. Baldvinsdóttirb,
Haraldur Briem', Sigurður Ingi Sigurðsson'1, rannsóknarhópur um iðrasýkingar á
íslandi*
‘Sýklafræðideild Landspítala, ‘Veirufræðideild, cembætti sóttvamalæknis, dHeilsugæslan
Hamraborg, Kópavogi, eHeilsugæslustöðvar Akraness, Akureyrar, Kópavogs (Hvammur),
Selfoss og Seltjamamess
ingibjh@landspitali.is
Inngangur: Iðrasýkingar eru vaxandi vandamál í nútímasamfélagi;
líklega vegna aukinnar dreifingar matvæla og neyslu utan heimilis.
Afleiðingamar eru sjúkdómar og samfélagslegur kostnaður vegna vinnu-
taps, heilbrigðisþjónustu og innköllun matvæla. Faraldsfræði iðrasýk-
inga hefur áhrif á nálgun lækna og val greiningaraðferða.
Markmið: Karma, í fyrsta sirm, orsakir bráðra iðrasýkinga á íslandi.
Aðferðir: Framskyggn rarmsókn á sjúklingum sem leituðu til heimil-
islæknis vegna niðurgangs. Inntökuskilyrði: bráður rúðurgangur í sl4
daga. Utilokunarskilyrði: sýklalyfjanotkun, ónæmisbæling og niðurgang-
ur sem var langvarandi eða hófst í sjúkrahúslegu. Sjúklingar gáfu upp-
lýsingar um sjúkrasögu, ferðalög o.fl, og veittu samþykki fyrir þátttöku.
Saursýni voru rarmsökuð m.t.t. veira, baktería og sníkjudýra.
Niðurstöður: Fjöldi þátttakenda var 464; 53,4% voru konur, og miðgildi
aldursdreifingar var 30 ár (0 - 83 ár). Iðrasýkill farmst hjá 210 sjúkl-
ingum (45,3%), og fjöldi greindra sýkla var 222. Algengustu sýklarnir
voru calici- og rotaveimr (23% og 18% af 222), Campylobacter sp. (17%),
Cryptosporidium sp. (12%) og Salmonella sp. (9%). Aðrir sýklar vom
Giardia lamblia, astro- og adenoveirur og Yersinia enterocolitica.
Umræða: Þjónusturarmsóknir gefa skakka mynd af faraldsfræði
iðrasýkinga vegna þess að flest saursýni eru rannsökuð m.t.t. baktería
eingöngu. Þessi rannsókn veitir fyrstu upplýsingar um irmbyrðis hiutfall
sýkla í greindum tilfellum hér á landi, og er búist við að niðurstöður
muni nýtast læknum við val á þjónusturannsóknum. Rarmsóknin leiddi
til endurbóta á Sýklafræðideild; er nú leitað að Cryptosporidium sp. í
öllum saursýnum sem send em í sníkjudýrarannsókn, en áður þurfti að
panta leitina sérstaklega.
LÆKNAblaðið 2010/96 29