Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1944, Page 89

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1944, Page 89
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR 79 dýrasögur, og lætur höfundi vel aff lýsa skepnum, háttum þeirra og hneigffum og vekja eftirtekt á því, sem einkennilegt er í fari þeirra, og lætur lesandann jafnvel finna til samúffar meff grimmu og blóðþyrstu rándýrinu, sem verffur aff leita sér bjargar meff því aff ráðast miskunnarlaust á sakleysingjana til þess að geta lifaff sjálft. Hún er t. d. einkar geffþekk sagan um himbrima- hjónin á Sandhólavatni (Feffgarnir), þar sem móffirin er skotin á eggjum sínum til aff selja haminn fyrir skitnar sjö fimmtíu og faðirinn elur upp son sinn og gengur honum í föffur- og móffurstaff. Þótt dýrasagan Háfeti sé ekki neitt sérlegt snilldarverk, bjóst ég ekki viff niðurlaginu eins og þaff er. Háfeta tekst loks á gamals aldri aff strjúka til bernskustöffvanna, en kemur aff söln- uffum grösum á síffhausti og ókunnum hrossum, sem ybbast viff hann. Hann hverfur vonsvikinn heim aftur. Maður hefffi getaff haldið, aff klárinn hefði veriff látinn heyja sína síðustu baráttu viff dauffann í bjargarleysi uppi á öræfum, líkt og gert er um Stjörnu hjá Þorgilsi gjallanda. En þetta er í senn óvænt og látlaust. Sumar sögurnar bera þess merki, aff höfundur hefur dvalizt utan lands, enda gerast sumar þeirra þar, t. d. Litla glóhærffa telpan, snotur saga um litla stúlku, er elzt upp meff föffur sínum, en sem stór stúlka tekur frá henni. Sagan er nærfærin lýsing á sálarlífi barna. Beztu sögurnar þykja mér: Spyrjum aff leikslokum, Hengiflug og Krumma- hreiffriff. Eg sé ekki ástæffu aff rifja upp efni sagnanna. Mönnum notast aff lesa þær sjálfir. Fyrstu söguna hefur höfundurinn lesið í útvarpi, svo að mörgum mun hún vera kunn. Ilengiflug hefur mesta dramatíska þenslu og er áhrifamest. Ég ætla affeins aff taka upp síðustu línurnar úr Krumrna- hreiðrinu, þegar sögumaffurinn er að rifja upp endurminningarnar um Hálf- dan litla leikbróður sinn, sem drukknaði úr glöðum drengjahópi, er dreng- irnir voru á leiff til krummahreiffursins: „Við erum löngu komnir út á orustu- völl miskunnlausrar lífsbaráttu, vopnaðir, klæddir br>’nju sérgæffis og ver- aldarvits. Viff erum allir dugandi menn, klæddir hyggindum, sem í hag koma, og lífsreynslu til að byggja á stundlega hamingju. Við erum orffnir rosknir menn, sem kunnum aff setja upp dærni og reikna ekki skakkt, en höfum glataff réttlætismeffvitund, nærni og hugsjónum æskunnar. En Ilálfdan litli er alltaf ungur, alltaf sarni, góffi leikbróðirinn, er minnir mig á bjarta vor- morgna, lækjarniff og gróðurilm.“ Sögurnar eru yfirleitt snotrar og hugþekkar. Þetta er fyrsta bókin, sem höfundurinn lætur frá sér fara. Hann er aff vísu orðinn þroskaffur maffur, en margar sagnanna munu vera samdar fyrir alllöngu. Sögurnar eru vandvirknis- lega unnar og allvel gerðar frá tæknilegu sjónarmiffi. Málfariff er ljómandi fagurt, oft ilmandi og safaríkt, en stundum allt aff því ungæðislega róman- tískt, en yfirleitt laust viff alla tyrfni og sérvizku, sem stundum hefur þótt viff brenna hjá þingeyskum höfundum. Sögurnar eru aff vísu ekki sérlega mikil skáldverk, en mjög snjallar af byrjanda sögum aff vera og spá góffu. Ekki bera þær mikinn keim af sögum föffur höfundarins, skáldsins á Sandi, þótt vitan-
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.