Tímarit Máls og menningar - 01.03.1957, Síða 43

ÞORGEIR HÁVARSSON
miðjum ok þegar í gegnum hann, svá at
hann fell í dyrrnar inn í fang þeim fylgð-
armönnum sínum. Þorgeir snýr í brott
þegar í náttmyrkrinu."
Þessa söniu aðferð notar Þorgeir síðar
í sögunni. Olafur helgi sendi hann að
hefna misgerða, sem Strandamaður að
nafni Þórir á Hrófá hafði haft í frammi
við einn hirðmanna hans. Var Þorgeir fús
mjög til fararinnar. Hann heilsar ekki
Þóri, en ber strax upp erindi. Þórir hæðist
að Þorgeiri og segir, bls. 185—186: „Vera
má, at þú hafir konungs umboð, en varla
þykki mér sem ek heyra konungs orð, þó
at þú talir eitlhvert." Þeir talask við nökk-
urum orðum, ok er minnst var ván, þá
hleypr Þorgeirr at Þóri ok leggr spjótinu í
gegnum hann. Lézk Þórir þegar, en Þorgeirr
fór brott ok heim á Reykjahóla." — Báðir
bændurnir höfðu spjót eitt að vopni,’ bls.
129: „Jöðurr tók spjót í hönd sér,“ bls. 185:
Þórir tekr spjót í hönd sér ... ok setr spjóts-
oddinn í þreskeldinn ...“ (Ljósvetninga
saga kallar víg Þóris iaunvíg: „Þar lá fyrir
skip Þorgeirs Hávarssonar ok hafði hann
sekr orðit um sumarit um víg Þorgils
frænda Grettis Asmundarsonar ok um laun-
vígsmáls Þóris at Hrófá.“ ísl. fornr. X, bls.
143).
I eitt skipti ennþá vegur Þorgeir mann í
bæjardyrum. Það er, þegar þeir fara átta
saman að drepa þá feðga á Sviðinsstöðum
að undirlagi Sigurfljóðar. Var það í þann
tíma, er þeir Þormóður „létu reiða yfir í
ýmsa staði og voru miðlungi vinsælir." Fara
þeir nú að „skapa skor ok jafna ójafnað",
eins og Þorgeir kallar það, þegar hann seg-
ir þeim feðgum erindið. En sennilega hefur
hann týnt niður réttlætiskenndinni meðan
á atlögunni stóð, því sagan segir svo bls.
139: „Þeir tóku hesta tvá, Þorgeirr ok hans
menn ok klyfjuðu þá af mat, þeir ráku á
brott þrjú naut, þau er helzt váru hold á,
fara við svá búit aptr yfir fjörðinn.“
I bardaganum eru hinir helmingi lið-
færri, eða f jórir, og búnir spjótum, og virð-
ast þau hafa verið mjög algeng vopn, bls.
24: „tekr sitt spjót hvárr þeira í hönd sér,
ganga til hurðar" o. s. frv. Fóstbræður
hanna förunautum sínum að særa þá feðga
“því at þeir vildu sjálfir yfir þá stíga. —
Bardaginn gekk í nokkru þófi, en lauk þó
með drápi þeirra feðga, en húskarlar urðu
sárir.
Lýsingin á atlögunni er óljós. Svo virðist
sem allir hafi barizt í bæjardyrunum, því
sagan segir bls. 138: „Þeim Þorgeiri var
dimmt að sjá inn í dyrrnar," og bls. 139:
„Húskarlar Ingólfs hlaupa annat skeið út
ok sæta áverkum við förunauta Þorgeirs.“
Ilafi fóstbræður barizt í dyrunum við þá
feðga, sem ætla verður af setningunni hér á
undan, hefur varla verið tiltækilegt fyrir
húskarla að hlanpa út, því hæjardyrnar hafa
sennilega ekki verið nema handa einum
manni að ganga um, hvað þá ef f jórir menn
skóku þar vopn. Fylgdarmennirnir sex hafa
því orðið að standa aðgerðarlausir úti fyrir
og næsta þarflaust að banna þeim að nota
vopnin: þeir hafa ekki komizt að vegna
þrengsla. Húskörlum feðga hefur hins vegar
leiðzt að standa á bak við þá í göngunum
og þess vegna smeygt sér annað slagið undir
„vef darraðar“ í dyrunum til að fljúga á
„statistana" á hlaðinu!
Minnir þetta ósamræmi óneitanlega á það,
er tuttugu vopnaðir menn stóðu kringum
Björn Ifítdælakappa einhentan og á knján-
um, meðan hann barðist ákaft með hrossa-
klippur einar að vopni og særði marga, en
hópurinn fékk ekki að gert.
Þessi þrjú víg hafa ekki enn sýnt okkur
bardagamanninn og hetjuna, sem „svo var
öruggur í öllum mannraunum sem hið óarga
dýr.“
Butralda drepur Þorgeir af vanstillingu
sinni. Gistu þeir báðir í Gervidal um nótt
án þess kastaðist í kekki. Daginn eftir fóru
TÍMARIT MÁLS OC MENNINCAR
33
3