Tímarit Máls og menningar - 01.09.1973, Síða 37

Mennt er máttnr
tali þessu líkti hann hinum íslenzku nemendum sínum við heljur. í þá daga
varð maður að gera sér allt að góðu af Dana hálfu. Þá voru Danir stórveldi í
okkar augum. Friðrik konungur áttundi var t. d. móðurbróðir Rússakeisara
og mágur Englandskonungs, auk þess sem hann var hróðir Grikkj akonungs.
Faðir minn, Sigtryggur Sigurðsson, var alinn upp hjá heldra fólki á Akureyri.
Þá ríktu strangir og fínir siðir á þeim stað. Nú er Akureyri orðin frægasta
skrílborg á Norðurlöndum. ..
Aldrei heyrði ég föður minn þúa einn einasta mann, nema móður mína og
okkur bræðurna. Þess vegna er það ekkert undrunarefni, þó að ég gæti þekkt
og umgengizt Halldór Laxness í þrjátíu ár, án þess að láta mér koma til hugar
að þúa hann. En nú gæti ég ekki hugsað mér að þéra hann. Nú orðið um-
gengst ég ekki karlmenn öðru vísi en sem stráka; konur ekki öðru vísi en
sem stelpur. Ég er orðinn hundleiður á öllum hátíðlegheitum. Þegar menn
hætta að vera strákar, eru þeir orðnir gamalmenni.
Vart getur ólíkari mannverur en foreldra mína. Undarlegt uppátæki hjá
náttúrunni að leiða þau saman. Faðir minn var mjög distingveraður, en kald-
ur og strangur. Móðir mín var viðkvæm og tilfinningarík. Hún var algjörlega
menntunarsnauð; hafði þó lært að lesa og draga til stafs. Hún varð sjötíu og
tveggja ára gömul. Á allri sinni ævi hefði henni aldrei komið til hugar að
eyða tíma í aðra eins fjarstæðu, annan eins bjánaskap, mér liggur við að
segja annan eins glæp — og að lesa lygasögu (roman). En hún las oft í
sáhnabók, og ljóðmælum Jónasar Hallgrímssonar.
Blaðið „Isafold“, sem kom út 80 sinnum á ári, var keypt á heimili okkar.
Um leið og blaðið kom út, var móðir mín vön að renna augum yfir það, en
fleygði því fljótt frá sér og sagði: „Ósköp er á mér.“ Henni fannst glæpur
að eyða tíma frá heimilisstörfum í blaðalestur.
Ég á erfitt með að trúa, að fæðzt hafi hér í heimi lélegri, ómerkilegri og
aumari skepna en ég. En það var einmitt mín mikla gæfa. Vegna þess að ég var
lélegastur allra, hafði ég meiri þörf en allir aðrir fyrir að kynnast einhverju
fögru, góðu og fullkomnu.
Ég var svo hamingjusamur að fæðast í Guðjohnsens-húsi, en þar var á
mínum tíma mest og bezt sungið og spilað í Reykjavík. Þar var allt fullt af
ómum og hljómum. Þaðan hef ég tónlistaráhuga minn. En hræður mínir, sem
fæddust í öðrum húsum, höfðu ekki vott af áhuga fyrir tónlist, voru jafnvel
fjandsamlegir henni.
Þegar ég var átta ára gamall, kenndi Jónas Helgason mér að þekkja nótur.