Tímarit Máls og menningar - 01.09.1973, Page 95

Þegar hljóðnar undir ævikvöldið sér hann
rísa merki, sem lengi hafffi gleymst:
„Álma
um álmu þvera
rís yfir tóm hreiður
— eins og krosslögð hálmstrá“.
(Turnmerki)
Þetta merki hefur „beffið kyrrffar", „beffiff
þagnar", beðið gamals manns“ og nú verð-
ur þaff „hálmstrá" hans á bökkum dauffa-
fljótsins. Það fer tæpast á milli mála að
erindiff, sem hér er tilfært, felur kross-
markiff í sér, og svo mun fara sem hingaff
til um fleiri en höfund þessara ljóffa aff
þegar „einn ber aff dyrum undir kvöld/ævi
þinnar —“ (BariS); aff þá verður þetta
„einfalda merki“ okkur það hálmstrá sem
ekki svíkur, sú samfylgd sem ekki bregst.
Það fer að vonum um Ólaf Jóhann Sig-
urffsson að í kvæðum hans er hvergi kast-
aff höndum til verksins. Kvæffin eru kveff-
in aff hefðbundnu formi í einni effa ann-
arri mynd, þrjú mjög frjálslega kveffin
(Bœn, RœSa hinna biSlunduðu, Turn-
merki) en önnur flest lipurlega og mjúk-
lega kveffin og bera bragffskyni skálds-
ins fagurt vitni. Um þetta mætti nefna
mörg dæmi, en eg læt nægja kvæffið Gœlu
annars vegar, en hins vegar hið merkilega
kvæffi Hörkur. í hinu síffar nefnda nýtur
myndvísi skáldsins sín afar vel; eg fæ ekki
betur skiliff en hér sé um aff ræffa lýsingu
á andrúmslofti kalda stríffsins og vissu um
lok þess:
HljóSnaS hefur söngfugl
á svipvindatíS.
Syngja mun hann aftur
aS vori. (Hörkur).
Ef þetta er rétt skiliff, þá er hér eitthvert
snjallasta kvæðið um þetta ógeðfellda en
óumdeilanlega efni.
Umsagnir um bœkur
Ogun, fíngert handbragff og ítrasta vönd-
un eru megineinkenni vinnubragða og stíls
Ólafs Jóhanns Sigurðssonar. Hver bókin af
annarri frá hans hendi er sönnun þessa.
Ungskáld og nýliffar, og aðrir þeir er íögru
máli unna, hafa óhemjumargt af honum að
læra í þessu efni, fyrir utan annaff. Ögun
er harffur skóli og getur leitt til stirffleika;
ekki verffur Ólafur Jóhann sakaður um
slíkt, en sumstaffar finnst mér þó að ekki
muni nema hársbreidd. A nokkrum stöffum
er eins og skáldinu förlist lítillega, og
nokkur kvæði eins og renna þýðlega um
hlustir án þess aff skilja þar mikiff eftir
þegar hljómurinn þagnar. Eg tel það t. d.
lýti á kvæffinu Fengir þú aS koma að skáld-
iff skuli spandéra þremur erindum í upp-
talningu eins og: „skólaljóff, saga,/skrift-
arbækur, grifflar". Ljóðið Um skáld er
merkilegt og athyglisvert, en líklegast of-
notar skáldið þar þá affferð aff slíta orð og
merkingar milli vísuorffa; þetta er leitt um
svo ágætt kvæði, en önnur skáld eiga þó
fremur sneiðar skildar fyrir mekkaníkk af
þessu tagi. Kvæðið Dagur kveSur er eitt
af þessum þýðu og mjúku kvæðum, snotr-
um og dægilegum, sem alveg fer inn um
annaff eyrað og út um hitt án þess að neitt
verði eftir að lestri loknum. Loks má nefna,
fyrst verið er aff tína þessa lagða af svo
vel grónum haga, að lokakvæðið Að lauf-
jerjum er leiðinlega skaðaff af óþarfa þér-
un; þér, yður, yðar eru þörf orff en kvæðiff
væri langlum innilegra og kæmist betur til
skila, aff minni hyggju, ef venjulegra og
milliliffalausara orðalagi væri beitt.
Þessi bók geymir mörg og fögur dæmi
um næma náttúruskynjun og jarðnánd höf-
undarins. Gömul nceturvísa er ef til vill
skýrasta dæmi þessa. Þar er brugðið upp
mynd náttúru, lands og aðstæffna til sveita
í átthögum: „allt er þetta með einhverjum
hætti bundið /í andartakssælu, þá dýpstu
sem ég hef fundið“, segir skáldið. Önnur
205