Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1978, Page 30

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1978, Page 30
Tímarit Máls og menningar í Sjödægru er að finna kvæði undir hefðbundnum bragarháttum og ljóð í stíl Eddukvæða og þjóðkvæða setja svip sinn á bókina. Mestur hluti kvæða bókarinnar er þó í frjálsu formi og jafnframt hefur sjálft skáldmálið tekið grundvallarbreytingum. I þessu breytta formi og á þessu nýja skáld- lega máli tekst Jóhannesi til meiri fullnusm en í flestum öðrum verka sinna að tjá vanda samtíðar sinnar og hug sinn til þess vanda. Ef við lítum nú á stöðu Jóhannesar úr Kötlum í þeirri þróun Ijóðlistar á Islandi, sem kennd hefur verið við formbyltingu, þá kemur í Ijós að hún er með ákaflega svipuðum hætti og áður á þeim breytingaskeiðum, sem hann átti þátt að. Hann verður ekki til að hefja merkið og gengur ekki fram fyrir skjöldu í upphafi en fylgir fast á eftir þeim, er fyrstir fóru. En það sem gerir stöðu Jóhannesar úr Kötlum í íslenskum bókmennmm merkilega er það að hann entist bemr en flestir frumherjanna. Eg veit ekki hvort um svo fíngerðan hlut sem ljóðlist leyfist að taka líkingu af hernaði víkinga. Af því segir í fornum sögum að jafnan þótti mikilvægt að þeir er vörðu söxin, næsta skiprúm aftan við stafninn, væm góðir fullhugar og hreystimenni. I þróun íslenskrar ljóðlistar um hálfa öld þykir mér sem Jóhannes minni á þá hugprýðismenn, er söxin vörðu. Hann var aldrei stafnbúi í þeim skilningi að hann hæfi fyrsmr vopnaskipti í sókn nýrrar stefnu, en þegar stafnbúar féllu eða hopuðu í hlé úr bardaganum afmr undir lyftingu veraldargæða, þá stóð óbugaður víkingurinn úr Döl- um. Hann kunni ekki að hræðast og lék jafndrengilega hvort heldur hann brá sverði eða hrærði hörpu. Eftir Sjödcegru gaf Jóhannes úr Kötlum út þrjár Ijóðabækur, Oljóð, Tregaslag og Ný og nið, auk Mannssonarins, sem áður var talinn. Af þeim ganga Oljóð lengst í formbyltingarátt en Tregaslagur hefur hefðbundnast snið. I öllum þessum bókum tekst hann á við vandamál samtíðar sinnar. List hans þjónaði jafnan lífinu fremur en sjálfri sér. Meginhöfundareinkenni hans em óbreytt: ádeilu- og barátmhugurinn, innileg náttúru- og trúar- kennd setja ekki síður svip á þessar bækur en fyrri verk. En skáldskapur hans í Sjödcegru og síðan hefur öðlast meiri dýpt en fyrr, hugsunin er í senn víðfeðmari og skarpari. Jóhannes gerðist vitsmunalegt skáld án þess að glata hjartahlýju sinni. Þau vandamál, sem hann yrkir um, em í senn almannlegri og sístæðari en fyrr. Eg tek sem dæmi kvæðið „Næturróður“ úr Sjödcegru: 140
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.