Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1982, Qupperneq 80

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1982, Qupperneq 80
Tímarit Máls og menningar ekkert skylt við kristna kenningu, að eigin óljósu trúarsannfæringu. Hin friðsæla kristnitaka á alþingi fyrir tæpum 1000 árum — með sétákvæðum sínum um réttindi heiðinna manna — skapaði eflaust þau sérstöku skilyrði sem hafa einkennt íslenska menningu allar götur síðan. Og þar er ugglaust að finna rótina að þeim greinarmun sem landsmenn gera á afstöðu sinni annars vegar til hins kristna boðskapar sem þeir meðtaka eftir sínu höfði, hins vegar til þeirrar kirkju, til þess samfélags sem Kristur stofnaði. Það er eflaust rétt að íslendingar hafi frá fornu fari gert skarpan greinarmun á kirkju og kristni. Og trúlega hefur þetta aldrei átt betur við en nú. En þá er ekki úr vegi að spyrja: hversvegna? Er íslendingum ekki sjálfrátt í þessum efnum? Stjórnast þeir af einhverjum dularöflum sem beina þeim frá kirkjunni? Eða hafa þeir einhverja sýnilega ástæðu til að snúa við henni baki að meira eða minna leyti en halda samt i óljósa kristna trúarsannfæringu? Hugtakið kristni er fyrir löngu orðið svipaður vandræðagripur og hugtakið sósíalismi. Það er ekki aðeins þanið yfir svo mörg og lítt skyld fyrirbæri að það nálgast merkingarleysu, sögulegur skilningur þess rekst líka illilega á hinn fræðilega og nánast ógerningur að bræða þetta tvennt saman svo vel sé; saga kristninnar og stofnana hennar, sem meðal annars er glæpahistoría ekkert síður en saga sósialismans, þvælist fyrir fræðilegri túlkun þeirrar kenningar sem lesa má úr Nýja testamentinu, og öfugt. En það er einmitt þetta sem mér virðist Páll gera. Saga þeirra stofnana sem kennt hafa sig við Krist í gegnum tíðina, svo og kristin kenning og margháttaðar útgáfur af henni á jafn löngum tima, allt rúmast þetta undir einum og sama hatti. Með þessu móti verður íslenska þjóðkirkjan sama kirkja og Kristur stofnaði fyrir tæpum 2000 árum. Páll er langt frá því að vera einn um þessa afstöðu, hún er, að breyttu breytanda, búin að vera ófrávíkjanleg réttlætingarnauðsyn krist- inna manna um aldaraðir, hvar í deild sem þeir hafa staðið. Því ef sagt er: þótt Kristur hafi i eina tíð gifst sinni kirkju, getur ekki verið að hún hafi einhvern- tíma skilið við hann? — þá eru allir gáttir opnaðar fyrir efasemdum og jafnvel endurskoðun sem engin kirkja telur sig hafa efni á. Þessi afstaða finnst mér hugmyndafræði, betur til þess fallin að dylja okkur kjarna málsins en að afhjúpa hann. Hin upphaflega kirkja Krists var ekki aðeins trúfélag heldur líka samfélag í orðsins bókstaflegustu merkingu og starfaði sem slík í beinni og óbeinni andstöðu við ríkjandi skipulag. íslenska þjóðkirkjan er fyrst og fremst presta- stofnun í margvíslegum tengslum við ríki og valdastétt. En, kann einhver að 70
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.