Tímarit Máls og menningar - 01.03.1991, Síða 38

Living Dead (1970) verða söguhetjumar að
kjöthungruðum mannætum er leggjast á
ástvini sína og ættingja. Ekkert fær stöðvað
hamskiptin sem breiðast út eins og plága
eða drepsótt; mannkyninu öliu er ógnað —
allir geta búist við því að breytast í sálar-
lausa líkamninga, brjálæðinga eða sjúkleg
afstyrmi. Heimsslit blasa við.
Seinustu tvo áratugi hefurinnrásarformið
runnið saman við hamskiptasniðið í sífellt
ríkari mæli. Oft á tíðum tengjast þau
ákveðnu þekkingarsmÖi sem rekja má til
sagna Shelleys og Stevensons — lýst er
misnotkun vísinda og/eða töfra. Einstakl-
ingur fiktar við sköpunarverkið, myndun
lífsins, með ógurlegum afleiðingum. Oft er
hann rekinn áfram af illskufullum ofmetn-
aði eða sjúklegri valdafíkn — eða þá hann
stjómast af hættulegri forvitni eins og Fást,
blindum siðlausum þekkingarvilja. í báð-
um tilvikum er gengið skrefi lengra en
mönnum er heimilt. Hér er öðm fremur um
mannfræðilegan háska að ræða; raskað er
stöðu mannsins gagnvart dýraríkinu og
fyrri þróunarstigum — eða þá dulvituð öfl
em leyst úr læðingi.
Hryllingskvikmyndir seinni ára lýsa
menningarlegu umróti, ótta manna við af-
mennskun, óvissu þeirra um eigin stöðu;
enginn virðist vera óhultur fyrir ofbeldinu
Dracula (Christopher Lee) í kvikmyndinni Horror of Dracula frá 1958.
28
TMM 1991:1