Dagblaðið Vísir - DV - 05.11.2010, Blaðsíða 21

FÖSTUDAGUR 5. nóvember 2010 FRÉTTIR 21
50 ÞÚSUND SÍMTÖL
Í HJÁLPARSÍMANN
Hjálparstofnanir- og samtök hafa þungar áhyggjur af versnandi líðan skjólstæðinga sinna. Hringt hef-
ur verið rúmlega 50 þúsund sinnum í hjálparsíma Rauða krossins. Forráðamenn hjálparsamtaka telja
óboðlegt að fólk bíði í röðum eftir mat í borginni. Undir það sjónarmið tekur Jón Gnarr borgarstjóri
Reykvíkinga.
Hringt hefur verið rúmlega 50 þús-
und sinnum í hjálparsíma Rauða
krossins, 1717, frá hruninu í okt-
óber 2008. Hátt í 18 þúsund sím-
töl hafa borist frá ársbyrjun 2010
og stefnir því í metfjölda símtala
þetta árið. Karen Theódórsdóttir,
hjá Reykjavíkurdeild Rauða kross-
ins, segir flest þeirra hafa snúist um
vanlíðan tengda heilsubresti, geð-
rænum vanda eða erfiðum heimil-
isaðstæðum en nú í ár finni starfs-
menn hjálparsímans fyrir mun
meiri þunga og alvarlegri vanda
þeirra sem biðja um hjálp eða ráð
við vanda sínum. Mörg símtalanna
snúa að atvinnumissi, ótryggri bú-
setu, þunglyndi, vonleysi og fátækt.
Sálgæsla mikilvæg
Karen segir starfsmenn hjálparsím-
ans skrá niður tvær meginástæður
þess að fólk hringi inn og því megi
glöggt sjá áherslubreytingar frá ár-
inu 2008. „Við gefum fólki yfirsýn
yfir þau úrræði sem eru í boði og
við finnum í auknum mæli fyrir því
að fólk hefur þegar reynt að sækja
sér úrræði en er komið á ákveðna
endastöð þar sem vonleysið ríkir.
Starfsfólk hjálparlínunnar greinir
frá þessu og þetta er eitthvað sem
þarf að skoða vel. Eru virkilega eng-
in úrræði fyrir ákveðinn hóp þessa
þjóðfélags? Ef svo er ekki, þá þarf að
bregðast við því.“ Karen segir nokk-
ur símtöl berast þar sem fólk segist
vera að svelta og geti engar bjargir
sér veitt. Meðal annars vegna þess
að það komist ekki úr húsi vegna
veikinda eða félagsfælni. Starfsfólk
reyni að bregðast við og gefa slíku
fólki haldgóð ráð.
Karen segir allar líkur á að þess-
um símtölum fjölgi eftir því sem
nær dregur jólum. Hún bendir á að
sálfræðiþjónusta og áfallahjálp sé
ekki síður mikilvæg en matargjaf-
ir og fjárhagsaðstoð. Best væri að
þetta tvennt fylgdist sterklega að í
góðri samvinnu allra aðila.
Það er von
Helga Halldórsdóttir hjá Rauða
krossinum segir árið hafa reynst
mörgum á Íslandi afar erfitt og
að þörfin fyrir aðstoð og íhlutun
Rauða krossins aukist eftir því sem
líður á árið. Nýir einstaklingar séu
að bætast í hópinn. Þeir hafi reynt
að þrauka allan þennan tíma en
séu nú komnir í þrot. „Hingað til
hafa menn alltaf séð fyrir sér lausn-
ir frá stjórnvöldum og haft miklar
væntingar til þeirra. Fólk er hætt
að trúa og treysta og því er líðan
þess mun verri síðustu vikurnar.
Það er engum samboðið að bíða í
röð eftir mat í ríku landi eins og Ís-
land raunverulega er og auðvitað
þarf að finna mannúðlegri lausnir
þar sem virðing er borin fyrir fólki.
Ég held samt að einmitt núna sé
ákveðin von til þess að bætt verði
úr líðan og aðstæðum þessa fólks.
Það er kallað eftir auknu samstarfi
hjálparsamtaka og þau hafa brugð-
ist við og hittast nú á stórum fund-
um og skipuleggja samhæfingu
starfs síns. Eins finnum við fyr-
ir vilja stjórnmálamanna þótt við
gagnrýnum mjög hæga ákvarðana-
töku þeirra.“
Barnafólki líður sérstaklega
illa
Vilborg Oddsdóttir veitir innan-
landsdeild Hjálparstarfs kirkjunn-
ar forstöðu og segir hljóðið sér-
staklega þungt í barnafólki. Hún
tekur undir með Karen og Helgu
hjá Rauða krossinum og Ragnhildi
hjá Mæðrastyrksnefnd og segir al-
veg ljóst að nú sé kominn sá tíma-
punktur hjá hópi fólks þar sem því
finnist engrar björgunar að vænta.
„Fólk er búið að reyna að þreyja
þorrann í tvö ár, löngu búið að
finna botninn en sér ekki ljósið.
Því finnst sér allar bjargir bannaðar
og ég skynja sérstaklega versnandi
líðan barnafólks. Það tekur bjarg-
arleysið nærri sér barnanna vegna.
Því langar til að geta veitt börnum
sínum ákveðin lífsgæði og sér ekki
fram á að geta gert það.“
Hún segist halda að hjálpar-
samtökin eigi eftir að láta frekar til
sín taka á næstunni. „Í síðustu viku
sátu hjálparsamtök landsins heils-
dagsráðstefnu með ríki og sveitar-
félögum til þess að finna lausn á
vandanum og á mánudaginn verð-
ur annar fundur þar sem öll áhersla
verður lögð á skjóta úrvinnslu.
Við vitum að vandinn verður ekki
leystur á einni nóttu og því munu
hjálparsamtökin beita sér sérstak-
lega þangað til. Við þurfum að
svara eftirfarandi spurningu: Hvað
getum við gert til að mæta því fólki
af virðingu sem þarf aðstoð þang-
að til þessi framfærsla þeirra lægst
launuðu verður hækkuð?“
Verkin tala
„Við erum tilbúin til að taka þátt
í umræðum um það sem betur
mætti fara,“ segir Ragnhildur Guð-
rún Guðmundsdóttir, formaður
Mæðrastyrksnefndar, um aukna
þörf fólks fyrir aðstoð og þá niður-
lægingu sem fylgir því að bíða í röð
eftir mat. Hún ítrekar að raðirnar
séu tilkomnar vegna raunverulegr-
ar neyðar fólks. Aðspurð hvort hægt
sé að leysa vandann tímabund-
ið með því að deila út debetkort-
um með innistæðu í matvöruversl-
unum, segist hún alls ekki vilja slá
slíka lausn út af borðinu. „Það þarf
að hafa um þetta vitræna umræðu
og sjá hvort þetta er eitthvað sem
gæti verið til bóta. Það þarf líka að
fara í saumana á þessum vanda og
hann hverfur ekki með yfirlýsingum
og slagorðum. Það eru verkin sem
tala.“
Hún segist vilja benda Jóni
Gnarr borgarstjóra og öðrum sem
að brýnasta vandanum koma að
hækka launin hjá þeim lægst laun-
uðu hjá Reykjavíkurborg og þeim
sem eru á framfærslu félagsþjónust-
unnar. „Það segir mér margt að það
hefur ekki verið gerð neyslukönn-
un, hún myndi leiða það í ljós hvað
fjögurra manna fjölskylda þarf til að
spila úr.“
Desemberuppbót og hækkun
fjárhagsaðstoðar á borðinu
„Besti flokkurinn og Samfylkingin
hafa lagt fram tillögu í velferðarráði
um hækkun fjárhagsaðstoðar,“ seg-
ir aðstoðarmaður borgarstjóra, S.
Björn Blöndal. Hann segir tillög-
una kalla á aukaútgjöld upp á 350
milljónir króna á ársgrundvelli. Til-
lagan var lögð fram á fundi velferð-
arráðs fimmtudaginn 4. nóvember
en afgreiðslu tillögunnar frestað og
borgarráð þarf að samþykkja hana
samhliða fjárhagsáætlun borgar-
innar næsta ár.
„Jafnframt var lögð fram til-
laga þess efnis að 1. desember
2010 verði foreldrum sem fá fjár-
hagsaðstoð í desember greidd sér-
stök desemberuppbót vegna hvers
barns, 12.640 kónur. Í tillögunni
felst einnig að þeir sem hafa feng-
ið fulla fjárhagsaðstoð í 3 mánuði
eða lengur fái desemberuppbót frá
Reykjavíkurborg, 31.385 krónur, og
er þetta rýmkun þar sem skilyrð-
ið áður voru 6 mánuðir.“ S. Björn
segir Jón Gnarr meðvitaðan um að
ráðast þurfi að vandanum í heild.
„Jón Gnarr borgarstjóri hefur
talað fyrir því að bæta kjör þessa
hóps sem á undir högg að sækja
í samfélaginu. Þetta er mikilvægt
skref en leysir ekki vandamálið í
heild.
Varðandi raðir sem mynd-
ast þegar góðgerðarfélög úthluta
matargjöfum þá er það algjörlega
óviðunandi. Það hafa verið nefnd-
ar ýmsar lausnir til dæmis sérstök
debetkort. En það hlýtur að vera
einfaldara að fólk fái vörurnar í
verslununum.“
KRISTJANA GUÐBRANDSDÓTTIR
blaðamaður skrifar: kristjana@dv.is
Jón Gnarr, borg-arstjóri, hefur
talað fyrir því að bæta
kjör þessa hóps sem á
undir högg að sækja í
samfélaginu.
Raðir eftir mat eru óviðunandi
JónGnarrtelureinfaldaraaðfólkfái
vörurnaríverslunum.
Sultur í borginni SímtölíhjálparsímaRauða
krossinssnúastíauknummæliumvonleysi
oguppgjöf.Starfsfólkhjálparsímanstekurá
mótisímtölumþarsemfólksegistsveltaen
ekkigetastaðiðíbiðröðeftirmat.