Dagblaðið Vísir - DV - 05.11.2010, Blaðsíða 23

FÖSTUDAGUR 5. nóvember 2010 FRÉTTIR 23
Rau›arárstígur 14 · sími 551 0400 · www.myndlist.is
Listmunauppboð
í Galleríi Fold
Gallerí Fold · þekkt fyrir trausta þjónustu
fer fram mánudaginn 8. nóvember, kl. 18
í Galleríi Fold, á Rauðarárstíg
Erró
Á uppboðinu er úrval góðra verka, meðal annars
fjölmörg verk gömlu meistaranna
Verkin verða sýnd:
í dag föstudag 10–18, laugardag 11–17,
sunnudag 12–17, mánudag 10–17
Hægt er að skoða
uppboðsskrána á myndlist.is
á flugvellinum. Hann er með alla
pappírana. Hann er sá sem hjálpar
þér. Við flugum frá Möltu til Kaup-
mannahafnar og þaðan til Íslands.
Það var fyrir sex vikum síðan,“ seg-
ir Yassin sem bíður nú svars frá Út-
lendingastofnun, en hann mun að
öllum líkindum verða sendur aft-
ur til Möltu á grundvelli Dyflinnar-
samkomulagsins, sem kveður á um
að heimilt sé að senda hælisleitend-
ur aftur til þess Evrópulands sem
þeir komu fyrst til. Yassin komst inn
í landið án þess að nokkur yrði þess
var að hann væri með falsaða papp-
íra.
„Ég tók rútu frá flugvellinum til
Reykjavíkur. Þar sem ég hafði engan
samastað spurði ég bílstjórann hvar
Rauði krossinn væri. Eftir að hann
hafði bent mér á það fór ég þang-
að, en þar var allt lokað. Ég reyndi
að sofna fyrir utan en kona kom upp
að mér og varaði mig við því að sofa
úti, það yrði mjög kalt um nóttina
og ég gæti einfaldlega dáið. Kon-
an sagðist geta farið með mig á stað
þar sem fólk fengi að gista frítt eina
nótt og ég þakkaði henni fyrir. Hún
fór með mig í húsnæði Hjálpræðis-
hersins þar sem þeir spurðu mig um
vegabréf frá Möltu. Eftir að ég hafði
sagt þeim að ég væri flóttamaður
hringdu þeir í lögregluna. Ég varð
mjög hræddur þegar lögreglan kom,
ég hélt að hún myndi handtaka
mig. En eftir að lögreglumennirnir
höfðu leitað í töskunni minni sögðu
þeir mér að vera þarna umnóttina,
þeir myndu sækja mig daginn eftir.
Það gerðu þeir og keyrðu mig nið-
ur á lögreglustöð þar sem þeir tóku
fingraför af mér.“
Ísland og Malta eins
Í kjölfarið fór lögreglan með Yassin
á Fit Hostel. Í kjölfarið ræddi kona
frá Útlendingastofnun við hann og
spurði hvort fingraför hans væru
skráð á Möltu, því ef svo væri yrði
hann sendur aftur þangað. „Ég
sagði henni sannleikann og að ég
hefði sótt um hæli á Möltu. Þá sagði
hún að þau myndu hafa samband
við Möltu og ef þeir staðfestu sög-
una yrði ég sendur aftur þangað.
Ég spurði hana hvort hún vissi hvað
væri að gerast á Möltu og hún svar-
aði: „Við vitum hvað er að gerast á
Möltu.“ Eftir þetta var ég niðurbrot-
inn.
Eftir að ég kom hingað og upp-
götvaði hvernig var í pottinn búið
sá ég að það eina sem var fram und-
an var að fara aftur til Möltu. Ekkert
starf, ekkert líf, ekki neitt. Ég kom
til Íslands af því að ég hélt að hér
væru mannréttindi virt. Satt best
að segja þá sé ég engan mun á Ís-
landi og Möltu í dag. Malta bauð
mig velkominn með varðhaldsbúð-
um og Ísland býður mig velkominn
með því að senda mig aftur þangað.
Þannig er Evrópa í dag.“ 
Landlaus og réttindalaus
Yassin er ekki bjartsýnn fyrir vænt-
anlega Möltuför. „Eina tilfinningin
sem ég finn er vonleysi. En mað-
ur verður að hugsa í lausnum. Og
þegar við fórum til stjórnvalda í
Möltu, þegar við fórum til þing-
manna, þegar við fórum til útlend-
ingaeftirlitsins, var svarið alltaf það
sama: „Við getum ekkert gert fyr-
ir þig.“ Evrópa sveik okkur og við
getum ekkert gert vegna þess að
ríkisstjórnir Evrópu vilja ekki taka
við hælisleitendum frá Möltu. Það
eina sem Malta býður okkur upp á
eru tjöld og gámar í varðhaldsbúð-
um. Það er ástæðan fyrir því að fólk
er að hlaupa í burtu, það vill ekki
sofa í tjöldum og gámum.“  Yassin
er ekki einn á Fit Hostel í Njarðvík.
Þar halda fjölmargir hælisleitend-
ur til og bíða úrlausna sinna mála.
Allt þetta fólk á sér ólíka sögu, það
kemur frá ólíkum löndum, en allir
eiga það sameiginlegt að hafa kom-
ið til Evrópu í þeirri von að geta lif-
að eðlilegu lífi. Margir hverjir verða
sendir aftur úr landi.
En hvað finnst Yassin um kerfi
sem stuðlar að því að fólk eins og
hann búi við skert mannréttindi svo
árum skipti? „Það er ekki hægt að
segja að stjórnvöld viti ekki hvað sé
að gerast. Þjóðverjar vita hvað er að
gerast á Möltu. Ítalir vita hvað er að
gerast á Möltu. Frakkar vita hvað er
að gerast á Möltu. Norðmenn vita.
Finnar vita. Svíar vita. Við erum með
fjölmiðla, við lifum á 21. öldinni. Það
vita allir hvað er að gerast á Möltu
en þetta er eitthvað sem evrópskar
þjóðir samþykkja að gera við okk-
ur. Við forðuðum okkur frá borgara-
styrjöld í heimalandinu og nú sitjum
við uppi landlaus og réttindalaus.“
Biður fólk um að vakna
Yassin segist ekki hafa kosið sér líf
flóttamannsins. Ef lýðræðislega
kjörin ríkisstjórn væri í Sómalíu og
mannréttindi virt þar myndi hann
helst af öllu vilja vera þar með fjöl-
skyldu sinni: „Börnin mín, konan
mín og bróðir minn eru í Sómalíu.
Þau búa við stríð hvern einasta dag.
Líttu á fréttirnar í dag. 17 manns dóu
í Mógadisjú á einum degi. Gleymdu
öllum öðrum dögum, þau búa í
eyðileggingarlandi. Ég er ekki flótta-
maður sem er að leita að lífi, ég er
flóttmaður sem er að leita að fólkinu
mínu, ég þarf fólkið mitt.“
Yassin segir að nú sé honum ljóst
að mannréttindahugtakið risti ekki
djúpt í Evrópu: „Hver segir að þessi
þjóð beri virðingu fyrir mannrétt-
indum? Þegar konan frá Útlend-
ingastofnun sagði mér að þau vissu
hvað væri að gerast á Möltu en ég
yrði samt sendur þangað, þá vissi
ég að þetta snýst ekki um mannrétt-
indi. Öllum er sama um mannrétt-
indi. Allir eru að hugsa um sjálfa sig.
Fólkið hérna er mjög vinalegt en það
verður að líta dýpra og sjá hvernig
komið er fram við okkur, hvernig við
lifum. Fólk þarf að sjá hvers vegna
við erum hér.“
Yassin segir að ef fólki sé annt um
mannréttindi þurfi það að taka af-
stöðu og segja: „Þetta er rangt. Lok-
ið þessum varðhaldsbúðum. Ef fólk
kemur, leyfið þeim að lifa eins og í
öðrum löndum.“
„Ég bið Evrópubúa og ríkisstjórn-
ir að sjá hvernig komið er fram við
hælisleitendur í Evrópu og hvern-
ig við lifum. Ég óska þess að Íslend-
ingar sem og aðrir Evrópubúar vakni
og fari að berjast fyrir mannréttind-
um. Við erum ekki dýr.“
„DREPA MIG EF ÉG KEM AFTUR“
Dómsmála- og mann-
réttindaráðherra hefur
ákveðið að stöðva að svo
stöddu endursendingar
hælisleitenda til Grikklands
á grundvelli Dyflinnarreglu-
gerðarinnar. Þessi ákvörðun
var tekin í ljósi nýrra tilmæla
Mannréttindadómstóls Evr-
ópu til Noregs og breytinga
á afstöðu norskra stjórnvalda
í kjölfar þeirra. Umsóknir um
hæli sem ella bæri að taka
til efnismeðferðar í Grikklandi á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar verða því
afgreiddar hér á landi þar til annað verður ákveðið.
Aðstaða hælisleitenda á Ítalíu og Möltu hefur einnig verið gagnrýnd en
vegna legu landanna eru þau fyrsti viðkomustaður fjölda flóttamanna. „Við höf-
um áhyggjur af ástandinu á Möltu, við vitum að það er ekki gott,“ segir Atli Viðar
Thorstensen, fulltrúi Rauða krossins á Íslandi, í samtali við DV. Hann segir þó að
Mannréttindadómstóll Evrópu hafi ekki gefið út sambærileg tilmæli varðandi
Möltu og því hafi ekki verið tekið fyrir endursendingar á hælisleitendum þangað.
Deilur ríkisstjórna Ítalíu og Möltu hafa vakið athygli en löndin hafi lengi deilt
um það hvorri þjóðinni beri að bjarga flóttamönnum sem eru í lífsháska á hafi
úti. Árið 2009 endaði þetta illa en 70 afrískir hælisleitendur týndu lífi vegna þess
að hvorug þjóðin taldi sig bera ábyrgð á að þeim yrði bjargað.
ENGINN SENDUR TIL GRIKKLANDS
Og fólk segir: „Við eigum okk-
ur ekkert líf, það er eng-
in leið héðan, Evrópa
ákveður þetta allt fyrir
okkur.
Einn af mörgum Yassin Hassan
er einn af fjölmörgum sem flúið
hafa borgarastyrjöldina í Sómalíu.
MYND EGGERT JÓHANNESSON