Dagblaðið Vísir - DV - 22.07.2011, Blaðsíða 27

A
lltaf þegar minnst er opinber­
lega á „málefni Ríkisútvarps­
ins ohf“ langar mig að skera
mig á púls með bitlausum eld­
húshníf. Þetta er yfirnáttúrulega þreyt­
andi umræðuefni. Það hefur aldrei ver­
ið neitt að þessari stofnun finnst mér,
stútfull af hæfileikafólki, alveg stór­
skemmtilegur vinnustaður.
En stjórnunin á þessu fyrirtæki
hefur alltaf verið og er hrein hörm­
ung. Orðið metnaður er bara ekki til í
orðabók hússins. Þetta er eins og hér­
aðsmót í frjálsum íþróttum þar sem
hástökksráin er skrúfuð föst í einum
metra og keppendur verðlaunaðir fyrir
að klára fjögur hundruð metra hlaupið
innan vinnudagsins.
Gull í niðurskurði
Það var talað um breytta tíma þegar
Ríkisútvarpinu var snúið í ohf. Loks­
ins komin stjórn sem myndi hætta að
borða vínarbrauð á útvarpsráðsfund­
um á föstudögum og álykta út í bláinn
um dagskrána. Nú væri komin stjórn
sem raunverulega réði einhverju um
rekstur Ríkisútvarpsins ohf, réði út­
varpsstjóra og mótaði einhverja stefnu.
En því miður. Það er löngu ljóst að það
er ekkert að gerast í stjórn Ríkisútvarps­
ins ohf, frekar en í gömlu ríkisútvarps­
ráðunum.
Ríkisútvarpið ohf stendur fyrir alls­
konar dagskrá takk, fréttir og dægur­
efni, dauðaskammtur af Júróvisíón, en
stefnan er engin. Sumardagskrá sjón­
varpsins byrjar um miðjan júlí, er fyr­
irtækið kannski á öðru tímabelti en Ís­
land? Það næsta sem ég hef komist því
að heyra um stefnu Ríkisútvarpsins ohf
var þegar útvarpsstjóri sagði á starfs­
mannafundi sem efnt var til vegna nið­
urskurðar fyrir nokkrum árum: ,,Við
erum að gera mjög góða hluti í áhorfs­
könnunum...“ En það er bara einn
mælikvarði á árangur. Hvað með gæð­
in?
Niðurskurður er reyndar alveg sér­
grein Ríkisútvarpsins ohf. Ef þetta væri
keppnisgrein á smáþjóðaleikunum
værum við með gull á öllum mótum.
Að gera sem minnst, það er takmarkið.
Í fyrstu skáldsögu Péturs Gunnarsson­
ar var talað um pilsnerinn sem seldur
var á Melavellinum: „Þetta piss sem
ríkið passar að verði aldrei áfengt.“ Það
smellpassar alveg.
Stofnun bundin við bryggju
Það er alveg ótrúlegt hvað núverandi
stjórn Ríkisútvarpsins ohf sættir sig
við lítið. Opnunartónleikum Hörpu
var ekki sjónvarpað af því tónlistar­
stjóri hússins „vildi ekki senda þetta
út í sjónvarpinu“. Þetta er sennilega
stærsti menningarviðburður á Ís­
landi síðan Laxness fékk Nóbelinn.
Eða hvar finna stjórnendur Ríkisút­
varpsins allar þessar afsakanir? Við
minnstu gagnrýni er allt öðrum að
kenna; samkeppnisaðilum, ríkis­
stjórninni, veðurstofunni…
Mér kemur í hug togarinn Omnya
sem lá bundinn við bryggju við Akur­
eyrarhöfn árum saman vegna skulda
og búið að fylla brúna af pottaplöntum.
Heimilislegt, en var skipið ekki betur
komið úti á sjó við veiðar? Og skulda­
vandi Ríkisútvarpsins ohf virðist vera
endalaust Daglegt mál sem ekki er
hægt að afgreiða með öllum tekjunum.
Það er alveg ískyggilegt að lesa upp­
úr fundargerðinni þegar stofnunin ger­
ir upp árið 2010 á aðalfundi: „...Þetta ár
einkenndist af baráttu við að láta end­
urtekningar skerðingar stjórnvalda á
tekjum Ruv hafa sem minnst neikvæð
áhrif á dagskrárframboðið. Þótt niður­
skurðurinn hafi auðvitað bitnað á dag­
skránni sem boðin er sýndu viðhorfs­
kannanir og niðurstöður hlustunar og
áhorfsmælinga að hinir hefðbundnu
miðlar félagsins Rás1, Rás2 og Sjón­
varpið héldu sínum hlut og gott bet­
ur....“ Gott betur en hvað? Textavarpið?
Sjálfsvorkunnina í
segulbandasafnið
Málið snýst um að það er hægt að verja
þeim peningum sem Ríkisútvarpið ohf
fær frá íslensku þjóðinni miklu betur.
Endurskipuleggja alla dagskrárgerð­
ina innanhúss og bjóða út þáttagerð
á almennum markaði. Hugsa stærra,
fagna hugmyndum og það sem meira
er, framkvæma eitthvað af þeim.
Fyrsta orðið sem ég heyrði þegar
ég kom til starfa á Rás 1, trúlega sum­
arið 1982, var niðurskurður. Það sem ég
man helst eftir sem fastráðinn starfs­
maður og lausamaður til margra ára er
þetta eina orð. Og svo setningin: „Það
væri gaman að gera þetta, en því miður,
við erum að skera niður.“
Er þetta hægt? Nei, þetta er ekki
hægt lengur. Þetta sagði ég við mennta­
málaráðherra á fundi sem ég pantaði í
mars. Í framhaldinu talaði ég við alla
í stjórn Ríkisútvarpsins ohf og allt er
þetta ágætis fólk, ekki vantar það. Ég
sendi þeim í kjölfarið hugmynd, drög að
innkaupastefnu fyrir sjónvarpið næsta
vetur. Tíu fjölbreyttir þættir sem boðn­
ir væru út til framleiðslu og væru hrein
viðbót við dagskrána sem fyrir er. Svan­
hildur Kaaber, formaður stjórnar, svar­
aði kurteislega, þakkaði áhugann en
vísaði að öðru leyti til dagskrárstjórans.
Það orð er nefnilega bara til í ein­
tölu á Ríkisútvarpinu ohf. Það er dag­
skrárstjórinn sem sótti ekki um starf
dagskrárstjóra Sjónvarps. Er samt dag­
skrárstjórinn, ásamt því að annast dag­
krárstjórn á báðum útvarpsrásunum og
sjálfsagt langbylgjunni um helgar.
Ég sendi reyndar umræddum dag­
skrárstjóra í eintölu hugmynd að þætti í
september er leið. Hef ekki fengið svar,
frekar en svo margir aðrir í þessu fagi
árum saman, ekki einu sinni sjálfvirkt
svar eins og stundum er gert þegar fólk
er lengi í fríi: „Kem aftur þegar sumar­
dagskráin byrjar um miðjan júlí 2011.“
Niðurníðsla er nákvæmt orð yfir
„málefni Ríkisútvarpsins ohf.“ Alvar
Aalto sagði um bókasafnsbyggingu
sem hann teiknaði í borginni Vyborg
í Sovétríkjunum sálugu: „The library
still exists but it has lost its architect­
ure.“ Erfitt að þýða nákvæmlega en það
sama á við Ríkisútvarpið ohf. Nú þarf
að henda hléstefinu, setja sjálfsvor­
kunnina í segulbandasafnið og breyta
um afstöðu.
Það er fullt af fólki sem hefur raun­
verulegan áhuga á þessu félagi, sem
getur sest í stjórn og mótað nýja af­
stöðu í rekstrinum. Slík stefnumörkun
tekur eitt langt hádegi. Það væri líka
spennandi ef fjármálaráðherrann tæki
hlutverk sitt sem fulltrúi eigenda alvar­
lega, gæti jafnvel gert eitthvað í málinu.
Það má vel vera að Alþingi geti lagað
lögin um Ríkisútvarpið ohf eitthvað til
með haustinu en það nennir enginn
þessu pólitíska rugli lengur. Markmið
hlýtur að vera að gera Ríkisútvarpið ohf
að vegagerð fjölmiðlunar, farvegi fyr­
ir allskonar spennandi og forvitnilegt
efni. Kostirnir eru þessir: Annaðhvort
stjórnar stjórn Ríkisútvarpsins ohf
þessu félagi í umboði eigenda sinna,
tekur ábyrgð á stefnu þess, leggur meg­
inlínur og hefur þjónustuhlutverk sitt
í huga, eða hættir. Og þá er ég ekki að
tala um að hætta með haustinu eða
þegar árið er liðið, heldur núna strax.
Og takiði málverkin á fimmtu hæðinni
með ykkur.
Umræða | 27Helgarblað 22.–24. júlí 2011
Bindur þú vonir við störf Stjórnlagaráðs?
„Já, ég geri það. Ég nenni samt ekki að kjósa
um það.“
Úlfhildur Dagsdóttir,
42 ára bókaverja.
„Ég bind vonir við það, en rifrildið um
kirkjuna veldur mér áhyggjum.“
Sunna Björk Þórarinsdóttir,
38 ára bókaverja.
„Jú jú, en maður veit nú ekki alveg hvernig
það fer samt.“
Viðar Örn Tulinius,
31 árs forritari.
„Ég vona nú að það geri eitthvað gott.“
Marvin Smedlund,
24 ára nemi.
„Ég geri það já, en eins og staðan er núna þá
gerist ekkert.“
Unnur Helga Möller,
26 ára nemi.
Myndin Vængjasláttur Lokahátíð listahópa Hins hússins var haldin á miðvikudaginn. Hér sést atriði sem Götuleikhúsið sýndi í tilefni hátíðarinnar.
MynD: HÖrðUr SVeinSSon
Maður dagsins
Skiptir ótrú-
lega miklu máli
Stefán Ingi Stefánsson
UNICEF hefur safnað í kringum 13 milljónum
króna til að aðstoða bágstadda í Austur-
Afríku en þar ríkir mikil hungursneyð eftir
uppskerubrest. Stefán Ingi Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri UNICEF, segir hverja krónu skila
mjög miklu í baráttunni gegn vannæringu.
Hver er maðurinn?
„Stefán Ingi Stefánsson, framkvæmdastjóri
UNICEF.“
Hvað drífur þig áfram?
„Innblástur sem ég fæ héðan og þaðan.
Löngunin til að gera vel.“
Hvað hefur mikið safnast á undan-
förnum dögum?
„Það hafa safnast um 13 milljónir króna.“
Frá hverjum koma þeir styrkir aðal-
lega?
„Langstærsti hlutinn kemur frá einstak-
lingum, frá almenningi og ekki síst heimsfor-
eldrum sem einnig styrkja UNICEF reglulega.“
Skipta þessir fjármunir sköpum á
þeim svæðum þar sem hungursneyð
ríkir?
„Já, þeir skipta ótrúlega miklu máli. Það er
ekki mikið sem þarf til að bjarga lífi barna í
þessum aðstæðum. Lítill hlutur eins og nær-
ingarbætt jarðhnetumauk getur gjörbreytt
líðan þeirra. Einn skammtur af því kostar bara
nokkrar krónur.“
Hvernig myndir þú lýsa ástandinu í
Austur-Afríku um þessar mundir?
„Þetta eru erfiðustu þurrkar sem hafa orðið
á svæðinu í rúma hálfa öld. Á miðvikudaginn
lýstu Sameinuðu þjóðirnar yfir hungursneyð
á stórum svæðum í Sómalíu. Þarna hefur svo
verið mikil fátækt lengi. Neyðin bitnar fyrst
og fremst á börnum sem eru hreinlega að
deyja úr vannæringu og eru einnig berskjölduð
gegn sjúkdómum og öðrum vám. Þetta er
skelfilegt.“
Hvert leitar fólk sem vill styrkja mál-
efnið?
„Við erum með söfnunarsíma 908-1000, 908-
3000 og 908-5000. Einnig getur fólk farið inn
á unicef.is. Við erum mjög þakklát fyrir allan
stuðning.“
Hversu margir landsmenn styrkja
UniCeF reglulega?
„Það eru 17.000 sem styrkja UNICEF reglulega.
Íslendingum eru málefni barna og velferð
þeirra mjög hugfólgin.“
ert þú heimsforeldri?
„Já, ég er það svo sannarlega.“
Dagskrárlok! Stjórn RÚV ehf.
Dómstóll götunnar
Kjallari
Þorsteinn J.
Vilhjálmsson
fjölmiðlamaður„Það er fullt af fólki
sem hefur raunveru-
legan áhuga á þessu félagi.