Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.2011, Blaðsíða 11

Bókaútgá fan Opna · Sk ipho l t i 50b · 105 Reyk j av í k · s ím i 578 9080 · www.opna . i s

Heimsreisa bragðlaukanna
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
„Ég kolféll fyrir þessari bók. Hún er dásamlega
vel skrifuð. Það eru ofboðslega fallegar
mannlífsmyndir þarna.“
– Kolbrún Bergþórsdóttir, Kiljan
„Þetta er ótrúlega vel hugsað verk ...leiftrandi
mynd af samfélaginu.“
– Páll Baldvin Baldvinsson, Kiljan
„Verk Hannesar er einstaklega vel heppnað.
Hann skrifar svo fallegan texta að maður
hreinlega kjamsar á honum.“
– Egill Helgason
– Einar Falur Ingólfsson, Morgunblaðinu
„Bækur verða
vart betri en
þessi.“
Hannes er einstakur sögumaður,
þekktur fyrir orðauðgi og stílfimi.
Minningamyndirnar sem hann
bregður upp fyrir lesendur sína eru
skýrar, trúverðugar og fallegar –
helga sér bólstað í minni þess sem les.
Þingvellir – Þjóðgarður og heimsminjar er
alhliða ferðahandbók. Hér er fjallað um sögu
staðarins, þinghald og búskap, mótun landsins
og náttúrufar. Áhersla er lögð á að opna
þjóðgarðinn fyrir gönguglöðum ferðalöngum
með vönduðum leiðarlýsingum, auk þess sem
sérstakt gönguleiðakort fylgir bókinni.
Lesið í líf
þjóðarinnar
Íslenskar fornleifar eru yfirleitt ekki rismiklar
eða áberandi ... og þarf stundum að hafa sig
allan við, hvessa augun og halla undir flatt,
klifra upp á hól til að fá nýtt sjónarhorn á
landið eða jafnvel bíða eftir að kvöldsólin baði
landið með geislum sínum og töfri fram
skugga og drætti úr fortíðinni.
Úr Inngangi Birnu Lárusdóttur
Með þjóðinni
á Þingvöllum
Mest selda ævisagan!
Eymundsson-metsölulistinn
07.12.11 - 13.12.11
Nyrsti hlu
ti Þingvall
avatns er in
nan þjóðga
rðsins, þjó
ðgarðsmör
kin eru bei
n
lína yfir v
atnið um t
vo til fjóra
kílómetra
sunnan v
atnsbakka
ns. Vitanle
ga
er ekki rau
nhæft að s
kilja í tven
nt vatnsm
assa, kvika
n af lífi, og
um vatna
-
svið Þingv
allavatns g
ilda sérstö
k lög. Um
Þingvalla
vatn er fja
llað frama
r í
þessari bó
k. Sá hluti
þjóðgarðs
ins sem h
ér er kalla
ður suður
hluti hans
er
landið á m
illi vegar (
nr. 361) og
vatns. Ör
nefni suðu
rhlutans e
ru hér feit
-
letruð en e
kki þau se
m tilheyra
öðrum gö
ngusvæðu
m.
Vestast, á
mörkum þ
inghelginn
ar, er gjáin
Silfra og v
ogurinn fr
am und-
an henni e
r Leira. Nú
mara fjölm
argir hólm
ar þar sem
áður voru
engi Þing-
vallastaða
r, en þau f
óru í kaf í
jarðskjálf
tahamföru
num seint
á 18. öld
(sjá
bls. 124–12
5). Syðsti o
g stærsti h
ólminn er
Kúatorfa
. Austan L
eiru er nes
ið
Lambhagi
. Nafnið og
steinhlaði
nn garður,
sem liggu
r þvert yfi
r nesið ofa
n-
vert, gefa t
il kynna fy
rri not þes
s. Hér sem
annars sta
ðar var lan
dið notað
til
búskapar o
g örnefni s
egja sína s
ögu. Síðas
ti bóndinn
í þjóðgarð
inum, hag
-
leiksmaðu
rinn Símo
n í Vatnsk
oti, mun h
afa dyttað
að garðinu
m og þar s
átu
börn hans
yfir lamb
ám á vorn
óttum. Nú
eru hins v
egar á Lam
bhaga upp
á-
haldsveiði
staðir mar
gra. Þeir s
tanda löng
um stundu
m og kasta
út á vatns
-
f lötinn sp
únum, f lu
gum og m
öðkuðum
önglum í
þeirri von
að silfurg
ljá-
andi íbúar
undirdjúp
anna láti g
innast til a
ð gleypa þ
au herlegh
eit.
Vatnsbakk
inn með n
orðurströn
d Þingvall
avatns er
vogskorin
n og víða
smánes og
tangar og
hólmar f
yrir strön
dinni. Næ
st vatninu
er harðba
li,
troðinn, o
g land opi
ð en ofar b
irkikjarr í
hraunbol
lum og hó
lum. Víða
má
Sagt er að
eitt augna
blik á nýá
rsnótt bre
ytist Öxar
á í vín. Ei
nnig kemu
r
fyrir að hú
n breytist
í blóð. Í þj
óðsagnasa
fni Sigfúsa
r Sigfússon
ar er eftir-
farandi sa
ga:
Fyrr á öldu
m bar svo
við að tvei
r prestar v
öktu á Þin
gvelli á ný
árs-
nótt. Sá yn
gri fór að
rita nýársr
æðuna. En
sá eldri v
akti með h
on-
um til afþ
reyingar. U
m miðnæt
ti þyrsti y
ngri klerk
inn. Tók h
ann
f lösku og
hljóp með
hana ofan
að ánni o
g fyllti han
a vatni úr
ánni
og hljóp h
eim. En þ
egar hann
ætlaði að
súpa á he
nni sá han
n að
vínlitur va
r á vatnin
u. Smakka
ði hann á
því og fa
nn að það
var
besta vín.
Drukku þ
eir nú helm
inginn úr
henni og s
ettu hana
frá
sér. Eftir l
ítinn tíma
ætluðu þe
ir að hress
a sig enn b
etur. En þ
á var
einungis v
atn í f lösk
unni. Þett
a undruðu
st þeir mjö
g og töluðu
um
það fram
og aftur. S
trengdi þá
yngri kler
kurinn þe
ss heit að
vaka
aðra nýárs
nótt – þega
r hann haf
ði reynt að
vatn tómt
var líka or
ðið í
ánni. Þetta
enti hann
og vakti n
æstu nýárs
nótt og hin
n með og s
átu
á sama sta
ð. Á sömu
stundu u
m miðnæt
ti fyllti un
gi klerkur
inn
f löskuna a
f vatni úr á
nni og hljó
p heim me
ð. En er þe
ir litu á va
tnið
hafði það b
lóðlit. Ein
nig brögðu
ðu þeir á þ
ví og sann
færðust um
að
nú var bló
ð í f löskun
ni. Settu þ
eir hana a
fsíðis en h
ugðu að h
enni
skömmu s
íðar. Var þ
á blóðið or
ðið að vatn
i.
Enga grein
gátu þeir
gert sér um
tákn þessi
sem varla
var von. Þ
etta
sumar var
ð blóðugt s
tríð á Þing
völlum og
þótti áin h
afa fyrirm
ynd-
að það. En
da hefir þa
ð síðan ver
ið trú að á
in yrði að
blóði eitt e
ða fá
augnablik
áður mann
fall yrði á
alþingi Ísl
endinga. (
IV. bls. 30
0.)
Sigrúnu Helgadóttur er einkar lagið
að lýsa íslenskum náttúruperlum og
opna fyrir löndum sínum. Virðing
hennar fyrir landinu og gæðum
þess litar allt sem hún skrifar. Sigrún
fékk Fræðiritaverðlaun Hagþenkis
2009 fyrir bók sína um Jökulsár-
gljúfur, sem jafnframt var sú fyrsta í
ritröðinni Friðlýst svæði á Íslandi.
Fornleifafræðingum er fátt óvið-
komandi, hér er fjallað um bæjar-
hóla, réttir, kirkjugarða, smalakofa,
vörður og huldufólk svo fátt eitt sé
nefnt. Stórbrotið yfirlitsrit sem
opnar glænýja sýn á landslag og
sögu þar sem Birna Lárusdóttir
fornleifafræðingur hefur tekið
saman viðamiklar rannsóknir fjölda
fornleifafræðinga.
KJÖRGRIPIR