Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.2011, Blaðsíða 28

28 Viðtal 21.–27. desember 2011 Jólablað
Þ
etta er búið að vera afskap-
lega erfitt og oft borðum við
bara soðin hrísgrjón eða
pasta dag eftir dag,“ segir Elín
Magnúsdóttir. Hún er öryrki
og hefur þurft á treysta á velvild ann-
arra og matar- og fatagjafir í meira en
áratug.
„Ég er mannleg. Auðvitað brotna
ég niður og græt stundum,“ bætir hún
við. Þessi árstími er henni yfirleitt erf-
iður en hún reynir að vera sterk fyr-
ir son sinn. Mæðginin búa saman í
Grafar vogi. Sonurinn, John Magnús
Wright, er 19 ára og stundar nám við
Borgarholtsskóla. Hann hefur allt sitt
líf glímt við veikindi og er nýkominn
úr aðgerð á fæti.
Lifir á 2.000 krónum
John er hann fæddur í Bandaríkjun-
um en þangað flutti Elín 22 ára að
aldri. Hún lenti í alvarlegu slysi þegar
hún bjó úti og hefur verið öryrki síð-
an. Árið 1998 flutti hún aftur heim til
Íslands en fékk óblíðar móttökur frá
föðurlandinu. „Ísland tók á móti mér
þannig að ég var hvergi í kerfinu og
það tók mig þrjú ár að komast inn í
tryggingakerfið.“ Starfsmaður hjálp-
arstofnunar aðstoðaði Elínu við það
og er hún þeim starfsmanni ævinlega
þakklát.
Síðan Elín flutti til Íslands hefur líf
hennar verið eilíf barátta. Hún reyn-
ir að drýgja örorkubæturnar með því
að spá fyrir fólki, bæði í spil og bolla.
Síðustu mánuðina hefur þó verið lítið
að gera hjá henni. Hún segir fáa hafa
efni á að eyða í svona hluti. Líf Elínar
verður erfiðara fyrir vikið en hún seg-
ist aðeins eiga 2.000 krónur eftir af ör-
orkubótum sínum þegar hún er búin
að greiða alla reikninga.
Neitað um aðstoð
„Ég hef einstöku sinnum þurft að
leita til hjálparstofnana en það þyk-
ir skömm í minni fjölskyldu. Maður
gerir það ekki nema í ýtrustu neyð.“
Elín segir að sér hafi í gegnum tíðina
oft verið neitað um aðstoð hjá Hjálp-
arstofnun kirkjunnar og hún hafi ver-
ið send þaðan grátandi.
Hún segir yfirmann innanlands-
deildar Hjálparstofnunar kirkjunn-
ar hafa farið að hnýsast í einkamál
hennar og í kjölfarið hún orðið fyr-
ir mjög leiðinlegu viðmóti þar. Elín
nefnir nokkurra ára gamalt dæmi
máli sínu til stuðnings.
Var talin hafa það gott
Kona sem hún kynntist í gegnum
hjálparstarf kirkjunnar gerðist hálf-
gerður velunnari hennar. Hún gaf
henni föt, keypti handa henni rúm
og fleira. Þá bauð hún Elínu og syni
hennar afnot af húsi sínu á Spáni ef
þau kæmust þangað með einhverj-
um hætti. Mæðginin voru svo hepp-
in að fá einnig flugferðir fram og til
baka gefins frá öðrum aðilum og
komust því í langþráð frí til Spánar.
Elín segir Hjálparstofnun kirkjunnar
hafa komist að þessu og metið það
svo að hún þyrfti ekki á mataraðstoð
að halda ef hún kæmist til útlanda.
Það var þó ekki eina ástæðan því
Elín segir einnig hafa verið gerðar at-
hugasemdir við bílinn sem hún ekur
á. Hún fékk bílastyrk frá tryggingun-
um til að kaupa sjálfskiptan bíl, enda
er hún alveg lömuð í hægri fætinum
og kemst illa leiðar sinnar nema ak-
andi. Hún segir hjálparstofnunina
hafa bent á að ef hún hefði efni á
svona flottum bíl þá þyrfti hún ekki
mataraðstoð.
Þakklát prestunum
Elín segist hins vegar alltaf hafa mætt
hlýju viðmóti hjá Fjölskylduhjálp Ís-
lands og þá hefur séra Vigfús Þór
Árnason, prestur í Grafarvogskirkju,
reynst þeim mæðginum mjög vel.
„Ég veit ekki hvar ég og minn sonur
værum ef það væri ekki fyrir þetta
fólk. Það hefur verið svo yndislegt að
hjálpa manni.“
Elín segir prestana í Grafarvogs-
kirkju hafa sent beiðni til Hjálpar-
stofnunar kirkjunnar um að hún
fengi mataraðstoð en allt kom fyrir
ekki. Henni var neitað um aðstoð og
hefur því ekki farið þangað í nokkurn
tíma. „Ég keyrði hér úr Grafarvogi alla
leið niður í Háaleiti á síðustu bensín-
dropunum og hún neitaði að afgreiða
mig,“ segir Elín og vísar þar til yfir-
manns innanlandsdeildarinnar.
Allt bilar á sama tíma
Hún segir ástandið hjá sér oft hafa
verið slæmt en sjaldan jafn slæmt og
síðustu mánuði. Sonur hennar, sem
er langveikur, er nýkominn úr aðgerð
og jólin á næsta leiti. Ísskápurinn
þeirra er bilaður og þvottavélin við
það að gefa upp öndina. „Það er alltaf
svona smá jólaglaðningur,“ segir Elín
og hlær kaldhæðnislega, því augljós-
lega gleðja þessir hlutir þau mæðgin-
in ekki um jólin.
Í miðju samtali grípur sonur
Elínar fram í fyrir henni og vill fá að
segja nokkur orð. „Þetta er allt hár-
rétt sem hún er að segja. Við höfum
átt mjög erfitt og það er aðdáunar-
vert hvað elsku mamma mín nær
að halda sér vel því sumir hreinlega
gefast upp við svona lagað,“ segir
John og það er greinilegt að honum
er mjög annt um móður sína. Hann
segist oft hafa þurft að hugga hana
eftir að henni var neitað um aðstoð
hjá Hjálparstofnun kirkjunnar. Hann
segir þau ekki rík þó þau eigi bíl og
hafi þegið utanlandsferð.
Sárt að horfa á móður sína gráta
„Við höfum átt erfitt og þurfum á
hjálp að halda og erum að reyna að
gera eins vel og við getum. Þegar okk-
ur er neitað um hjálp þegar við biðj-
um um hana þá er það særandi. Það
gerir allt ennþá erfiðara. En við höld-
um í vonina og ég og mamma mín
við erum klettar fyrir hvort annað og
við höfum þraukað hingað til,“ seg-
ir John. Þau mæðgin eru mjög náin
og reyna að vera til staðar fyrir hvort
annað. „Það er bara svo sárt fyrir mig
að horfa upp á þetta því mér þykir svo
innilega vænt um móður mína og að
sjá fólk fara svona með hana og horfa
á upp á hana gráta.“ John segir móður
sína eiga allt það besta skilið. Hún sé
manneskja sem gefur en tekur ekki.
Það sé því mjög slæmt að hún hafi
þurft að hafa samviskubit yfir því að
þiggja utanlandsferð. Hún hafi ekki
getað leyft sér mikið um ævina.
John segist hafa áhyggjur af því að
Elín Magnúsdóttir og John Magnús Wright, sonur
hennar, halda jól í skugga fátæktar. Hún er öryrki og
hann er hefur alla sína ævi glímt við veikindi. Þau hafa
þurft að leita aðstoðar hjá hjálparstofnunum til að
hafa ofan í sig og á. Lífið síðustu mánuðina hefur verið
þeim erfitt en þau standa þétt við bakið á hvort öðru.
Aðstoða eingöngu barnafjölskyldur
Taldi Elínu ekki í neyð
Vilborg Oddsdóttir, yfirmaður innanlandsdeildar Hjálparstofnunar kirkjunnar,
segir að ef fólki sé neitað um aðstoð hjá þeim þá sé það einfaldlega yfir þeim
mörkum sem stofnunin setur. Þá er forgangshópurinn á höfuðborgarsvæðinu
eingöngu barnafjölskyldur en ekki einstaklingar. En þær reglur voru settar þegar
samtökin tóku upp nýtt kerfi með matarkortum í maí síðastliðnum. Vilborg
kannast við mál Elínar þegar blaðamaður ber það undir hana nafnlaust. Hún
segir að um tveggja til þriggja ára gamalt mál sé að ræða og að Elín hafi ekki bara
þegið eina utanlandsferð heldur hafi verið um þrjár utanlandsferðir að ræða, þrjú
sumur í röð. „Þá taldi ég að hún gæti ekki verið í það mikilli neyð að hún þyrfti á
aðstoð hjálparsamtaka að halda.“
Sólrún Lilja Ragnarsdóttir
solrun@dv.is
Viðtal
Grét þegar hún
fékk nýja flík
Þakklát Elín og sonur hennar, John Magnús, eru mjög náin og standa þétt við bakið á hvort öðru. Þau reyna að gera gott úr því litla sem þau hafa.
m
y
N
d
E
y
Þ
ó
r
Á
r
N
A
So
N