Dagblaðið Vísir - DV - 16.08.2013, Blaðsíða 27

„Ég er örlagatöffari“
Fólk 27Helgarblað 16.–18. ágúst 2013
Það tók mörg ár eftir að við fluttum
til Akureyrar og þegar hún veiktist
í fyrsta skipti tók það fjölskylduna
langan tíma að horfast í augu við að
þetta var ekki bara þunglyndið. Það
var ekkert eðlilegt við það hvernig
hún hagaði sér. Ég áttaði mig á því
að mér fannst hún miklu verri,
þegar hún var betri. Í maníunni var
allt svo skakkt. Þá nötraði allt og lék
á reiðiskjálfi í kringum hana. Hún
vakti á næturnar og lét okkur jafnvel
taka þátt í bakstrinum.
Ein jólin sem hún var í
maníu líða mér seint úr minni.
Á jóladagsmorgun þá þurfti hún
endilega að fara út og buska einn
skrokk eins og það var kallað. Henni
hafði áskotnast mikið kjöt og hún
hamaðist allan jóladaginn við að
úrbeina og djöflast í kjöti. Þetta
voru blóðug jól,“ segir Margrét Pála,
óhrædd við að gera að gamni sínu.
„Það var allt svo skakkt og öðruvísi
og ég náði engu sambandi við hana.
Svo komu auðvitað góðir tímar inn
á milli eins og allir þekkja sem eiga
aðstandanda sem glímir við geðræn
veikindi.“
Veikindin mörkuðu fjölskylduna
Geðhvarfasýki móður hennar
hafði mikil áhrif á fjölskyldulífið og
mótaði barnshugann. Að alast upp
við geðræn veikindi felur stundum
í sér að taka þátt í blekkingarleik.
Það þarf að hlífa þeim veika, svo það
er frekar sagt minna en meira og til
að forða honum frá skilningsleysi
samfélagsins er heimilið einangrað.
Þar af leiðandi þarf barn í slíkum
aðstæðum að kljást sjálft við
upplifun sem það annars fengi hjálp
og huggun við að ganga í gegnum.
„Veikindi móður minnar settu
mark sitt á fjölskylduna. Auðvitað
höfum við systkinin líka verið hrædd
við sjúkdóminn, glímt sjálf en reynt
að verjast eftir fremsta megni og
gæta að okkar lyndi. En ég er á sama
tíma mjög þakklát. Lífið hefur tyftað
mig en ég hef fengið ótrúlega stór­
ar gjafir. Ég segi það án þess að hika.
Einar stærstu gjafir ævi minnar fékk
ég frá móður minni. Við systkinin
tökum þessu á afskaplega ólíkan
máta. Það er eins og við höfum alist
upp í hvert í sinni fjölskyldunni. Ég
var sjö ára meðan systir mín var 17
ára. Ég skynja stundum eins og þetta
hafi verið tveir heimar. Það var erfitt
að ganga í gegnum veikindi mömmu
þessi mótunarár þegar maður þurfti
á móður sinni að halda. Svo er það
bróðir minn sem var nýfæddur
þegar hún veiktist. Konan á næsta
bæ uppi á fjöllum þurfti að annast
hann fyrstu mánuðina.“
Börn þurfa bandamann
Lífssýn Margrétar Pálu er nánast
rökrétt þegar rýnt er í aðstæður
hennar og umhverfi. Alls staðar þar
sem hún hefur komið í uppvextinum
hafa nágrannar, vinafjölskyldur,
kennarar og aðrir rétt henni hjálpar­
hönd og gert líf hennar betra. Á
fullorðinsárum hefur hún áttað
sig á því að öll börn þurfa á hlýjum
bandamanni að halda og gert það
að veruleika.
„Það er svo merkilegt að skoða
fjölskyldusögur fólks. Mér finnst til­
veran sjálf toppa hvaða skáldskap
sem er. Við erum öll með svo merki­
legar og stórar sögur á bak við okkur.
Ég segi það án þess að hika að
fjölskyldusaga mín er grunnur­
inn að ástríðu minni fyrir því að
„Þetta
voru
blóðug jól
Myndir Kristinn Magnússon