Dagblaðið Vísir - DV - 30.05.2014, Blaðsíða 36

Helgarblað 30. maí –2. júní 201436 Fólk Viðtal
S
amkvæmt stjörnuspekinni
er ég fædd meyja en rísandi
ljón. Gulli stjörnuspekingur
segir að þess vegna þurfi ég
stundum að draga mig í hlé
og eiga skjól fyrir veðrum lífsins, og
horfa inn á við. En svo rísi ljónið upp
í mér með vissu millibili og þá kem ég
stökkvandi fram og krefst athygli og
umsvifa. Eflaust er þetta rétt. Ég þarf
mín rólegu tímabil en svo þarf ég fé-
lagsskap og fá að skína. Þannig hef-
ur allt mitt líf verið þegar ég hugsa
um það,“ segir rithöfundurinn, fræði-
maðurinn og fyrrverandi alþingis-
konan Ólína Þorvarðardóttir.
Sjálfkjörinn foringi
Það er alltaf fjör í kringum Ólínu. Hún
er dugleg, fylgin sér og hefur setið í
fleiri félögum en hún hefur tölu á.
„Fyrsta félagið sem ég stofnaði var
leyniklúbburinn Ægisdætur. Þá var
ég 10 ára og sjálfkjörinn foringi í her-
skáum flokki stelpna sem kölluðu
sig nöfnum á borð við Alda, Hrönn,
Bylgja og Bára. Við gerðum usla í
hverfinu með broddstafi við hönd og
skutum strákunum skelk í bringu.
Ég er alin upp á þeim tíma þegar
börn voru send í sveit á sumrin, og
sama gilti um mig. Í sveitinni þýddi
ekkert að hafa mig til inniverka, ég
vildi hvorki passa börn né vaska upp.
Ég vildi hamast í útiverkunum, vaka
yfir sauðburði, stinga úr fjárhúsinu,
fara í göngur og réttir. Ég var skáti og
mjög virk í félagslífi. Það kom strax
fram í mér. Ef ég sé gott málefni verð
ég yfirleitt að blanda mér í það, þótt
ég hafi róast með árunum.“
Sýslumannsdóttir á Ísafirði
Ólína ólst upp á Miklubrautinni
í Reykjavík. Þegar pabbi hennar,
Þorvarður Kjerúlf Þorsteinsson, varð
sýslumaður á Ísafirði árið 1973 fluttist
fjölskyldan vestur á Ísafjörð. „Á þeim
tíma voru sýslumenn „yfirvaldið“ á
staðnum, þeir voru bæjarfógetar, lög-
reglustjórar og dómarar, bæði rann-
sökuðu mál og dæmdu. Mig langaði
að fara á heimavist og fékk að fara á
heimavistarskólann að Núpi áður en
ég sameinaðist fjölskyldunni á Ísa-
firði. Ég áttaði mig ekki á því fyrr ég
var komin vestur að staða mín var
þar orðin allt önnur en fyrir sunnan.
Nú var ég sýslumannsdóttir og það
var talað um þetta nýja fólk í bænum.
Allt í einu fann ég fyrir athygli og að
það urðu til sögur. Því hafði ég aldrei
kynnst fyrr og eftir á að hyggja var
þetta erfitt. Svona lagað loðir gjarn-
an við smábæjarsamfélög; dálítil tor-
tryggni út í þá sem koma utan frá. Og
kannski ekki mjög vönduð umræða.“
Ófrísk 16 ára
Ólína gaf bæjarbúum safaríkt slúður
þegar hún varð ófrísk í gaggó, þá 16
ára. „Ég varð strax skotin í strák og
hálfu áru síðar var ég orðin ólétt eft-
ir hann. Þetta var auðvitað feitur
biti að smjatta á fyrir söguberana. Á
þessum tíma var ekki hægt að kaupa
þungunarprufur úti í búð svo ég fór
á spítalann til að fá úr þessu skorið
og fékk að vita að ég væri komin
þrjá mánuði á leið. Ég fór á miðjum
skóladegi, og kom til baka í löngufrí-
mínútunum. Fréttin hafði borist á
undan mér í skólann, áður en ég náði
að ganga til baka. Það fékk mjög á
mig, enda var ég varla búin að með-
taka þetta sjálf,“ segir hún og bætir
við að drengurinn hafi fæðst þegar
hún var nýbyrjuð í Menntaskólanum
á Ísafirði. „Jón Baldvin Hannibalsson
var þá skólameistari. Hann ætlaði
ekki að taka við mér út af þessu, en lét
sér samt segjast. Þannig var mórall-
inn á þessum tíma.“
Fann ástina
Fljótlega slitnaði upp úr sambandi
Ólínu og barnsföður hennar en innan
skamms kynntist hún mannsefninu
sínu, Sigurði Péturssyni, í mennta-
skólanum. „Það brann saman með
okkur á busaballi haustið 1977. Við
urðum bara hrifin og síðan hafa okkar
leiðir legið saman. Hann gekk syni
mínum í föðurstað og við eignuðumst
fjögur börn til viðbótar. Við Siggi erum
lík að sumu leyti, en samt ólík að öðru
leyti. Við höfum bæði sagnfræðiáhuga
og mikinn áhuga á þjóðfélagsmálum,
bókmenntum og pólitík. Ætli fólk líti
ekki svo á að hann sé rólegi og yfirveg-
aði aðilinn í hjónabandinu en ég sé
göslarinn. Hann er jú rólyndari en ég,
það hefur alltaf verið meiri gusugang-
ur í kringum mig í gegnum tíðina.
Samt er ekki allt sem sýnist í þessu.
Við vegum hvort annað upp.“
Sambandið kraftaverk
Hún játar að það hafi verið skemmti-
legt að geta deilt hugðarefnum sínum
með makanum. „Við erum þannig
lífsförunautar og ég get ekki hugs-
að mér hvernig tilveran hefði annars
verið. Það er gjöf að eiga maka sem
maður getur talað við um það sem
maður hefur áhuga á og deilt gleði og
sorgum með. Ég hef alltaf getað treyst
á hans félagsskap og stuðning og hef
endurgoldið það. Við höfum einfald-
lega verið til staðar fyrir hvort ann-
að, bæði í áhugamálum og í alvöru,
án þess að binda hvort annað um of.
Þegar maður er ungur gengur maður
fagnandi á móti lífinu en þegar mað-
ur þroskast lítur maður um öxl og
horfir yfir veg sinn. Þá sér maður hvar
og hvenær kraftaverkin áttu sér stað.
Það þarf fjarlægð til að átta sig á því
hvað maður er lánsamur og hvað hef-
ur haft raunverulegt gildi. Auðvitað
veit maður þegar maður kynnist
maka sínum að það er mikils virði en
á meðan maður er í núinu áttar mað-
ur sig ekki endilega á því hvaða þýð-
ingu það hefur. Ekki fyrr en árin eru
farin að líða.
Ég gerði mér strax grein fyrir því
þegar við kynntumst að ég vildi vera
með þessum manni en í dag sé ég
betur hvað við eigum vel saman.
Ég gæti ekki hugsað mér tilveruna
án hans og er ekkert viss um að við
ættum vel heima í samböndum við
einhverja aðra en nákvæmlega við
hvort annað.“
Óléttan góður löðrungur
Hún viðurkennir að hafa sem ungling-
ur verið að flýta sér að verða fullorðin.
„Andinn var þannig á Ísafirði. Margar
jafnöldrur mínar voru farnar að byggja
hús með sínum mönnum fyrir tvítugt.
Fólk fór strax að vinna og það þótti
ekkert tiltökumál að eignast barn, þó
að 17 ár þættu kannski full ungt.
Mér finnst stundum, þegar ég lít
til baka, ég tilheyra kynslóð sem er á
mörkum tveggja tíma. Nútíminn var
að halda innreið sína á Ísafirði en var
samt ekki alveg kominn, togstreita
var milli menntafólks og vinnandi
fólks og tortryggni út í menntun. Ef
ég hefði ekki orðið ófrísk að honum
Dodda mínum er ég ekki viss um að
ég hefði gengið menntaveginn. Ég
var bara farin að vinna í fiski í öllum
skólafríum og hafði engin sérstök
framtíðaráform önnur en þau að
þéna pening þegar mér var skellt nið-
ur á jörðina við það að verða ólétt. Þá
varð ég að setjast niður og hugleiða
hvað ég ætlaði að gera við líf mitt,
hvað ég vildi verða og hvort þetta
barn breytti einhverju. Þetta var góð-
ur löðrungur,“ segir hún og bætir við
að þótt hún hafi fengið góðan stuðn-
ing heima fyrir hafi það verið talsvert
áfall að verða ófrísk svo ung.
Barnsfæðingin bylting
„Mamma og pabbi sögðu ekki neitt.
Þau studdu mig bara en álösuðu mér
aldrei. Þau reyndust mér eins og klett-
ar. Ég var með barnið fyrstu fjögur árin
Ástir og átök Ólínu
Það gustar reglulega um Ólínu Þorvarðardóttur
sem segist þó alls ekki átakasækin manneskja.
Indíana Ása Hreinsdóttir ræddi við Ólínu um
óléttu á unglingsaldri, ástina sem hún fann í
menntó, þingsetuna sem hún saknar ekki og skapið
sem hún segir hafa róast með árunum.
Indíana Ása Hreinsdóttir
indiana@dv.is „Ef ég sé gott málefni
verð ég yfirleitt að
blanda mér í það,
þótt ég hafi róast
með árunum.
Sækist ekki í átök Ólína
segist ekki átakasækin
manneskja en viðurkennir
að vera allt annað en skap-
laus. Mynd SIgtryggur ArI
„Sjálfsagt er ég
umdeild, hver
getur verið óumdeildur
eftir tæp 56 ár, þar af
hálfa ævina í opinberri
umræðu?