Dagblaðið Vísir - DV - 30.05.2014, Blaðsíða 23

Helgarblað 30. maí –2. júní 2014 Fréttir Erlent 23
ÍSLAND
EISTLAND
Miðvikudaginn
4. júní
Klukkan 19:15
málum.
Slóvakía, Tékkland, Slóvenía og
Króatía eru á meðal þeirra landa
þar sem mestur munur mælist á
kjörsókn til Evrópuþings annars
vegar og landsþings hins vegar. Í
þingkosningum í Tékklandi í fyrra
var kjörsókn 59 prósent en aðeins
19,5 prósent í Evrópukosningunum
núna, því munar um 40 prósentu-
stigum. Kjörsókn í Póllandi hefur
jafnan verið slæm og var aðeins 48
prósent í kosningum til landsþings-
ins árið 2011.
Latir kjósendur sektaðir
Þrátt fyrir einstaka undantekn-
ingar eins og Danmörku, Svíþjóð
og Bretland þar sem kjörsókn hef-
ur sumpart aukist virðist minnk-
andi kjörsókn í Evrópukosningum
almennt vera staðreynd. Kjörsókn-
in er að jafnaði best í þeim ríkjum
sem starfrækja skyldukosningar og
hefur staðið í stað í Belgíu, Lúxem-
borg og Möltu. Í Belgíu er leyfilegt
að sekta ríkisborgara sem sýna ekki
fram á löglega afsökun fyrir því að
taka ekki þátt. Sú sekt getur numið
allt að eitt þúsund evrum, jafnvirði
um 150 þúsunda króna, en lögun-
um hefur þó ekki verið framfylgt frá
árinu 2003.
Þessi lagaheimild er jafnframt til
staðar á Kýpur og í Grikklandi, en
er þó að sama skapi ekki framfylgt
og er kjörsókn þar nú yfir 20 pró-
sentum minni en þegar þau gengu
í ESB. Engin lagaskylda er þó um
kosningarnar á Ítalíu þar sem kjör-
sókn hefur almennt verið góð, eða
um 60 prósent í ár.
Gríðarlegur munur á málefnum
og fjölda atkvæða í landskosningum
annars vegar og í Evrópukosning-
um hins vegar skapar mikla ringul-
reið í þessu nýja valdakerfi ESB sem
tók gildi með Lissabon-sáttmálan-
um árið 2009, þar sem Evrópuþing-
ið endurspeglar ekki afstöðu að-
ildarríkjanna sjálfra og hefur þar af
leiðandi mun veikara umboð. Rík-
isstjórnir og landsþing aðildarríkja
ESB hafa nefnilega stuðning allt að
fjórfalt fleiri kjósenda, eins og í til-
viki Tékka og Slóvaka. En í öðrum
ríkjum, eins og Belgíu og Lúxem-
borg, er enginn munur þar á.
Breyttar áherslur
Þjóðernissinnar og Evrópuand-
stæðingar höfðu stórsigur í Frakk-
landi, Bretlandi og Danmörku en
hefðbundnir stjórnmálaflokkar
eru áfram stærstir í öðrum aðildar-
ríkjum ESB. Þótt líta megi á þessar
kosningar sem vantraust á ríkjandi
stjórnvöld þar í Evrópumálum, hafa
hefðbundnir stjórnmálaflokkar
áfram nokkuð tryggan meirihluta.
Kristilegir demókratar (EPP) og
evrópskir jafnaðarmenn (S&D)
fengu einir saman 405 þingmenn af
751 sem þrýstir verulega á þá um að
starfa saman. Þó er víst að Evrópu-
andstæðingar hafa aldrei verið fleiri
á Evrópuþinginu.
Francois Hollande, Frakklands-
forseti og leiðtogi jafnaðarmanna
sem fengu aðeins 14 prósent at-
kvæða þar, lýsti vonbrigðum sín-
um í sjónvarpsávarpi degi eftir að
niðurstöðurnar voru ljósar. Hann
talaði fyrir breyttum áherslum á
fundi með leiðtogum ESB í vikunni.
„Evrópa er orðin illlæsileg, fjarlæg
og svo gott sem óskiljanleg, jafnvel
í augum ríkisstjórna. Þetta geng-
ur ekki … Ég er Evrópubúi og mér
ber skylda til að endurskipuleggja
Frakkland og beina ESB á rétt mið,“
sagði hann og velti fyrir sér hvort
hægt væri að takmarka afskipti ESB
þar sem sambandsins er ekki þörf.
Einangrun Frakka
Yves Bertoncini, framkvæmdastjóri
hugveitunnar Notre Europe –
Jacques Delors Institute og fyrr-
verandi stjórnarerindreki í
Frakklandi, greinir niðurstöð-
ur kosninganna í þrennt. Í fyrsta
lagi hafi dregið verulega úr vægi
mið-hægri flokka og vægi mið-
vinstri aukist. Í öðru lagi hafi for-
ysta Evrópuandstæðinga einangrað
þessi lönd í samstarfi ESB, á með-
an völd Þýskalands, Ítalíu og Spán-
ar aukast. Í þriðja lagi muni kristi-
legir demókratar, jafnaðarmenn og
íhaldsmenn áfram vera ráðandi öfl í
ákvarðanatöku Evrópuþingsins.
Til að mynda stjórnmálafylkingu
á Evrópuþinginu þarf 25 þingmenn
frá sjö þjóðríkjum. Þessir þjóðernis-
sinnuðu flokkar eru margir hverjir
óflokksbundnir, en hafa nú þegar
frekar sýnt því áhuga að starfa með
íhaldsmönnum en flokkum þjóð-
ernissinna og Evrópuandstæðinga
á Evrópuþinginu. Þar á meðal eru
Nýja flæmska bandalagið (N-VA),
sem vann fjóra þingmenn, og Danski
fólksflokkurinn (DF), sem einnig
fékk fjóra menn kjörna. Því má
búast við því að hagur íhaldsmanna
vænkist þótt þeir hafi goldið afhroð í
kosningunum á Bretlandi á kostnað
Breska sjálfstæðisflokksins (UKIP).
Það mun líklega skýrast á næstu vik-
um hvaða óháðu flokkar sameinast
stærri stjórnmála fylkingum. n
Stjórnmálahópar
á Evrópuþinginu
Norrænir vinstri græn-
ir, GUE-NGL (Vinstri)
Græningjar (Miðju
umhverfisflokkur)
Jafn-
aðar-
menn,
S&D
(Mið-
vinstri)
ALDE
(Frjálslyndir)
Kristilegir
demókratar,
EPP (Mið-hægri)
Íhalds-
menn,
ECR
(Mið-
hægri)
Frelsisflokk-
urinn, EFD
(Hægri)
Frjálsir og
óháðir flokkar
(Öfga hægri)
Aðrir óháðir
flokkar
45
52
191
64
214
46
38
41
60
Up
p t
il h
óp
a E
vr
óp
u-
an
ds
tæ
ðin
ga
r
„ Í Belgíu er leyfi­
legt að sekta ríkis­
borgara sem sýna ekki
fram á löglega afsökun
fyrir því að taka ekki þátt.
B
andarísk stjórnvöld starf-
rækja þjálfunarbúðir fyrir
tilvonandi sérsveitarmenn í
fjórum ríkjum í Norður- og
Vestur-Afríku. Með þessu
verða Bandaríkjamenn betur í stakk
búnir til að takast á við ógn uppreisn-
arhópa á borð við Boko Haram og al-
Kaída. Bandaríska blaðið New York
Times greindi frá þessu í vikunni, en
um er að ræða háleynilegt verkefni
bandarískra stjórnvalda.
Barist gegn hryðjuverkamönnum
Þjálfunarbúðirnar eru starfræktar í
Líbíu, Níger, Máritaníu og Malí og
eru tilvonandi sérsveitarmenn valdir
sérstaklega og koma auk þess frá við-
komandi ríkjum. Fyrstu búðirnar voru
opnaðar í fyrra og er markmiðið, að
sögn New York Times, að innan fárra
ára verði stöndugar deildir í Afríku, á
vegum bandaríska hersins, sem allar
verða í stakk búnar til að berjast gegn
hryðjuverkamönnum á þessum slóð-
um. Bandaríkjamenn eru þegar orðnir
þátttakendur í baráttunni gegn níger-
ísku hryðjuverkasamtökunum Boko
Haram, en Barack Obama Bandaríkja-
forseti sendi hóp hermanna til Níger-
íu eftir að samtökin rændu hátt í 300
skólastúlkum í síðasta mánuði.
Stefnubreyting
„Að þjálfa innfædda menn til að elt-
ast við aðsteðjandi ógnir á sínum
heimaslóðum er það sem við þurf-
um að gera,“ sagði Michael A. Sheeh-
an hjá bandaríska varnarmála-
ráðuneytinu á síðasta ári, áður en
tilvist þjálfunarbúðanna varð opin-
ber. Búðirnar þykja vera til marks
um nokkurs konar stefnubreytingu
Bandaríkjamanna í utanríkismál-
um. Í stað þess að senda þúsund-
ir bandarískra hermanna út fyrir
landsteinana, eins og til Afganistans
og Íraks, verður áherslan frekar lögð
á að sérþjálfa innfædda til að taka
á aðsteðjandi vanda strax. Verk-
efni sem þetta er ekki ókeypis og
hafa Bandaríkjamenn eyrnamerkt
70 milljónir Bandaríkjadala, átta
milljarða króna, í verkefnið á næstu
misserum.
Vandkvæðum bundið
New York Times greinir einnig frá
því að það geti verið vandkvæðum
bundið að koma upp þjálfunarbúð-
um í þessum ríkjum. Þannig gerðist
það í ágúst í fyrra að hópur vopnaðra
uppreisnarmanna rændi vopnum,
ökutækjum og ýmsu lauslegu í Líbíu
þar sem Bandaríkjamenn voru að
koma sér fyrir. Líbískir öryggisverð-
ir sem áttu að gæta vopnanna voru
yfirbugaðir auðveldlega. Þetta varð
til þess að Bandaríkjamenn neydd-
ust til að finna nýjan og öruggari stað
fyrir þjálfunarbúðirnar. n
Sérsveitarmenn
þjálfaðir í Afríku
Bandaríkjamenn þjálfa innfædda til að berjast gegn hryðjuverkum
Einar Þór Sigurðsson
einar@dv.is
Þjálfun Sérsveitarmennirnir munu fá alla nauðsynlega þjálfun til að takast á við hryðju-
verkamenn. Hér sjást hermenn frá Malí við æfingar.