Dagblaðið Vísir - DV - 05.09.2014, Blaðsíða 38

Helgarblað 5.–8. september 201438 Neytendur
Hætta að heim-
sækja eldri borgara
n Bankar draga úr þjónustuheimsóknum n Skerðing í ljósi ofsagróða gagnrýnd
É
g á aldraða foreldra og þetta hef-
ur hentað mjög vel. Þau vilja ekki
sjá debetkort og myndu sjálfsagt
ekki muna PIN-númerið þótt
það væri hraðbanki þarna,“ seg-
ir dóttir fullorðinna hjóna sem búa á
dvalar- og hjúkrunarheimilinu Selja-
hlíð í Reykjavík. Arion banki hefur
hefur í gegnum tíðina boðið heimilis-
fólki upp á heimsóknir í byrjun hvers
mánaðar þar sem fólki hefur gefist
kostur á að taka út peninga og þiggja
almenna bankaþjónustu. Nú stend-
ur til að hætta allri slíkri þjónustu við
aldraða á höfuðborgarsvæðinu hjá
Arion banka. Bankarnir hafa dreg-
ið nokkuð úr þjónustuheimsóknum
sínum á undangengnum árum sam-
hliða því að útibúum hefur verið lok-
að. Bera þeir því við að sífellt færri nýti
sér þessa þjónustu. Skerðingin kemur
verst niður á eldri borgurum sem sitja
eftir í hinni rafrænu bankabyltingu
nútímans. Algjör óþarfi að skerða
þjónustu við aldraða meðan bankarn-
ir græða á tá og fingri, segir formaður
Landssambands eldri borgara.
Geta bara greitt með peningum
Dóttirin, sem baðst undan því að
koma fram undir nafni, segir að eldri
borgurum og aðstandendum þeirra
hafi verið tilkynnt að í næsta mánuði
verði síðasta þjónustuheimsókn-
in frá Arion banka. „Þetta er auðvit-
að mjög slæmt. Síðan í ofanálag þá er
Reykjavíkurborg ekki einu sinni með
posa þannig að fólk þarf að borga
allt, félagsstarf og þess háttar, með
reiðufé. Ef það fer í hárgreiðslu þá
þarf að borga með peningum. Sum-
ir eru ekki með netbanka. Þannig að
þetta er snúið.“ Hún segir að bankinn
hafi engar skýringar gefið á þessari
skerðingu á þjónustu til handa eldri
borgurum. Þá hafi hún einnig heyrt
svipaða sögu frá kunningjakonu sinni
sem á foreldra í þjónustuíbúðunum á
Dalbraut 27.
„Þetta virðist eins á öllum
dvalarheimilum. Þau geta ekkert
greitt nema að vera með pening. Það
er dýrt að ferðast með leigubíl fram
og til baka út í banka og aðstandend-
ur geta ekki alltaf skotist frá úr vinnu
til að aðstoða. Mér finnst þetta skelfi-
lega óþægilegt því ég kemst ekki alltaf
frá til að hjálpa og þarf því að fara að
skjótast um allar trissur. Eða stofna
debetkortareikning og fá aukakort því
þau eru ekki með nein kort. Þau eru
bara með sínar bækur og vilja bara
hafa þetta upp á gamla mátann. Þau
eru fædd í kringum 1930 og mamma
hefur til dæmis aldrei verið með
debetkort og vill ekki sjá það.“
Græða á tá og fingri
„Mér finnst að þessar fjármálastofn-
anir okkar, sem eru nú flestar að
græða á tá og fingri, geti nú komið
til móts við eldra fólkið með því að
halda þessari þjónustu uppi,“ seg-
ir Jóna Valgerður Kristjánsdóttir, for-
maður Landssambands eldri borg-
ara, þegar DV leitaði álits hennar á
þessari þróun. Hún hafði ekki heyrt
af þessum áformum Arion banka að
draga úr þjónustu við hjúkrunar- og
dvalarheimili. Henni finnst það algjör
óþarfi hjá bönkunum. Hún bend-
ir á að þróunin sé öll í þessa áttina,
þótt reyndar sé þeim eldri borgur-
um sífellt að fjölga sem noti heima-
banka. Hún bendir á fregnir af því
að bankar ætli sér nú að innheimta
sérstakt gjald af fólki fyrir að taka
út peninga. „Ég hugsa að það sé nú
um 80 prósent eldra fólks sem ger-
ir það vegna þess að það er ekki með
heimabanka.“ Bendir Jóna Valgerður
á að það hafi nú verið að meirihluta
eldra fólk sem hafi átt innstæður í
bönkunum svo það hljóti nú að koma
bönkunum vel að hafa þær innstæð-
ur. „Mér finnst nú að þeir þurfi ekki
að vera að draga úr þjónustunni með
því að hætta þessum heimsóknum
eða taka meira gjald en þeir hafa gert
hingað til.“ Hún segir fólk sem er um
og yfir sjötugt sérstaklega verða und-
ir í örri tækniþróun undanfarinna
ára. „Það væri afar slæmt ef þetta er
lagt af og það er alltaf verið að fækka
þessum útibúum um allt land og um
leið minnkar þjónustan, ekki síst við
eldra fólk sem þarf á þessu að halda.
Sú kynslóð sem nú er komin yfir sjö-
tugt fer ekkert að læra á heimabanka.
Þessar tækniframfarir hafa verið afar
örar undanfarin ár og þetta fólk nær
þessu bara ekki. Það vill bara halda í
sitt gamla fyrirkomulag.“
Hætta í höfuðborginni
DV bar málið undir Arion banka og
þar fengust þau svör að sífellt færri
nýttu sér þær þjónustuheimsóknir
sem bankinn og útibú hans hafi far-
ið á hjúkrunarheimilum og stofnun-
um um árabil. „Hefur því þjónustu
verið hætt þar sem þörfin er lítil eða
einfaldlega ekki til staðar,“ segir í svari
frá Haraldi Guðna Eiðssyni, forstöðu-
manni samskiptasviðs Arion banka.
„Þannig er misjafnt eftir svæð-
um og útibúum hvort slík þjónusta
er veitt og þá hvernig henni er háttað.
Starfsfólk Arion banka veitir nú þjón-
ustu á nokkrum hjúkrunarheimilum,
spítölum eða stofnunum á lands-
byggðinni. Þessi þjónusta er hins
vegar að falla niður á höfuðborgar-
svæðinu. Það er þó gert í samstarfi
við heimilin og með góðum fyrirvara
þannig að hægt hefur verið að gera
viðeigandi ráðstafanir.“
Útibú á Hrafnistu í Hafnarfirði
DV spurðist einnig fyrir um það hvern-
ig þjónustu hinna stóru bankanna við
aldraða er háttað. Guðný Helga Her-
bertsdóttir, upplýsingafulltrúi Íslands-
banka, segir að bankinn sé með útibú
á Hrafnistu í Hafnarfirði auk þess sem
hraðbanki sé einnig í anddyri heim-
ilisins. Sambærilega þjónustu sé líka
að finna á Ísafirði. Bankinn býður hins
vegar ekki upp á þjónustuheimsókn-
ir mánaðarlega á dvalar- og hjúkr-
unarheimili líkt og Arion banki og
Landsbankinn hafa gert.
Veltur á eftirspurn og notkun
Hjá Landsbankanum hefur þjón-
ustuheimsóknum víða verið hætt en
reynt hefur verið að halda uppi þjón-
ustu þar sem útibúum hefur verið
lokað. Þegar litið er á landsbyggðina
þá var þjónustuheimsóknum á Eski-
fjörð hætt í júlí. Ástæðan er að sögn
Kristjáns Kristjánssonar, upplýsinga-
fulltrúa bankans, lítil notkun og hús-
næðisbreyting. Ekki stendur til að
hefja heimsóknir þangað á nýju. Á
Akureyri voru þjónustuheimsókn-
ir til 2010/2011 í félagsaðstöðu eldri
borgara, Víðilundi og í Lindarsíðu,
sem ákveðið var að hætta vegna lítill-
ar notkunar, sama á við um Voga á
Vatnsleysuströnd. Þjónustuheim-
sóknum á Flateyri og í Súðavík var
fækkað yfir sumarið og stendur nú
yfir endurskoðun á tíðni þeirra í ljósi
nýtingar. Á Bíldudal lágu heimsókn-
ir niðri í sumar en stefnt er að því að
byrja aftur í október/nóvember og
endurmeta stöðuna þar sömuleið-
is. Í Reykhólahreppi eru heimsókn-
ir á dvalarheimilið Barmahlíð á milli
11.30 og 12.00 alla miðvikudaga. Hús
eldri borgara í Stöðvarfirði er heim-
sótt fyrsta og þriðja fimmtudag hvers
mánaðar á milli 15–16 og í Grundar-
firði eru heimsóknir á Dvalarheimil-
ið Fellaskjól fyrsta fimmtudag hvers
mánaðar. Í Reykjavík er bankinn
með vikulegar heimsóknir á Hrafn-
istu sem bankinn hefur boðið upp á
í meira en 20 ár. Mánaðarlegar heim-
sóknir eru þá á Furugerði og Hæðar-
garð. Nánari upplýsingar um þjón-
ustuheimsóknir bankans má finna
á heimasíðu bankans undir útibú –
þjónustuheimsóknir. Kristján segir
að heimsóknir og tíðni þeirra velti á
þörfum viðskiptavina, eftirspurn og
notkun auk annarra atriða á hverj-
um stað eða svæði. Hann segir að ef
þjónustuheimsóknum sé hætt sé við-
skiptavinum boðið að leysa mál með
öðrum hætti, til dæmis með að setja
reikninga í beingreiðslur. „Það kostar
enga tölvukunnáttu fyrir eldra fólk
og hentar því mörgum vel. Reiðufé
nálgast fólk þá oftast í gegnum hrað-
banka. Svo er líka hægt að leysa mál í
gegnum síma, bæði í þjónustuverinu
og þjónustusíma, sem er gjaldfrjáls.“
Draga úr þjónustu og rukka meira
Í Fréttablaðinu hinn 1. september
síðastliðinn kom fram að stóru bank-
arnir séu að íhuga í auknum mæli að
færa sig yfir í rafræn útibú þar sem
þeir sem þurfa aðstoð starfsmanna
þurfi að greiða aukalega og hærra
gjald fyrir það. Þetta er í takt við þær
breytingar sem orðið hafa á þjónustu
bankanna undanfarin ár þar sem
gríðarleg fækkun hefur orðið á útibú-
unum, ekki síst á landsbyggðinni. Á
síðustu tíu árum hefur bankaútibú-
um fækkað úr 170 í 90 að því er fram
kom í máli Friðberts Traustasonar,
formanns Samtaka starfsmanna fjár-
málafyrirtækja, í Fréttablaðinu.
Kemur verst niður á gamla
fólkinu
Þessi fækkun útibúa í hagræðingar-
skyni kemur, líkt og Jóna Valgerð-
ur bendir á, verst niður á eldra fólki
sem orðið hefur eftir í tæknivæð-
ingu bankakerfisins. Hjá mörgum
eldri borgurum hefur það um ára-
tugaskeið verið ákveðin rútína um
hver mánaðamót að hafa sig til, fara
í bankann til að greiða reikninga og
taka út reiðufé en síðast en ekki síst
að hitta annað fólk. Með fækkun úti-
búa og aukinni áherslu á rafræna
þjónustu og netbankavæðingu hefur
í þessu tilliti dregið verulega úr þjón-
ustu bankanna við þennan þjóðfé-
lagshóp. Allt gerist þetta á sama tíma
og stóru viðskiptabankarnir þrír skila
tugmilljarða hagnaði og hafa gert á
hverju heilu starfsári frá hruni. Er því
skiljanlegt að mörgum þyki skjóta
skökku við að á sama tíma skuli draga
úr þjónustu og gjaldtaka aukast. n
Bankarnir hagnast um tugi milljarða
Banki Hagnaður á fyrri hluta ársins 2014 Hagnaður á sama tímabili í fyrra
Arion banki 17,4 milljarðar 5,9 milljarðar
Íslandsbanki 21,1 milljarður 17,8 milljarðar
Landsbanki 14,9 milljarðar 15,5 milljarðar
Hagnaður eftir skatta
Sigurður Mikael Jónsson
mikael@dv.is
„Mér finnst að
þessar fjármála-
stofnanir okkar, sem eru
nú flestar að græða á tá
og fingri, geti nú komið til
móts við eldra fólkið með
því að halda þessari þjón-
ustu uppi.