Lögmannablaðið - 01.12.2011, Blaðsíða 6

6 lögmaNNaBlaðið tBl 04/11
UMfJöllUn
réttarríkið í gegnum þykkt og
þunnt
Skúli magnússon fjallaði almennt um
réttarríkishugtakið í erindi sem hann
nefndi „réttarríkið í gegnum þykkt og
þunnt“ (The rule of Law through Thick
and Thin ...). eftir að hafa dvalið við
landnám Íslands og lagahugmyndir
þjóðveldisins rakti hann dæmisögu L.
Fullers, réttarheimspekings og prófessors
við Harvard, af konungi sem alls átta
sinnum mistókst að setja lög af
mismunandi aðstæðum. af þessum átta
leiðum dró hann ályktanir um megin-
reglur réttarríkisins, þ.e. að lög skyldu
vera almenn, aðgengileg, framvirk, skýr,
án mótsagna, fram kvæmanleg, stöðug
og skilvirk. Hann lagði áherslu á að
þessar kröfur fjölluðu ekki beinlínis um
efni réttarreglna heldur form þeirra og
framsetningu. Krafa réttarríkisins um að
lög skyldu vera almenn mætti t.d. ekki
rugla við þá kröfu réttlætis að allir skuli
vera jafnir fyrir lögum. Í sumum tilvikum
gæti þó réttarríkið tengst jafnræði, t.d.
ef lög gerðu kröfu um eitthvað sem
sumir gætu framkvæmt en aðrir ekki
(t.d. vegna sjúkleika, aldurs eða þess
háttar).
í t i l e f N i a l d a r a f m æ l i s
lögmannafélags íslands var haldið
málþing þar sem velt var upp spurn­
ingunni hvert hlutverk lögmanna og
lögmannafélaga væri í réttarríkinu og
hvort það væri annað á viðsjár verðum
tímum en endranær. svar framsögu­
mannanna skúla magnús sonar, ritara
við efta dómstólinn, Carolyn B. lamm,
fyrrverandi forseta american Bar
associaton og evangelos tsouroulis,
annars varaforseta CCBe, var í stuttu
máli að svo væri. lögmenn gegndu
ákveðnu hlutverki í réttarríki. á það
reyndi einkum þegar þjóð félagsleg
upplausn ógnaði virðingu almennings
og ráðamanna fyrir lögum og rétti. Þá
þyrftu lögmenn að stíga fram og skýra
lögin, ástæður lagasetningar og halda
uppi rökstuddri gagnrýni á valda­
stofnanir samfélagsins. mál þinginu eru
gerð skil hér að neðan en auk fram­
sögumanna tóku formenn lögmanna­
félaga á Norðurlöndum þátt í pallborðs­
umræðum að loknum fram sögum.
gunnar jónsson hrl. var málþingsstjóri
og stjórnandi pallborðs umræðna.
réttarríkið á viðsjárverðum tímum
Hlutverk lögmanna og lögmannafélaga
skúli magnússon.
Carolyn lamm.