Gripla - 20.12.2012, Blaðsíða 295

293
engar þeirra taka mið af varðveisluhefð kvæðisins í síðari handritum og þá
hvaða vísbendingar hún kunni að veita um viðhorf skrifaranna til þessa
álitaefnis. Af henni má þó leiða ýmislegt.
Ýmist er litið á kvæðið sjálfstætt eða sem hluta Konungsbókar (sjá töflu
1 og töflu 2). Hið fyrra hefur líkast til bjargað síðustu vísum kvæðisins
frá glötun því að ef litið er til varðveislu einstakra kvæða Konungsbókar,
þeirra sem varðveitt eru stök eða ásamt fáum eddukvæðum innan um
annað efni, sést að Sigurdrífumál skera sig frá þeim. sem vænta mátti eru
Hávamál og Völuspá varðveitt sérstök oftast eddukvæða, en úr hetjukvæða-
hluta Konungsbókar virðast Sigurdrífumál ein skrifuð upp án annarra
eddukvæða.6 einnig sést að án samhengis Konungsbókar hefst það yfirleitt
á 5. vísu konungsbókargerðar („Bjór færi ég þér“), og virðist því hafa
verið litið á hana sem upphafserindi kvæðisins. Það gæti verið fyrir áhrif
Völsunga sögu, þar sem vísan er upphafserindi kvæðisins, en þó ber að hafa
í huga sem fyrr er nefnt að í Konungsbók er kvæðisupphaf óljóst.
í mörgum þeirra handrita sem varðveita Sigurdrífumál einstök fylgir
ritgerð séra Björns jónssonar á skarðsá um rúnir, sem víkur til útskýr-
inga á rúnaþætti kvæðisins miðað við gerð Völsunga sögu. einnig vekur
athygli að flest handritanna varðveita kveðskap eftir egil skallagrímsson,
rúnfróðan mann eftir sögu hans að dæma. Þannig hníga öll rök til þess
að þar sem Sigurdrífumál voru tekin upp einstök hafi sagan af sigurði og
sigurdrífu verið álitin aukaatriði á meðan fræði, einkum rúnafróðleikur,
hafi verið álitin aðalatriði. Það skýrir hvers vegna kvæðið er tekið úr
samhengi Konungsbókar og sett í samhengi fræðanna og til þjónustu við
þau (jón Helgason 1959, 89). Áherslan á fræðin helst líklega í hendur við
fræðastarfsemi 17. aldar almennt, líkt og ritgerð Björns ber vitni um, og
má einnig minna sérstaklega á fyrsta rúnarit ole Worm í þessu samhengi,
Runir seu Danica literatura antiqvissima, sem út kom 1636 (einar G.
Pét ursson 1984, 267–277).
6 Þessi niðurstaða er fengin með því að taka saman upplýsingar úr handritaskrám og verður
að taka henni með fyrirvara um að handritaskrár geti verið brigðular.
SIGURDRÍFUMÁL oG eyÐAn í KONUNGSBÓK