Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2007, Blaðsíða 72

70
Tímarit um menntarannsóknir, 4. árgangur 2007
um rannsóknir við háskólann. Auk þess að
leggja sérstaka áherslu á eflingu rannsókna
almennt skal hugað að aukinni samvinnu
um rannsóknir, nánari rannsóknartengslum
kennara og nemenda, öflugri tengslum við
fræðsluyfirvöld, skóla og atvinnulíf, aukinni
rannsóknarvirkni kennara, þverfaglegum
rannsóknum og að því að fara nýjar leiðir við
fjármögnun. Í stefnumörkuninni kemur fram
að mikilvægt sé að veita þeim stuðning sem eru
að taka sín fyrstu skref við rannsóknir og gera
kennslutilraunum og gerð kennsluefnis hærra
undir höfði en verið hefur (Kennaraháskóli
Íslands, 2004).
Starf skólaþróunarsviðs kennaradeildar
Háskólans á Akureyri hefur verið öflugt á
síðustu árum og birtist það m.a. í fjölmennum
ráðstefnum, öflugu þróunarstarfi, ráðgjöf við
einstaka skóla og fyrirlestrum um margvísleg
málefni. Í skýrslu kennaradeildar um nýskipan
kennaramenntunar segir að mikilvægt sé
að kennaradeild Háskólans á Akureyri auki
samvinnu og þverfaglegar rannsóknir til að
víkka rannsóknarsviðin, en til þess að
það megi verða þurfi að efla fjármögnun
rannsóknarverkefna. Þá þurfi að endurskilgreina
stöðu og hlutverk skólaþróunarsviðs og
starfsmannastefnu þess og efla gagnvirk
tengsl kennara og nemenda í framhaldsnámi
(Háskólinn á Akureyri, 2005). Skortur á
þessum tengslum hefur verið veikur hlekkur
en þeim ætti að mega koma á með leiðsögn við
verkefnavinnu nemenda (Guðmundur Heiðar
Frímannsson, 2005; Trausti Þorsteinsson,
2005).
Kennaraháskólinn og kennaradeild Háskól-
ans á Akureyri eiga við það vandamál að stríða
að kennarar kenna mikið. Þetta getur komið
niður á rannsóknarstarfi þeirra og styrkir til
rannsókna eru lágir. Allyson Macdonald (2005)
segir óánægju ríkja með þetta ástand sem geti
hindrað öfluga vísindamenn innan háskólanna.
Hins vegar virðist sem nýtt stigamat við
launaútreikning fyrir kennslu sem tekið var
upp árið 2001 gefi sveigjanleika og auðveldi
kennurum að skipuleggja tíma sinn; ætti það að
geta leyst að nokkru þennan vanda.
Í heildarmatinu á kennaramenntuninni er
talað um að upplýsingatækni þurfi að vera
þáttur í allri þjálfun háskólakennara, en
háskólarnir virðast hafa lagt meiri áherslu á að
þjálfa nemendur en kennara. Anna Ólafsdóttir
og Ásrún Matthíasdóttir (2004) könnuðu
notkun upplýsinga- og samskiptatækni
í þremur háskólum í landinu í upphafi árs
2003. Niðurstöður þeirra sýna að fram til
þess tíma er könnun þeirra var gerð hafi
upplýsingatæknin fyrst og fremst verið nýtt
af kennurum til að styðja við ríkjandi náms-
og kennsluhætti. Hið sama kom fram í fyrri
könnun Önnu Ólafsdóttur (2003). Anna
Ólafsdóttir (2003) lagði einnig mat á notkun
upplýsinga- og samskiptatækni við Háskólann
á Akureyri. Hún segir að fjarnámið, þar sem
nemendahópum hafi verið boðið upp á nám
víðsvegar um landið í samstarfi við fræðslu- og
símenntunarstöðvar með myndfundabúnaði,
hafi verið helsti vaxtarbroddurinn í þróun
Háskólans á Akureyri. Fyrirkomulag námsins
hefur leitt til myndunar námssamfélaga á
fjarkennslustöðunum og þannig stutt nemendur
í námi. Notkun upplýsinga- og samskiptatækni
er orðin almenn meðal kennara og gefur
fyrirheit um áframhaldandi þróun, þótt enn sé
hún að mestu nýtt við hefðbundnar náms- og
kennsluathafnir, við úrvinnslu námsefnis og
verkefna. Jafnframt kemur fram að nemendum
eru vel ljósir þeir möguleikar sem upplýsinga-
og samskiptatækni veitir í námi.
Um langa hríð hefur fólkið í landinu, vegna
búsetu sinnar, ekki haft jafnan aðgang að
menntun. Fjarnámið er leið til að tryggja fólki
jafnari tækifæri til menntunar. Segja má að
breytt menntastefna hafi í raun verið stór þáttur
í byggðastefnu síðasta áratuginn, því með
aukinni fjárfestingu í fjarnámi er verið að færa
menntun nær landsbyggðinni.
Í úttekt Rannsóknamiðstöðvar Íslands og
menntamálaráðuneytisins (2005) á rannsóknum
á sviði fræðslu- og menntamála segir að
skilyrði til rannsókna í háskólum á Íslandi
séu að breytast. Unnið er að stefnumótun
og forgangsröðun til að styrkja rannsóknir
á landsvísu. Efling samkeppnissjóða og
Að styrkja haldreipi skólastarfsins