Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2007, Síða 103

Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2007, Síða 103
Þáttabygging og áreiðanleiki íslenskrar þýðingar á kennaralista Conners Einar Guðmundsson og Emilía Guðmundsdóttir Háskóla Íslands Kennaralisti Conners (Conners’ Teacher Rating Scale-Revised) var þýddur úr ensku á íslensku og lagður fyrir í handahófsúrtaki 182 kennara barna á aldrinum 6 til 9 ára. Löng útgáfa listans samanstendur af 59 staðhæfingum. Í langri útgáfu kennaralistans í Bandaríkjunum eru sex af 13 kvörðum raunvísir. Þeir voru myndaðir með þáttagreiningu og innihalda 38 staðhæfingar. Í íslenska úrtakinu komu fram fimm þættir þegar meginásaþáttagreining (principal axes factor analysis) var gerð með promax-snúningi á 38 staðhæfingum í langri útgáfu kennaralistans. Þættirnir fimm skýra 57,8% af heildardreifingu staðhæfinganna. Inntak fjögurra þátta (Hugrænn vandi/Athyglisbrestur, Félagslegur vandi, Kvíði-feimni, Fullkomnunarárátta) er eins í íslenska úrtakinu og í Bandaríkjunum en tveir þættir í Bandaríkjunum (Mótþrói og Ofvirkni) mynda til samans einn þátt á Íslandi. Fylgni milli þátta var almennt lítil. Sex af sjö klínískum kvörðum í langri útgáfu kennaralista Conners í Bandaríkjunum eru að mestu eins á Íslandi. Þessir sex kvarðar eru: Heildartala Conners: Samantekt og tveir undirkvarðar (Heildartala Conners: Tilfinningalegur óstöðugleiki; Heildartala Conners: Eirðarleysi-hvatvísi) og DSM-IV: Samantekt og tveir undirkvarðar (DSM-IV: Athyglisbrestur; DSM-IV: Ofvirkni-hvatvísi). Heildartala athyglisbrests með ofvirkni (AMO) myndar hins vegar tvo þætti á Íslandi. Í stuttri útgáfu kennaralista Conners komu fram tveir þættir, Mótþrói-ofvirkni og Hugrænn vandi/Athyglisbrestur. Alfastuðlar kvarða í stuttri útgáfu kennaralista Conners fyrir drengi og stúlkur eru 0,85 eða hærri. Alfastuðlar kvarða í langri útgáfu kennaralista Conners fyrir drengi og stúlkur eru í fjórum tilvikum af 24 lægri en 0,80, í sex tilvikum á bilinu 0,80 til 0,89 og í 14 tilvikum af 24 0,90 eða hærri. Löng og stutt útgáfa á kennaralista Conners er ekki nothæf í núverandi mynd. Athuga þarf eiginleika listans nánar í stærra úrtaki og staðla áður en það er gert. Aftur á móti benda niðurstöðurnar til þess að frekari rannsóknarvinna geti skilað nothæfum atferlislista við skimun og greiningu geðrænna vandkvæða hjá börnum og unglingum. Atferlislistar eru gjarnan notaðir til að afla upplýsinga um hegðun, líðan og samskipti barna og unglinga í skimun, greiningu og meðferð á geðrænum vanda eða hegðunarvanda. Algengast er að foreldrar og kennarar svari spurningum um hegðun, líðan og samskipti barna og unglinga þegar matið fer fram. Notagildi atferlislista byggist einmitt á því að meta hegðun á líðandi stund en ekki löngu liðna atburði. Jafnframt beinist matið að sýnilegri hegðun fremur en skapgerðarþáttum. Atferlislistar eru gagnlegir til að bera saman mat þeirra sem umgangast barn (t.d. móður, föður og kennara) í mismunandi aðstæðum (t.d. heima og í skóla) og sjálfsmat barns eða unglings. Með þessu móti er hægt að skoða samkvæmni í hegðun og samskiptum barns eða unglings sem gagnast í greiningu hegðunarvandkvæða. Að auki gagnast mat ólíkra matsaðila á vanda barns, í sömu eða ólíkum aðstæðum, við ákvarðanir um íhlutun af einhverju tagi og mat á því sem gert er til hjálpar barni eða unglingi. Þrátt fyrir misræmi í mati mismunandi 101Tímarit um menntarannsóknir, 4. árgangur 2007, bls. 101–118 Tímarit um menntarannsóknir, 4. árgangur 2007 Hagnýtt gildi: Kennarar eru oft beðnir um að svara atferlislistum um hegðun og líðan nemenda sinna. Hagnýtt gildi rannsóknarinnar fyrir kennara og aðra sérfræðinga felst í kynningu á notagildi og fræðilegu samhengi þessara lista.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172

x

Tímarit um menntarannsóknir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit um menntarannsóknir
https://timarit.is/publication/1140

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.