Peningamál - 01.06.2005, Síða 42

Gengisflökt krónu, evru og jens gagnvart
Bandaríkjadal1
Mynd 2
1. Eins mánaðar meðaltal.
Heimild: Reuters.
Daglegar tölur 1. janúar 2004 - 17. maí 2005
J F M A M J J Á S O N D | J F M A M
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
%
Íslensk króna
Evra
Japanskt jen
F JÁRMÁLAMARKAÐIR
OG AÐGERÐIR SEÐLABANKANS
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
2
42
þessari aðferð er hægt að bera saman gengisflökt ólíkra gjaldmiðla og
þróun yfir tímabil. Mynd 2 sýnir hvernig 1 mánaðar gengisflökt krón-
unnar gagnvart Bandaríkjadal hefur aukist upp á síðkastið. Einnig er
sýnt gengisflökt evru og jens gagnvart Bandaríkjadal á sama tíma.
Ljóst er að markaðurinn er viðkvæmari nú en áður og styggð getur
auðveldlega komist að fjárfestum. Tilhneigingin til yfirskota er ávallt til
staðar á gjaldeyrismörkuðum en ljóst er af gengisflöktinu að viðbrögð
fjárfesta eru kvikari nú en oft áður.
Hræringar á skuldabréfamarkaði
Skuldabréfamarkaðurinn hefur ekki farið varhluta af óróa síðustu vikur
og hefur hann að hluta tengst hræringum á gjaldeyrismarkaði en einnig
hafa aðrir atburðir, svo sem tilkynning Hagstofu Íslands um breytta að-
ferð við mat á húsnæðiskostnaði í vísitölu neysluverðs, haft áhrif.
Eru spariskírteini að líða undir lok?
Í apríl var innlausn á einum af síðustu flokkum spariskírteina ríkissjóðs.
Alls voru innleystir um 18 ma.kr. og eftir standa einungis þrír flokkar
sem eru skráðir í Kauphöll Íslands. Lánasýsla ríkisins hefur ekki gefið
út upplýsingar um hvort til standi að halda þessu formi við en ljóst er
að áhugi er til staðar en á móti kemur að fjárþörf ríkissjóðs er afar lítil
um þessar mundir. Af þeim þremur flokkum spariskírteina sem nú eru
skráðir í Kauphöll Íslands eru tveir innan við 500 milljónir króna að
nafnvirði en þriðji flokkurinn er rúmlega 25 ma.kr. og er á gjalddaga
2015. Ekki liggur fyrir hvort ríkissjóður hyggst halda verðtryggðum
hluta lánasafns síns við. Staða ríkissjóðs hefur verið góð og lántöku-
þörf hverfandi en ekki er víst að svo verði alltaf.
Ávöxtun íbúðabréfa hefur þokast upp
Íbúðabréf eru burðarvirki verðtryggða hluta skuldabréfamarkaðarins
og hefur ávöxtun þriggja lengri flokkanna verið á bilinu frá 3,42% til
3,69% frá áramótum. Töluverðar dagsveiflur hafa stundum orðið og
hafa þær oft farið saman við breytingar á gjaldeyrismarkaði. Ávöxtun
stysta flokksins, þ.e. íbúðabréfa með lokagjalddaga 2014, var lengi
vel lægri en hinna flokkanna sem réðst af smæð hans og mikilli ásókn
í hann. Ásóknin hefur minnkað og nú er ávöxtun hans hærri en hinna
flokkanna eins og sést á mynd 3. Um skeið var vaxtaróf íbúðabréfa
óvenjulegt þar sem ávöxtun stysta flokksins, sem er langminnstur, var
lægri en hinna, þrátt fyrir að ekki væri viðskiptavakt með þennan eina
flokk. Þetta breyttist þó í maí og er nú meira samræmi í vaxtarófinu.
Frá marsbyrjun hafa vextir íbúðabréfa heldur þokast upp á við. Tvö
útboð hafa farið fram á árinu, hið fyrra 14. mars þegar tekið var 11
ma.kr. og hið síðara 19. maí. Þá var tekið tilboðum að fjárhæð 10
ma.kr. Síðara útboðið var lokað. Íbúðalánasjóður hefur haft úr nokkru
lausafé að spila vegna mikilla uppgreiðslna eldri lána á síðasta ári og
að hluta á þessu ári. Sjóðurinn hefur m.a. brugðist við með aukaút-
drætti húsbréfa, forgreiðslu lána og fleiri aðgerðum. Frá ágúst 2004 til
aprílloka 2005 höfðu innlánsstofnanir lánað 200 ma.kr. í nýjum lánum
með veði í fasteignum og er ljóst að þó nokkur hluti þeirra hefur farið
í uppgreiðslur á eldri og óhagstæðari lánum, fyrst og fremst eldri
lánum Íbúðalánasjóðs og forvera hans.
Janúar Febrúar Mars Apríl Maí
3,2
3,3
3,4
3,5
3,6
3,7
3,8
%
HFF 1509 14
HFF 1502 24
HFF 1504 34
HFF 1506 44

Ávöxtun íbúðabréfa
Mynd 3
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Daglegar tölur 4. janúar - 17. maí 2005