Peningamál - 01.11.2007, Qupperneq 19

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
3
19
breytingar á stöðunni frá síðustu spá og ekki horfur á að svo verði
á næstunni. Í lok ágúst nam ársverðhækkun sjávarafurða 4%. Hið
háa verð flestra botnfiskafurða gæti leitt til þess að neytendur snúi
sér að ódýrari matvælum. Innlendir seljendur telja þó flestir að þol
erlendra kaupenda gagnvart verðhækkunum sé enn nokkurt, enda
hefur framboð sambærilegra fiskafurða dregist saman og væntingar
um minna framboð þorskafurða frá Íslandi styður einnig við verðið. Þá
hefur verðlag annarra matvæla á erlendum mörkuðum eða hráefna til
matvælaframleiðslu hækkað. Það bætir samkeppnisstöðu fiskafurða. Í
forsendum grunnspár nú er gert ráð fyrir að verð sjávarafurða verði
um 7% hærra á þessu ári en á sl. ári og að það hækki um tæplega
5% milli áranna 2007 og 2008. Á árunum 2009-10 er gert ráð fyrir
að verð sjávarafurða hækki um 2% á ári.
Olíuverð mun haldast hátt en áfram líkur á lækkandi álverði
Verulegar verðsveiflur hafa einkennt olíumarkaðinn um nokkurt skeið.
Markaðurinn einkennist af ört vaxandi eftirspurn, sérstaklega frá Asíu,
minnkandi birgðum og framleiðslutakmörkunum OPEC-landanna.
Stjórnmálalegt og hernaðarlegt óvissuástand í Miðausturlöndum
og víðar hefur aukið á óvissu. Á móti vegur að hátt olíuverð gerir
arðbærar þær olíulindir og aðrar orkulindir þar sem vinnslukostnaður
er hár. Greiningaraðilar eru sammála um að verðið muni haldast hátt
en sveiflukennt á næstu árum. Í Peningamálum nú er reiknað með að
olíuverð muni verða um 5% hærra á þessu ári en í fyrra og hækka um
10% á næsta ári í samræmi við framvirkt verð.
Álverð lækkaði verulega í kjölfar umróts sem varð á alþjóðlegum
fjármálamörkuðum í ágúst og september. Lægst fór verðið um miðjan
september og var þá um 15% lægra en í júní. Verðið hækkaði síðan
á ný, en var í byrjun október 10% lægra en meðalverð fyrstu níu
mánuði ársins. Framleiðsla eykst nú hraðar en eftirspurn og birgðir
Breyting frá síðustu
Núverandi spá1 spá (prósentur)2
2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009
Útflutningur vöru og þjónustu 4,2 14,1 5,0 5,2 -7,8 4,6 -0,5
Útflutningsframleiðsla sjávarafurða -5,0 -6,0 0,0 0,0 -6,0 0,0 0,0
Útflutningsframleiðsla stóriðju 47,6 71,4 4,5 0,0 -14,3 10,2 3,5
Verð sjávarafurða í erlendri mynt 7,0 4,7 2,0 2,0 0,0 1,0 -0,5
Verð áls í USD3 7,4 -2,1 1,4 -0,1 -2,6 1,4 4,4
Verð eldsneytis í erlendri mynt4 5,4 10,3 -3,5 -1,4 2,5 2,1 -2,5
Viðskiptakjör vöru og þjónustu -0,3 0,5 1,4 0,2 -0,2 -0,1 1,4
Alþjóðleg verðbólga5 2,1 2,0 2,0 2,0 0,3 0,1 0,1
Alþjóðlegur hagvöxtur 2,5 2,3 2,2 2,4 -0,2 -0,1 -0,2
Alþjóðlegir skammtímavextir6 4,3 4,0 4,1 4,3 -0,1 -0,6 -0,6
1. Breyting frá fyrra ári í % nema fyrir vexti. 2. Breyting frá Peningamálum 2007/2. 3. Spá byggð á framvirku álverði. 4. Spá byggð á framvirku eldsneytisverði. 5. Spá frá Consensus
Forecasts. 6. Spá byggð á vegnu meðaltali framvirkra vaxta helstu viðskiptalanda Íslands.
Heimildir: Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn, Bloomberg, Consensus Forecasts, Hagstofa Íslands, New York Mercantile Exchange, Seðlabanki Íslands.
Tafla II-1 Útflutningur og helstu forsendur um þróun ytri skilyrða
1. Spá frá lok september 2007.
Heimildir: Bloomberg, NYMEX, Reuters EcoWin.
US$/fat
Mynd II-9
Heimsmarkaðsverð á hráolíu1
Mánaðarlegar tölur janúar 2002 - desember 2010
Heimsmarkaðsverð á hráolíu
Framvirkt verð á hráolíu
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
2009 20102008200720062005200420032002
Heimildir: Hagstofa Íslands, London Metal Exchange, NYMEX,
Seðlabanki Íslands.
Jan. 1999 = 100
Mynd II-10
Verð á sjávarafurðum (í erl. gjaldmiðli) og áli
Verð sjávarafurða alls (v. ás)
Álverð (h. ás)
- Spá -
90
95
100
105
110
115
120
125
130
135
1.000
1.250
1.500
1.750
2.000
2.250
2.500
2.750
3.000
3.250
‘09 ‘10‘08‘07‘06‘05‘04‘03‘02‘01‘00‘99
$/tonn