Peningamál - 15.05.2013, Síða 19

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
3
•
2
19
vikið nokkuð frá markmiði. Það hefur einnig gert þeim kleift að nota
peningastefnuna af mun meiri áræðni við að styðja við efnahagslífið
í kjölfar fjármálakreppunnar en unnt hefur verið hér á landi þar sem
verðbólguvæntingar skortir trausta kjölfestu. Ef eitthvað er hefur
vandi fjölda iðnríkja fremur verið hættan á langvarandi verðhjöðnun
með tilheyrandi skaða fyrir efnahagsumsvif, eins og reynsla Japana
er glöggt dæmi um. Til þess að sporna við þessari hættu hafa seðla-
bankar þessara ríkja lækkað vexti eins og unnt er og til viðbótar grip-
ið til ýmissa óhefðbundinna aðgerða til að örva þjóðarbúskapinn,
eins og t.d. stórfelldra skuldabréfakaupa (e. quantitative easing).
Í flestum tilvikum hefur tekist vel að komast hjá verðhjöðnun en
erfiðara hefur reynst að flýta efnahagsbata og tryggja hagstæðari
fjármálaleg skilyrði heimila og fyrirtækja.
Sá vandi sem innlend peningastefna á við að glíma er þó fjarri
því að vera einstakur í hagsögunni. Önnur iðnríki glímdu við sama
vanda fyrir um þrjátíu árum og enn skemmra er síðan fjölda nýmark-
aðsríkja tókst loks að losna úr viðjum sama vanda. Í báðum tilvikum
tókst að lokum að ná tökum á verðbólgunni og tryggja verðbólgu-
væntingum trausta kjölfestu. Þótt það hafi kostað skammtímafórnir
kom ábatinn berlega í ljós í fjármálakreppunni þar sem hægt var að
slaka verulega á taumhaldi peningastefnunnar til að vinna á móti
efnahagssamdrættinum. Engin ástæða er til þess að ætla að ekki
sé hægt að tryggja slíka kjölfestu hér á landi en það tekur tíma og
kostar þrautseigju.
1. Ríkin eru Argentína, Armenía, Brasilía, Indland, Indónesía, Kasakstan,
Mexíkó, Rúmenía, Rússland, Serbía, Suður-Afríka, Tyrkland, Ungverja-
land, Úkraína og Úrúgvæ.
Heimildir: Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn, Macrobond.
%
Mynd 10
Seðlabankavextir á Íslandi og
í 15 öðrum ríkjum 2009-20121
Ísland
Miðgildi (fyrir utan Ísland)
Bil hæsta og lægsta gildis
Bil 1. og 3. fjórðungs
0
2
4
6
8
10
12
14
2009 2010 2011 2012