Peningamál - 21.05.2014, Blaðsíða 74

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
4
•
2
74
PENINGASTEFNAN
OG STJORNTÆKI HENNAR
Regluleg viðskipti
Regluleg viðskipti geta verið til allt að 7 daga. Tilgangur þeirra er
að auka eða draga úr framboði lausafjár. Seðlabankinn ákveður í
hvert sinn hversu mikið lausafé hann lánar fjármálafyrirtækjum eða
dregur af markaði. Miðvikudagar eru að öllu jöfnu viðskiptadagar
Seðlabankans. Seðlabankinn getur átt viðskipti aðra daga sé þess talin
þörf. Helstu tegundir reglulegra viðskipta eru:
• Lán gegn veði: Lán til 7 daga eða skemur. Fjármálafyrirtæki þurfa
að leggja fram tryggingar sem Seðlabankinn telur hæfar í við-
skiptum.
• Bundin innlán til 7 daga eða skemur sem Seðlabankinn selur fjár-
málafyrirtækjum (sjá umfjöllun um bundin innlán til lengri tíma
undir Önnur viðskipti).
Aðeins önnur tegund reglulegra viðskipta verður í boði á hverjum
tíma, eftir því hvort Seðlabankinn vill binda laust fé eða auka laust fé
í umferð. Seðlabankinn getur í útboðum ákveðið að halda vöxtum og
fjárhæðum föstum eða láta fjármálafyrirtæki bjóða í annað hvort eða
hvort tveggja. Seðlabankinn getur hafnað öllum tilboðum eða hluta
þeirra.
Aðrir fjármálagerningar sem Seðlabankinn getur notað til að
auka eða draga úr framboði lausafjár eru endurhverf verðbréfavið-
skipti, innstæðubréf og gjaldmiðlaskiptasamningar.
Önnur viðskipti
Seðlabankinn getur með sérstakri ákvörðun átt viðskipti við fjármála-
fyrirtæki til lengri tíma en viku með sömu fjármálagerninga og í reglu-
legum viðskiptum.
Frá hausti 2009 seldi Seðlabankinn vikulega innstæðubréf til
28 daga í senn til fjármálafyrirtækja í því skyni að draga úr lausu fé á
markaði og styðja við vaxtamyndun á millibankamarkaði með krónur.
Í maí 2014 voru í staðinn tekin upp 7 daga bundin innlán ásamt mán-
aðarlegum bundnum innlánum, sem eru boðin einu sinni í mánuði.
Bindiskylda
Bindiskylda er lögð á fjármálafyrirtæki sem ekki eru háð framlögum
á fjárlögum í rekstri sínum. Hún miðast við bindigrunn sem eru inn-
stæður, útgefin skuldabréf og peningamarkaðsbréf. Bindihlutfall er
2% fyrir þann hluta bindigrunns sem bundinn er til tveggja ára eða
skemur. Binditímabil er frá 21. degi hvers mánaðar til 20. dags næsta
mánaðar og skal innstæða á bindireikningi ná tilskildu hlutfalli að
meðaltali á binditímabilinu. Bindiskylda nær ekki til útibúa íslenskra
fjármálafyrirtækja sem starfa utan Íslands.
Inngrip á gjaldeyrismarkaði
Inngripum á gjaldeyrismarkaði er einungis beitt, samkvæmt yfir-
lýsingunni um verðbólgumarkmið frá 2001, telji Seðlabankinn það
nauðsynlegt til þess að stuðla að verðbólgumarkmiði sínu eða telji
hann að gengissveiflur geti teflt stöðugleika fjármálakerfisins í tvísýnu.