Dagblaðið Vísir - DV - 30.01.2015, Blaðsíða 33

Helgarblað 30. janúar–2. febrúar 2015 Fólk Viðtal 33
dansara mínum á þessum árum,
og þá var ég með svona hatt,“ segir
Bryndís og tekur upp hattinn sinn.
Henni þótti við hæfi að mæta með
svipaðan hatt í viðtalið og hún var
með á forsíðumyndinni fyrir tæp-
um 60 árum.
Kosin fegurðardrottning í
norðangarra
Bryndís þótti, og þykir enn, stór-
glæsileg kona sem vakti athygli
hvar sem hún fór. Það er því ekki
að undra að hún hafi, 19 ára göm-
ul, verið beðin um að taka þátt í
Fegurðarsamkeppni Íslands sem
fór fram í Tívolí í Vatnsmýrinni. Að-
spurð hvernig það hafi komið til
segir hún að líklega hafi einhver að-
standandi keppninnar tekið eftir
henni í gömlu sundlaugunum. „Ég
heyrði fyrir aftan mig að einhver
sagði að „þessi yrði flott í keppn-
ina“ og svo hafa þeir eflaust hringt
í mömmu. Mamma mín var mjög
falleg kona sem átti sína drauma en
hún giftist ung og fór að hlaða niður
börnum. Ég held að hún hafi borið
ábyrgð á þessu, að henni hafi þótt
þetta góð hugmynd, en ég tók þessu
ekki mjög alvarlega fyrr en á loka-
sprettinum,“ segir Bryndís hrein-
skilin.
Keppnin var haldin utanhúss í
Tívolí, í norðangarra, eins og hún
orðar það sjálf. Henni var því ískalt
þar sem hún þurfti að spranga um
sviðið á sundbolnum einum fata og
láta dómarana mæla sig út. Sama
kvöld var hún að dansa í Sumar í
Týról á fjölum Þjóðleikhússins og
varð því að hlaupa á milli staða til
að allt gengi upp. Ekki virðist það
hafa spillt fyrir því Bryndís var kos-
in fegurðardrottning Íslands þetta
kalda vorkvöld í Vatnsmýrinni árið
1957. „Mér voru færð blóm í leik-
húsinu í lok sýningar. Bessi Bjarna-
son stóð á sviðinu með fangið fullt
af blómum og kyssti mig á vangann
og það var eiginlega það besta við
þetta allt saman,“ segir hún sposk
á svip.
Óhlýðin í alheimsfegurðar-
samkeppni
En sigurvíman varði ekki lengi. „Ég
sá eiginlega samstundis eftir þessu
og fannst ég hafa stigið feilspor. Mér
fannst niðurlægjandi að láta mæla
mig svona út eins og verðlaunahrys-
su á uppboði. Ég var líka örugglega
undir áhrifum frá félögum mín-
um í Menntaskólanum í Reykja-
vík, þar þótti ekki mjög fínt að taka
þátt í svona keppni. Í skeytinu sem
Bryndís fékk sent frá skólafélaga
sínum og núverandi eiginmanni,
Jóni Baldvini Hannibalssyni, eftir
keppnina, stóð til að mynda: „svei-
attan!“ og ekkert annað.— Skoðun
hans var skýr. „Ég talaði mjög lítið
um þetta eftir keppnina og aldrei
opinberlega.“
Sigur í keppninni hérna heima
hafði hins vegar í för með sér að
Bryndís var orðin fulltrúi Íslands
í alheimsfegurðarsamkeppninni
sem fór fram á Long Beach rétt
utan við Los Angeles. „Það var auð-
vitað mjög gaman að fara út en ég
var engu að síður í uppreisn gegn
þessu.“ Hún vissi að hún átti ekki
möguleika á sigri úti, enda keppnin
kostuð af snyrtivöru- og sundfata-
framleiðendum sem vildu að sjálf-
sögðu fá fulltrúa fjölmennrar þjóð-
ar til að kynna vörur sínar. „Þess
vegna var ég útilokuð alveg strax.
Herbergisfélagi minn, sæt stúlka
frá Ísrael, tilkynnti mér að við kæm-
um ekki til greina. Við afskrifuðum
því okkur sjálfar og tókum þessu af
mátulegu kæruleysi. Vorum ekki
einu sinni með varalit á okkur,“ seg-
ir Bryndís hálf prakkaraleg á svip-
inn, en með því óhlýðnuðust þær
dálítið.
Of stór fyrir bransann
Í Bandaríkjunum opnuðust þó
ýmis tækifæri fyrir þessa ungu og
óhlýðnu stúlku frá Íslandi, en þegar
á hólminn var komið þá reyndist
hún of hávaxin fyrir kvikmynda-
bransann sem heillaði hana mikið.
„Mér var sagt, að helstu elskhugar
Hollywood á hvíta tjaldinu á þess-
um tíma hefðu varla náð mér í öxl.
Ég hefði þó getað fengið að auglýsa
tannkrem, en mér þótti það ekki
spennandi og ákvað frekar að fara
heim aftur og klára MR. Þar missti
ég af öðru tækifæri,“ segir Bryndís
og hlær við. „Ég spyr mig stund-
um af hverju ég nýtti ekki tækifær-
in sem buðust. En þarna var ég svo
ástfangin og þá hverfur allt annað
í skuggann. Ástin er svo sterkt afl,“-
segir Bryndís hugsi og staldrar að-
eins við. „Það er ekki hægt að kalla
þetta eftirsjá því maður veit ekkert
hvernig lífið hefði orðið annars.“
Snertust eftir fjögur ár
Bryndís hitti ástina í lífi sínu, Jón
Baldvin Hannibalsson, fyrst þegar
þau voru saman í landsprófi. „Ég
varð svo skotin í þessum strák en
ég talaði aldrei við hann,“ segir
hún sposk á svip. En aðdragandinn
að því að þau fóru loksins að vera
saman varð ansi langur. „Ég held við
höfum verið búin að þekkjast í fjög-
ur ár þegar við snertum hvort ann-
að fyrst.“ Bryndís segir Jón Baldvin
hafa verið mjög áberandi í Gaggó
Vest. Hann var frakkur og öruggur
með sig og það heillaði þessa ungu
stúlku. „Hann var aðalmálpípan í
skólanum, eldrauður bolsi og náði
að spilla öllum sambekkingum sín-
um. Það var haldinn foreldrafund-
ur út af honum og það átti bara að
reka þennan dreng úr skólanum. En
það var gert samkomulag um að rit-
skoða allt sem hann skrifaði,“ seg-
ir Bryndís og hlær þegar hún rifjar
þetta upp.
„Hann var strax þarna orðinn
óðapólitíkus og sú ástríða hefur
einkennt hann alla tíð. Hann hef-
ur einhvers staðar sagt að hann haft
ástríðu fyrir tvennu í lífinu – pólitík-
inni og konunni sinni. Svo nú þegar
pólitíkin er að baki þá er ég bara ein
eftir,“ segir Bryndís glettin og hlær
dillandi hlátri. En þau hjónin hafa
alla tíð verið mjög náin.
Loksins boðið út
Það var í Menntaskólanum í Reykja-
vík sem þau fóru að kynnast aðeins
betur, en Bryndís horfði alltaf hýru
auga til þessa ástríðufulla, unga
manns með sterku stjórnmálaskoð-
anirnar.
Tveimur árum eftir að leiðir
þeirra lágu fyrst saman í landspróf-
inu tók Jón Baldvin af skarið og
bauð Bryndísi í bíó, á kvikmyndina
Rauðu skóna. „Ég man að mamma
sagði: „Mikið hlýtur þetta að vera
gáfaður piltur sem býður þér að sjá
Rauðu skóna, það er svo merkileg
mynd.““ Næsta ár bauð Jón Baldvin
henni svo á Framtíðarballið í MR.
Það varð þó ekkert meira úr sam-
bandi þeirra fyrr en á lokaárinu í
menntaskólanum. Á leiðinni heim
úr leikhúsinu á kvöldin labbaði
ég reglulega fram hjá húsinu, þar
sem hann átti heima, og sá út und-
an mér hvort þar væri ljós í glugga
– vakir hann enn?“ segir Bryndís og
hlær að sjálfri sér.
„En hann skrifaði mér alltaf, al-
veg frá því hann varð 16 ára. Ég velti
því stundum fyrir mér hvort ég eigi
að afhenda Þjóðskjalasafninu bréf-
in með því skilyrði að þau verði
ekki opnuð fyrr en eftir fimmtíu ár.“
Bryndís hlær enn meira og viður-
kennir að bréfabunkinn sé ansi hár.
„Ég svaraði honum auðvitað en mín
bréf voru svo hversdagsleg í sam-
anburði við hans. Mín voru skrif-
uð á einföldu máli á meðan hann
var ljóðrænn, vel lesinn og skrif-
aði forkunnarfagra íslensku.“ Bryn-
dís verður dreymin á svip þegar
hún rifjar upp bréfaskriftirnar. Þar
sem þau tvö, óharðnaðir unglingar,
skiptust á leyndarmálum og vanga-
veltum um lífið.
Örlagarík Heiðmerkurferð
„Það var fyrst í stúdentsprófunum
sem eitthvað gerðist. Við fórum upp
í Heiðmörk saman og það gerði út-
slagið.“ Bryndís átti að vera að læra
fyrir latínupróf, en tók sér smá hlé.
„Ég ætlaði að fá 9,5 í latínu en fékk
ekki nema 9,” segir Bryndís kímin.
Jón truflaði hana við lærdóminn,
en hún sá ekki eftir því. Sætti sig við
níuna, enda gaf Heiðmerkurferðin
henni manninn sem hana hafði
dreymt um svo lengi. Allt fyrir
ástina.
Tæpu ári síðar, í janúar 1959,
fæddist þeim svo fyrsta barnið,
stúlka sem fékk nafnið Aldís í höf-
uðið á móður Bryndísar. „Ég sagði
engum að ég væri ólétt og það var
auðvitað alveg fáránlegt. Ég fór
til Parísar haustið 1958 og var þar
fram yfir áramót. Svo frétti mamma
yfir hafið að ég væri ólétt og skip-
aði mér að koma heim. Það liðu
svo ekki nema tveir eða þrír dagar
frá því að ég kom heim þangað til
ég var búin að eiga barn.“ Þrátt fyr-
ir að stúlkan kæmi óvænt í heim-
inn var hún meira en velkomin
inn í fjölskylduna. „Hún var með
ljósar krullur og himinblá augu og
var eftirlæti allra.“ Haustið sama ár
giftu svo Bryndís og Jón Baldvin sig.
Þó vissulega setti það strik í reikn-
inginn að þau væru komin með
barn þá létu þau það ekki stoppa
sig og fóru bæði út til Edinborgar
í nám. Jón lærði þar hagfræði, eða
til forsætisráðherra, eins og Bryndís
segir hann síðar hafa gantast með,
en hún lærði tungumál og lauk í
leiðinni kennaraprófi í listdansi við
Royal Academy.
Fyrsta konan skólameistari
Eftir að Jón Baldvin hafði lokið
námi sínu við Edinborgarháskóla
fékk hann, að sögn Bryndísar, enga
vinnu á Íslandi. Hann var ekki í rétt-
um flokki. En það var eitthvað sem
Bryndís hafði aldrei hugsað út í.
Hún gerði sér ekki grein fyrir því að
þjóðfélagið virkaði svona. „En ein-
hvern veginn komumst við í gegn-
um það. Það sem bjargaði okkur var
að Jón Baldvin þótti góður kennari
og það var mælt með honum þegar
vantaði skólameistara til að stofna
menntaskóla á Ísafirði.“ Úr varð því
að fjölskyldan fluttist búferlum til
Ísafjarðar, en þá höfðu þrjú börn
bæst í hópinn, Glúmur, Snæfríður
og Kolfinna.
Búferlalutningarnir lögðust þó
ekkert sérstaklega vel í Bryndísi
í upphafi. „Þetta var ákveðið án
samráðs við mig og það væri ósatt
að segja að ég hafi verið í sjöunda
himni. Ég sá fyrir mér að kom-
ast ekki í leikhús næstu árin. En
það var ekki aftur snúið með það,
enda reyndist þetta líka mjög góð-
ur tími. Lífið er svo ólíkt úti á landi
og það átti ég, borgarbarnið, eftir að
komast að raun um. Þetta var góð
reynsla og við komumst fljótt inn í
kjarna samfélagsins,“ segir Bryndís
sem minnist áranna á Ísafirði með
gleði og þakklæti í hjarta.
Hún sat svo sannarlega ekki auð-
um höndum fyrir vestan, en hún
kenndi tungumál við menntaskól-
ann, dans og leiklist, svo tók hún
þátt í leiksýningum með leikfé-
lagi staðarins. Þá gegndi hún sjálf
starfi skólameistara Menntaskól-
ans á Ísafirði eitt skólaár á meðan
Jón Baldvin stundaði fræði sín við
Harvard sem Fulbright-styrkþegi.
Var Bryndís fyrst kvenna á Íslandi til
að gegna slíku embætti.
Kennslustofan lítið leiksvið
Bryndís segir þessa dýrmætu
reynslu af kennslunni, sem og
dansinum og leiklistinni, hafa nýst
henni mjög vel þegar hún fór út í
þáttagerð fyrir sjónvarp, en hún
var meðal annars umsjónarmað-
ur Stundarinnar okkar um árabil. Á
þeim tíma voru það ekki bara börn
landsins sem flykktust fyrir framan
skjáinn til að fylgjast með barna-
efninu, heldur jókst áhorf á þáttinn
meðal karlmanna sem laumuðust
til að fylgjast með þessari glæsilegu
konu í sjónvarpinu.
„Ég leit alltaf á kennslustofuna
sem mitt litla leiksvið og sjónvarpið
sem mitt stóra svið,“ segir hún bros-
andi. „Svo hefur lífið auðvitað verið
ein samfelld leiksýning.“
Eftir að hafa búið í tæp tíu ár í
litlu þorpi á Vestfjörðum fann Bryn-
dís hins vegar að hún varð að víkka
sjóndeildarhringinn frekar. Hún
varð að komast í burtu frá Íslandi
og réði sig sem fararstjóra á Ítalíu
á vegum Ingólfs í Útsýn. Henni lík-
aði það svo vel að hún fór út til Ítal-
íu mörg ár í röð. Þá kviknaði líka
ferðaáhugi hennar af alvöru en hún
er meira fyrir löng ferðalög. Finnst
lítið varið í að fara í vikuferð til
útlanda.
Hefði endað sem eiginkona
appelsínuræktanda
Bryndís hefur alltaf verið mikill
tungumálagarpur. Það hefur leg-
ið vel fyrir henni að læra tungumál
og henni þykir það skemmtilegt.
Þegar hún var sextug ákvað hún að
láta gamlan draum rætast og læra
spænsku.
„Það var alltaf draumurinn.
Pabbi ætlaði að senda mig til Spán-
ar þegar ég varð stúdent. Þá réði
Franco þar ríkjum og landið var eig-
inlega lokað svo það varð ekkert úr
að ég færi. Sem betur fer eiginlega,
því þarna var ég svo skotin í strák og
vildi helst ekki fara langt í burtu frá
honum,“ segir Bryndís og á þar að
sjálfsögðu við Jón Baldvin, sem vék
ekki úr huga hennar. „Ég hefði ör-
ugglega endað sem eiginkona ein-
hvers appelsínuræktanda á Spáni
og aldrei komið aftur heim.“
Nú er Jón Baldvin afbrýðisamur
Hún viðurkennir að oft hafi þetta
allt togast á í henni, dansinn, leik-
listin og tungumálin. „Það er svo-
lítið erfitt þegar maður hefur áhuga
á mörgu, þá er hætt við að það
dreifi kröftunum og dragi úr ein-
beitingunni. Örlögin tóku fram fyr-
ir hendurnar á mér og sögðu að lífið
væri best svona – eins og það varð.
Ástin er svo voldugt náttúruafl að
það er þýðingarlaust að streitast á
móti. Ástin er guðs gjöf.“
Bryndís hefur töluverðar áhyggj-
ur af því að verða of væmin þegar
hún ræðir ástina, en viðurkennir þó
að hún og Jón Baldvin séu alltaf jafn
ástfangin, sama hvað á dynji. „Af-
brýðisemin er meira að segja enn til
staðar – en með öfugum formerkj-
um. Nú á hann það til að vera
Fann ástina ung
Það var langur að-
dragandi að sambandi
Bryndísar Schram og
Jóns Baldvins, en þau
innsigluðu ástina í
miðjum stúdentspróf-
um. MyNd Sigtryggur Ari
„Það var
fyrst í
stúdentspróf-
unum sem eitt-
hvað gerð-
ist. Við fórum
upp í Heiðmörk
saman og það
gerði útslagið.