Bændablaðið - 03.04.2014, Blaðsíða 6

6 Bændablaðið | Fimmtudagur 3. apríl 2014
Málgagn bænda og landsbyggðar
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda landsins og fjöl margra annarra er tengjast land búnaði.
Bændablaðinu er dreift ókeypis til þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 7.200 en sjötugir og eldri og lífeyrisþegar greiða kr. 3.600.
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands.
Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík. Sími: 563 0300– Fax: 562 3058 – Kt: 631294-2279
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0339 – Rekstur og markaðsmál: Tjörvi Bjarnason tjorvi@bondi.is
Blaðamenn: Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is – Freyr Rögnvaldsson fr@bondi.is – Sigurður M. Harðarson smh@bondi.is
Auglýsingastjóri: Erla H. Gunnarsdóttir ehg@bondi.is – Sími: 563 0303 – Myndvinnsla og frágangur: Prentsnið.
Netfang blaðsins (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is Netfang auglýsinga er augl@bondi.is Vefsíða blaðsins er www.bbl.is
Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Landsprent og Íslandspóstur annast dreifingu blaðsins. ISSN 1025-5621
LEIÐARINN
Fagþing kúabænda var haldið
á Hótel Sögu í síðustu viku og
aðalfundur Landssambands
kúabænda (LK) var haldinn í
kjölfarið. Bæði á Fagþinginu og
á aðalfundinum komu greinilega
fram þeir miklu möguleikar
sem nú eru til uppbyggingar í
greininni.
Það er ekki nóg með að MS
hafi lýst því yfir að öll mjólk yrði
keypt á fullu afurðastöðvaverði,
heldur er einnig ljóst að verulega
þarf að gefa í varðandi framleiðslu
nautakjöts á næstu misserum. Vart er
hægt að túlka þetta öðruvísi en sem
gleðitíðindi fyrir mjólkurframleiðslu
og nautgriparæktina í heild sinni.
Með yfirlýsingu MS er
bændum gefin skýr bending um
að bregðast við óskum um aukna
mjólkurframleiðslu. Hægt sé að
selja alla mjólk sem mögulegt er að
framleiða og rúmlega það. Ástæðan
er verulega breytt neyslumynstur
Íslendinga og stóraukin sala vegna
fjölgunar ferðamanna.
Krafa um aukna mjólkur-
framleiðslu þýðir væntanlega
um leið að full þörf sé orðin á
að endurskoða það kerfi sem við
lýði hefur verið. Það var sniðið á
tímum offramleiðslu og byggðist
fyrst og fremst á því að draga úr
og takmarka mjólkurframleiðslu
svo ekki hlæðust upp heilu fjöllin
af smjöri.
Sigurður Ingi Jóhannsson, land-
búnaðar- og sjávarútvegsráðherra,
hafði á orði varðandi aukinn fjölda
ferðamanna við annað tækifæri að
passa yrði upp á að þessi sívaxandi
hópur ferðamanna, sem vigtaði um
60 þúsund tonn, rýrnaði ekki við
dvölina á Íslandi. Því þyrfti bændur
að hafa sig alla við á næstu misserum
og árum til að geta boðið nægt
fæðuframboð. Kom þetta fram við
verðlaunaafhendingu á Fagkeppni
Meistarafélags kjötiðnaðarmanna.
Þarna er augljóslega ánægjulegt
vandamál að kljást við sem felur
í sér mikla sókn. Kúabændur og
ræktendur holdanauta ræða því
af mikilli alvöru hvernig best sé
að bregðast við. Hluti af því er
ósk um innflutning á erfðaefni til
endurnýjunar í holdanautgripa-
stofninum sem hér er. Það er hins
vegar viðkvæmt mál á margan hátt
sem fljótlega þarf þó að taka afstöðu
til. Málin eru því ekki alltaf einföld.
Landssamtök sauðfjárbænda
halda líka sinn aðalfund um
komandi helgi. Þar er einnig uppi
bjartsýni og hugur til sóknar.
Nýting afurða sauðkindarinnar
hefur tekið stórstígum framförum
á undanförnum árum. Þar má samt
líka gera enn betur.
/HKr.
Bjartsýni og sókn
LOKAORÐIN
Háskóli lífs og lands
Landbúnaðarháskóli Íslands hefur um árabil
verið í fararbroddi í vísindarannsóknum á sviði
landbúnaðar. Úttektir á skólanum hafa leitt í ljós
að hann hefur gríðarlegan faglegan styrk og býr
yfir miklum mannauði. Margir starfandi bændur
á landinu hafa gengið menntaveginn við skólann
og bera til hans mikið traust og jafnframt hlýjar
minningar.
Yfirstjórn LbhÍ hefur á undangengnum árum
ekki verið öfundsverð af því að stýra rekstri
stofnunarinnar. Framlög hafa að núvirði lækkað um
helming meðan nemendafjöldi hefur aukist mikið.
Skort hefur pólitískan kjark til að framkvæma tillögur
stjórnenda til að laga rekstur skólans, til dæmis með
því að heimila sölu eigna skólans og nýta andvirðið
til að bæta reksturinn. Segja má að fyrri sameiningu
Landbúnaðarháskólans, Rannsóknastofnunar
landbúnaðarins og Garðyrkjuskólans hafi aldrei verið
fyllilega lokið og það hefur háð rekstri LbhÍ alla tíð.
Það er því ekki að undra að stjórnendur séu orðnir
langþreyttir á biðinni eftir að stjórnvöld viðurkenni
að framlög til skólans séu ekki í takti við starfsemi
hans. Ástæða er til að þakka yfirstjórn skólans fyrir
að hafa þróað öflugt háskólanám á svið landbúnaðar
þrátt fyrir þrönga stöðu.
Það er sorglegt að verða vitni að því hvernig
umræða um LbhÍ hefur þróast í fjölmiðlum að
undanförnu. Menntamálaráðherra og yfirstjórn
skólans hafa sakað forystumenn Bændasamtakanna
um skammsýni og afturhald vegna hugmynda um
sameiningu hans við Háskóla Íslands.
Á Búnaðarþingi 2013 var ályktað um að verja
sjálfstæði landbúnaðarskólanna og að tryggja þyrfti
rekstrargrundvöll þeirra. Undir þetta var tekið á
nýliðnu búnaðarþingi og þar var jafnframt lagst gegn
hugmyndum um samruna LbhÍ og HÍ.
Staða starfsmenntanámsins
Frá árinu 1889 hefur verið starfræktur bændaskóli
á Hvanneyri og frá 1947 hefur þar verið rekin
framhaldsdeild á háskólastigi. Starfsmenntanámið,
þ.e. bændadeildin á Hvanneyri og garðyrkjunámið á
Reykjum, er mjög mikilvægt til að mennta bændur til
að takast á við þau sóknarfæri sem nú eru í íslenskum
landbúnaði og hefur oft verið kallað hjartað í
Landbúnaðarháskólanum. Þar sem um er að ræða
starfsmenntanám á framhaldsskólastigi fellur það
ekkert sérstaklega vel að hugmyndum um sameiningu
skólanna. Í Noregi var kennsla í garðyrkju til dæmis
færð yfir í framhaldsskólana og hefur það nám að
mestu gufað upp í dag. Margir bændur hafa gagnrýnt
stöðu starfsmenntanámsins og telja að þar hafi hallað
undan fæti. Mögulega á það sér skýringar í erfiðum
rekstri stofnunarinnar undanfarin ár og meiri áherslu
á háskólastarfið. Enn fremur hefur það verið gagnrýnt
að lítið sé um hagnýtar rannsóknir á sviði landbúnaðar
hjá LbhÍ á meðan mikil áhersla hefur verið lögð á
skrif ritrýndra greina í erlend fagtímarit, þar sem
markhópurinn er ekki endilega starfandi bændur á
Íslandi. Slíkt vísindastarf á sviði grunnrannsókna
er að sjálfsögðu þakkarvert og er líklegt til að auka
faglegan styrk skólans í samanburði við aðra skóla.
Þetta allt vekur hins vegar upp spurningar um stöðu
starfsmenntanámsins og hagnýtra rannsókna við
mögulega sameiningu.
Sameining virðist ennþá á teikniborðinu
Í ljósi umræðu seinustu daga er margt sem bendir
til að möguleg sameining LbhÍ og HÍ sé enn á
teikniborðinu. Þrátt fyrir fréttaflutning af ákvörðun
ráðherra um að hætt hafi verið við sameiningu
og „fjölmiðladrama“ í tengslum við það bendir
margt til þess að svo sé ekki. Af orðum ráðherra og
rektors LbhÍ undanfarna daga má skilja að þeir séu
síður en svo hættir við sameiningu. Samhliða því
að sannfæra sem flesta um ágæti þess að sameina
þessar stofnanir hafa þeir jafnframt beint spjótum
sínum að Bændasamtökunum, þingmönnum
Norðvesturkjördæmis og sveitarstjórnarfólki í
Borgarbyggð og talið allan þeirra málflutning
byggðan á skammsýni og afturhaldi.
Hver er afstaða ráðherra til háskóla á
landsbyggðinni?
Það er því eðlilegt að velta upp ýmsum spurningum
varðandi hugmyndir menntamálaráðherra um þessa
sameiningu. Hvers vegna getur ráðherrann boðið
verulega fjármuni og tilflutning verkefna upp á
Hvanneyri ef af sameiningu verður, en ekki að öðrum
kosti? Sjálfstæðum skóla býðst engin uppbygging,
heldur niðurskurður á starfsemi, uppsagnir starfsfólks
og innheimta til að vinna á skuldum skólans við
ríkissjóð. Hver er eiginlega afstaða og hugarfar
ráðherrans til háskóla á landsbyggðinni?
Hvernig eru skuldirnar metnar?
Ýmislegt í þessari umræðu kallar á enn frekari
skýringar og öðru virðist snúið á haus. Meintur
halli eða skuldasöfnun skólans undanfarin ár hefur
verið metinn með ýmsum hætti. Í umræðu hefur
hann verið talinn ríflega 700 milljónir. Inni í þeirri
tölu er 300 milljóna króna söluandvirði hlutabréfa í
ORF líftækni, fyrirtækis sem á sínum tíma var m.a.
stofnað af LbhÍ og er því um að ræða verðmæti
sem voru sköpuð af skólanum ásamt öðru góðu
fólki. Er sanngjarnt að meta slíkt söluandvirði sem
skuld og tengja það slæmum rekstri með vafasömum
eftiráskýringum? Er það rétt að skólinn eigi handbært
fé til að greiða allt að helmingi þess hala sem eftir
væri?
Lítill áhugi á samtali við bændur
Lítill vilji hefur verið til að hafa samráð við
landbúnaðinn varðandi þessar sameiningarhugmyndir.
Hugmyndir BÍ og heimamanna í Borgarbyggð
hafa allar verið slegnar út af borðinu, hvort sem
um er að ræða möguleika á sameiningu háskóla á
landsbyggðinni eða hugmyndir um sjálfseignarstofnun
um LbhÍ. Gott samstarf hefur verið milli Háskóla
Íslands og Landbúnaðarháskólans sem er mjög
mikilvægt að þróa áfram. Bændasamtökin bera traust
til Háskóla Íslands og eru þakklát fyrir gott samstarf
hans við LbhÍ.
Fyrst og síðast vilja Bændasamtökin tryggja
áframhaldandi öflugt nám á sviði landbúnaðar á
Íslandi til þess að íslenskir bændur geti nýtt sem
best þau sóknarfæri sem landbúnaðinum standa opin
með aukinni matvælaframleiðslu, orkuframleiðslu,
fjölbreyttari fram leiðslu, aukinni þjónustu og fleiri
tækifærum. Það er meginatriðið. /SSS
Nýjasta uppfærsla Leikfélags
Hveragerðis á Mjallhvíti og
dvergunum sjö hefur notið mikilla
vinsælda en uppselt hefur verið
meira og minna á allar sýningar
frá því að verkið var frumsýnt
föstudaginn 14. mars.
Leikritið er í leikstjórn og leikgerð
Hafsteins Þórs Auðunssonar og hann
er líka höfundur tónlistar, sem er útsett
af Guðmundi Eiríkssyni, píanóleikara
sýningarinnar.
Það er ástæða til að óska
leikfélaginu til hamingju með þessa
glæsilegu sýningu og ekki síst
fyrir leikmyndina, sem er öll hin
vandaðasta. Leikarahópurinn stendur
sig vel og er sérstaklega gaman að sjá
fullt af börnum og unglingum stíga sín
fyrstu skref í leikhúsinu á sýningunni.
Það er því sönn ástæða til að hvetja
sem flesta til að skreppa í Hveragerði
á þessa skemmtilegu sýningu.
Upplýsingar um sýningartíma er
að finna á Fesbókarsíðu félagsins
en miðapantanir fara fram í síma
863-8522. /MHH
Mjallhvít og dvergarnir sjö slá í gegn í Hveragerði