Bændablaðið - 08.05.2014, Blaðsíða 50

50 Bændablaðið | Fimmtudagur 8. maí 2014
Líf og lyst
BÆRINN OKKAR
Eigin kryddjurtaræktun gefur lífinu lit
Nú er sumarið komið samkvæmt
dagatalinu og ekki seinna vænna
að huga að sáningu matjurta.
Það er fátt sem jafnast á við
að rækta sitt eigið krydd eða
grænmeti. Þeir sem vilja stytta
sér leið geta þó alltaf farið á næsta
bændamarkað eða orðið sér úti
um góðgætið í næstu matvörubúð.
Einærar kryddjurtir
Fjölmörgum kryddjurtategundum
er hægt að sá eða kaupa forræktaðar
og hafa í potti yfir sumarið. Til
dæmis þessar:
Dill Hægt er að rækta dill inni í
eldhúsglugga og klippa af því eftir
þörfum.
Kerfill er fallegur og er með gott
anísbragð.
Fennel er gott sem grænmeti og
fræið sem krydd. Er með anískeim.
Blöðin eru notuð í salöt, kryddlegi,
fiskisúpur og sósur.
Garðablóðberg. Garðablóðberg
er t.d. notað í pottrétti, kryddolíur,
ferskt í salöt.
Steinselja hentar í fjölmarga rétti,
út á salat, til að strá yfir kartöflur
og krydda smjör.
Kóríander er mikið notað í
austurlenskri matargerð.
Rósmarín hentar vel að rækta í
pottum eða kerjum.
Salvía hentar í súpur, sósur og
fiskrétti. Sérstaklega góð með
alifuglakjöti.
Fjölærar kryddjurtir
Graslaukur. Hægt að hafa úti
í garði og klippa laukinn eftir
þörfum.
Piparminta er notuð fersk eða
þurrkuð. Getur orðið hálfgert
illgresi en er hægt að halda niðri
með því að laga nokkra mohito-
drykki sem eru með mintu og
límónu sem undirstöðu.
Ætihvönn er bragðsterkt krydd.
Skera þarf ung laufblöð snemma á
vorin en síðan má halda jurtinni við
með því að klippa hana reglulega.
Auk þess að nota blöðin fersk í salöt
eða súpur.
Birki er orðið vinsæl nytjajurt,
bæði sem krydd í drykki og til
reykingar á kjöti og fiski.
Blóðberg þarf að nálgast uppi í móa
eða kaupa forræktaða plöntu.
Villtur kerfill getur orðið illgresi
en sumar tegundir eru ætar, og
er ein tegundin með mjög góðu
anísbragði. Falleg blöð til skrauts
og salatgerðar.
Salat með sýrðri olíudressingu
Fyrir fjóra
› 2 msk. íslensk repjuolía
› 1 límóna, safi
› 3 msk. sítrónusafi
› 1 tsk. hrásykur
› 1 salathaus, u.þ.b. 150 g
› Blandað salat
› ½ gúrka
› graslaukur
› þunnt skornar gulrætur
Hellið olíunni í skál og setjið
límónusafa, sítrónusafa og hrásykur
saman við. Þvoið salatið vandlega
í vatni og þerrið vel. Rífið blöðin
niður í smærri bita og setjið í
skál. Skerið gúrkuna í sneiðar og
blandið saman við salatið. Hellið
dressingunni yfir skömmu áður
en salatið er borið fram. Skerið
gulrætur í sneiðar og dreifið yfir
ásamt graslauk. Berið fram með
góðu brauði eða sem meðlæti. Líka
er gott að dreifa berjum yfir að eigin
vali.
Granateplasalat
› 100 g ferskt spínat (eða annað salat))
› 1 granatepli (bara innvolsið notað)
› 1 msk. dijon-sinnep
› 3 msk. ferskt grænt krydd að eigin vali
› 2 msk hvítvínsedik
› ½ tsk. Maldon-salt
› ½ tsk. svartur nýmalaður pipar
› 2 dl olía
› 1 fennika
Hrærið sinnepi, ediki, salti og pipar
saman. Hellið olíunni út í og hrærið
stöðugt í. Setjið smátt saxað krydd
út í. Hellið dressingunni í flösku og
hristið vel fyrir hverja notkun. Skolið
salat og spínat og leggið í stóra skál.
Skerið fenniku í bita og setjið út í
salatskálina ásamt innvolsinu úr
granateplunum. Setjið dressinguna
yfir salatið rétt áður en það er borið
fram.
MATARKRÓKURINN – BJARNI GUNNAR KRISTINSSON MATREIÐSLUMEISTARI
Kristófer og Kristín tóku við
Finnmörk í Fitjárdal árið 1997
af foreldrum Kristófers, þeim
Jóhannesi Kristóferssyni og
Soffíu Pétursdóttur.
Býli: Finnmörk í Fitjárdal.
Staðsett í sveit: Miðfirði í
Húnaþingi vestra.
Ábúendur: Kristófer Jóhannesson
og Kristín Arnardóttir.
Fjölskyldustærð (og gæludýra):
Við eigum þrjú börn: Theodóra
Dröfn 22 ára, Eydís Anna 19
ára sem er í Menntaskólanum í
Kópavogi, Viktor Jóhannes 15 ára
og fóstursonurinn Davíð Þór sem er
12 ára. Chihuahua-hundurinn Patti,
border collie hundarnir Píla, Húgó
og Harpa og fjárhúskötturinn Pési.
Gerð bús? Sauðfjárbú, nokkur
geldneyti og hross.
Fjöldi búfjár og tegundir? Um
600 kindur, um 40 nautgripir og 15
hross.
Hvernig gengur hefðbundinn
vinnudagur fyrir sig á bænum?
Byrjað á því að koma drengjunum í
skólann og síðan er farið í búverkin
og það sem þarf að huga að.
Skemmtilegustu/leiðinlegustu
bústörfin? Allt er skemmtilegt ef
vel gengur.
Hvernig sjáið þið búskapinn
fyrir ykkur á jörðinni eftir 5
ár? Með svipuðu sniði en alltaf
má gera betur.
Hvaða skoðun hafið þið á
félagsmálum bænda? Við eigum
fullt af góðu fólki sem fórnar tíma
sínum og kröftum fyrir bændur.
Hvernig mun íslenskum
landbúnaði vegna í framtíðinni?
Vonandi vel en alltaf má gera betur
við bændur.
Hvar teljið þið að helstu
tækifærin séu í útflutningi
íslenskra búvara?
Tækifærin eru eflaust mörg en
við verðum að muna það að
innanlandsmarkaður er okkur
mikilvægur og við verðum fyrst
og fremst að einbeita okkur að
honum.
Hvað er alltaf til í ísskápnum?
Mjólk, smjör og ostur.
Hver er vinsælasti maturinn
á heimilinu? Lambakjötið, það
stendur alltaf fyrir sínu.
Eftirminnilegasta atvikið við
bústörfin? Það er svo margt sem
hefur verið eftirminnilegt að erfitt
er að taka eitthvað eitt. En það má
kannski segja þegar við byggðum
hlöðuna árið 1999 að það gjörbreytti
miklu að fá betri vinnuaðstöðu,
bæði undir hey og einnig er hlaðan
nýtt á sauðuburði undir fé.
Finnmörk