Skírnir - 01.01.1982, Qupperneq 192

190
HEIMIR ÞORLEIFSSON
SKÍRNIR
höfðu oft afskipti af norskum nótaskipum hér við land, og er þessi mynd
trúlega frá einhverjum slíkum atburði. Islands Falk tók t.d. fjögur slík skip
hinn 9. ágúst 1906 fram undan Haganesvík í Fljótum, en þar voru þau að
nótaveiðum í landhelgi (Ægir 1906, bls. 14).
7. mynd (að neðan á bls. 215):
Texti þessarar myndar er svo: „Islands Falk hefur orðið fengsæll að þessu
sinni. Hefur gómað tvo landhelgisbrjóta og komið þeim inn á Seyðisfjörð.“
Hér er ranglega getið í eyður, því að varðskipið er ekki Islands Falk heldur
Beskytteren. Hefur mynd þessi verið birt i bókinni Vore Orlogsskibe eftir
Kaj Larsen (Kbh. 1932), bls. 18. Beskytteren var smíðaður árið 1900, og var
lengst af notaður sem eftirlitsskip við Færeyjar, en kom þó oft til íslands.
I bók Larsens er þess ekki getið, hvar myndin er tekin og á eintaki S.V.
Hansens er ekki nefnt, að hún sé frá Seyðisfirði. Sú staðsetning er því trú-
lega tilgáta textahöfundar og helgast af myndum þeim, sem á eftir koma.
Togararnir tveir eru brezkir og virðist annar heita Quail og vera frá Grimsby.
8. -9. mynd (bls. 216):
Þetta eru einu tvær myndirnar í „syrpunni", sem áreiðanlega eiga samflot.
I texta Hansens er talað um upptækan afla og veiðarfæri á Seyðisfirði 26.
júní 1908. Ekki er þó um að ræða afla og veiðarfæri brezku togaranna, sem
voru á myndinni á síðunni á undan heldur tveggja þýzkra togara, sem Is-
lands Falk færði þar til hafnar 24. júní. Þeir hétu Emden og Prangen og
voru teknir að ólöglegum veiðum við Ingólfshöfða. Skipstjórar voru dæmdir
í 1000 kr. sekt hvor, afli og veiðarfæri gerð upptæk (Austri, 27. júní 1908).
Niðurstaða athugunar á þessari „myndasyrpu" er því sú, að hún sýni at-
hafnir þriggja varðskipa á ýmsum tfmum við afskipti af sjö fiskiskipum af
þrenns konar þjóðerni. Myndimar eru teknar víðs vegar við Island og jafn-
vel við Færeyjar (7. mynd). Hér er því ekki um að ræða „töku breskra land-
helgisbrjóta fyrir austan land“, eins og sagði í auglýsingunni. Af myndunum
níu eru aðeins tvær sem örugglega eru teknar vorið 1908, en fullyrt er f
bókinni, að þær séu allar frá þvi ári.
Hér hefur verið rætt um ljósmyndir þær, sem komnar eru frá S.V. Hansen,
af því að til þess var sérstakt tilefni. Einnig var nefnt áður, að myndir og
kort væru ekki ávallt frá þeim tíma, sem bókin fjallar um. Reyndar er
mesta skekkjan að þessu leyti fólgin í því, að birtar eru fjölmargar myndir
eftir Sigurgeir Jónasson, ljósmyndara f Vestmannaeyjum, sem auðvitað eru
teknar á síðustu árum. Þær villa reyndar ekki um fyrir neinum og má líta
á þær sem listrænt skraut. Því má svo bæta við, að Sigurgeir Jónasson er að
heita má eini ljósmyndarinn, sem nafngreindur er í bókinni (getið er Péturs
A. Olafssonar á bls. 154). Þó er augljóst, að þar eru ýmsar myndir eftir
þekkta ljósmyndara svo sem Sigfús Eymundsson og Magnús Ólafsson. Skulu
nú gerðar athugasemdir við nokkrar myndir.
Á blaðsíðu 13 er mynd af seglatogara úr ritinu The Sea Fisheries of Great
Britain and Ireland (Grimsby 1932). Þess rits er raunar ekki getið, en til
skýringar skal nefnt, að myndin birtist í Sögu ísl. togaraútgerðar fram til